Οταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρευρεθεί στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου τον Φεβρουάριο, είναι βέβαιο ότι θα έχει το ένα μάτι του στραμμένο σε μια νέα μεγάλη ενεργειακή συμφωνία που θα εμβαθύνει τους ρωσικούς δεσμούς με την ανατολική υπερδύναμη.

Ο Πούτιν και ο κινέζος ομόλογός του, Σι Τζινπίνγκ, πιστεύεται ότι οριστικοποιούν μια συμφωνία για να υπερδιπλασιάσει η Ρωσία τις εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς την Κίνα. Αυτό θα σήμαινε έως και πενήντα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) περισσότερου φυσικού αερίου που θα μεταφέρονται κάθε χρόνο μέσω ενός νέου μεγάλου σχεδιαζόμενου αγωγού – του Power of Siberia 2, σύμφωνα με την Telegraph.

Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη «φλέγεται» τους τελευταίους μήνες από τον νέο αγωγό της Ρωσίας προς τη Γερμανία, τον Nord Stream 2, και την εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, τα σχέδια του Πούτιν για σχεδόν ισοδύναμη ποσότητα προς την αντίθετη κατεύθυνση δεν έχουν περάσει απαρατήρητα.

Οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν για τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια και τις τιμές, καθώς και για την αυξανόμενη επιρροή της Μόσχας στις παγκόσμιες αγορές, σε μια ταραγμένη περίοδο για τον ενεργειακό εφοδιασμό, στο πλαίσιο της προσπάθειας για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Δύο πελάτες για τα ίδια κοιτάσματα

«Εάν υπογραφεί το σχέδιο και ολοκληρωθεί ο αγωγός, η Ρωσία θα είναι σε θέση να πουλάει φυσικό αέριο από τα ίδια κοιτάσματα που εξυπηρετούν τη Δύση και αυτή η διαφοροποίηση αναμένεται να προκαλέσει αναστάτωση», προειδοποιεί ο Αλεξάντερ Γκάμπουεφ, πρόεδρος του προγράμματος «Η Ρωσία στο Πρόγραμμα Ασίας – Ειρηνικού», στο Γραφείο Μόσχας της δεξαμενής σκέψης Κάρνεγκι. «Πρόκειται για έναν αρκετά σημαντικό όγκο» επισημαίνει.

Η πιθανή συμφωνία για τον νέο αγωγό πλησιάζει εν μέσω μιας παγκόσμιας έλλειψης προμηθειών φυσικού αερίου, η οποία έχει ωθήσει τις τιμές σε επίπεδα ρεκόρ και έχει προκαλέσει απότομες αυξήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σε όλη την Ευρώπη.

Περίπου το 40 % του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου προέρχεται από τη Ρωσία, ενώ ένα μέρος του εξάγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο αγωγός «Power of Siberia»

Οι ενεργειακοί δεσμοί Κίνας και Ρωσίας έχουν βαθύνει τα τελευταία χρόνια. Ο πρώτος απευθείας αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ των δύο – Power of Siberia – άνοιξε το 2019 και εκτείνεται σε 2.200 χιλιόμετρα μεταξύ της βόρειας Κίνας και των ρωσικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου Κοβίκτα και Τσάγιαντα, στην ανατολική Σιβηρία.

Οι ροές αυξάνονται προς τη δυναμικότητα των 38 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, η οποία προβλέπεται να επιτευχθεί το 2024, ενώ τους τελευταίους μήνες έχει αντληθεί περισσότερο από το αναμενόμενο για να μειωθούν οι ενεργειακές ελλείψεις στην Κίνα που απειλούν την παραγωγικότητά της.

Καθώς η Κίνα προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τον άνθρακα, η ζήτηση της χώρας για φυσικό αέριο αυξάνεται.

Εν τω μεταξύ, η Ρωσία φροντίζει να διαφοροποιείται από την Ευρώπη, όπου το μέλλον του φυσικού αερίου είναι αβέβαιο, καθώς η ήπειρος προσπαθεί να μειώσει την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Σήμερα πουλάει περίπου 180 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως στην Ευρώπη.

Και ενώ τα κοιτάσματα της ανατολικής Σιβηρίας που συνδέονται με την τρέχουσα διαδρομή προμηθεύουν μόνο την Κίνα, ο πιθανός νέος αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει την Κίνα με τη Ρωσία θα χρησιμοποιεί αέριο από την περιοχή Γιάμαλ της δυτικής Σιβηρίας, η οποία προμηθεύει επίσης την Ευρώπη. Αυτό εγείρει ερωτήματα για τον μελλοντικό εφοδιασμό της ηπείρου.

Εκτιμάται ότι υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο στην περιοχή Γιάμαλ για να τροφοδοτήσει και τις δύο αγορές, αλλά η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ποικιλομορφία της πελατειακής βάσης προς όφελός της.

Τζόγος με τις τιμές;

«Το ερώτημα είναι, θα αυξήσει την παραγωγή για να εξυπηρετήσει και τα δύο κέντρα ή θα ισορροπήσει μεταξύ των δύο και θα πουλήσει στην αγορά που θα πληρώσει την υψηλότερη τιμή;», αναρωτιέται ο Τόμας Μάρζεκ-Mάνσερ, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης φυσικού αερίου της ICIS.

Η Κίνα έχει την πολυτέλεια να αγοράζει μεγαλύτερες ποσότητες. Αγοράζει αέριο από αγωγούς μέσω μακροπρόθεσμων συμβάσεων που συνδέονται με τις τιμές του πετρελαίου – ένα κοινό χαρακτηριστικό της διεθνούς βιομηχανίας φυσικού αερίου. Ετσι, το ποσό που πληρώθηκε πρόσφατα είναι μικρότερο από την Ευρώπη, η οποία βασίζεται περισσότερο σε βραχυπρόθεσμα συμβόλαια και στην αγορά spot, όπου οι τιμές εκτοξεύονται.

Τον Οκτώβριο, η Κίνα πλήρωνε $4-$7 ανά Mmbtu, ακόμη και όταν οι τιμές στην Ευρώπη σκαρφάλωναν πάνω από τα $20 ανά Mmbtu, σύμφωνα με τα στοιχεία της ICIS.

«Πρόκειται για μια σταδιακή αλλαγή της πελατειακής βάσης, κάτι που οι Ευρωπαίοι οφείλουν να έχουν κατά νου», λέει ο Φίλιπ Μέντουνιτς , της δεξαμενής σκέψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.

«Πρόκειται για μια σταδιακή αλλαγή της πελατειακής βάσης, κάτι που οι Ευρωπαίοι οφείλουν να έχουν κατά νου»

Αν φτάσουμε στο σημείο όπου η Ρωσία μπορεί να αντέξει οικονομικά να μην προμηθεύει την Ευρώπη και θέλει να χρησιμοποιήσει την προμήθεια φυσικού αερίου ως πολιτικό εργαλείο, σημειώνει, «αυτό θα είναι πραγματικά επικίνδυνο».

Ο Μέντουνιτς προτρέπει την Ευρώπη να διασφαλίσει ότι έχει τις σωστές συμβάσεις, ώστε “να μην καταλήξουμε ξανά σε μια κατάσταση τον χειμώνα όπου δεν υπάρχει αρκετό αέριο και πρέπει να ζητήσουμε περισσότερο”.

Ο Γκάμπουεφ προειδοποιεί επίσης για τους πιθανούς κινδύνους η Μόσχα να γίνει υπερβολικά εξαρτημένη από το Πεκίνο. Πρόσφατα, η Αυστραλία είδε ένα ανεπίσημο μπλοκάρισμα ορισμένων εισαγωγών στην Κίνα, κάτι που θεωρήθηκε ως πολιτικό αντίποινο.

Ενώ ο αγωγός Power of Siberia 2 συζητείται εδώ και χρόνια, το τελευταίο διάστημα έχει αναπτύξει νέα δυναμική εν μέσω των εντάσεων με τη Δύση. Οι επικριτές κατηγορούν τη Ρωσία ότι επιδεινώνει την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης, υποστηρίζοντας ότι ο Πούτιν παρακρατεί επιπλέον προμήθειες φυσικού αερίου για να πιέσει τις γερμανικές ρυθμιστικές αρχές να θέσουν σε λειτουργία τον αγωγό Nord Stream 2 κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Πούτιν και ο Σι συζήτησαν τον αγωγό σε τηλεφωνική επικοινωνία στις 15 Δεκεμβρίου, ενώ ο ρώσος πρόεδρος φιλοξένησε αργότερα τον Ουχναγκίν Χουρελσούχ, τον πρόεδρο της Μογγολίας, από όπου θα διέλθει ο αγωγός.

Εν τω μεταξύ, η Gazprom, ο κρατικός γίγαντας φυσικού αερίου της Ρωσίας, διεξάγει μελέτη σκοπιμότητας για τον αγωγό, ο οποίος θα κατασκευαστεί μαζί με την China National Petroleum Corporation. Το βασικό σενάριο της Platts Analytics αναμένει ότι θα προχωρήσει, με τις ροές να ξεκινούν ήδη από το 2027.

Με τη συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου πίσω από τον υπάρχοντα αγωγό να έχει υπογραφεί λίγο μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρωσίας το 2014, η φετινή διοργάνωση στο Πεκίνο μπορεί να αποδειχθεί και πάλι ο καταλύτης για μια νέα συμφωνία.

«Δεν γνωρίζουμε αν η σύμβαση θα είναι έτοιμη μέχρι τότε», λέει ο Γκάμπουεφ, «αλλά νομίζω ότι υπάρχουν πολλά πολιτικά και εμπορικά κίνητρα για να υπογραφεί νωρίτερα παρά αργότερα στην πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση των δύο ηγετών έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News