Ο Ζύγκμουντ Μπάουμαν, ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Λιντς, γράφει για τη ρευστή ζωή και την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στον σύγχρονο κόσμο, για τις πόλεις οι οποίες έχουν καταντήσει χωματερές προβλημάτων που προκαλούνται σε παγκόσμια κλίμακα, για τους κατοίκους των πόλεων και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους που καταλήγουν να έρχονται αντιμέτωποι με ένα καθήκον το οποίο δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια να εκπληρώσουν: το καθήκον να βρουν τοπικές λύσεις σε παγκόσμιες αντιφάσεις. Γράφει για τους μετανάστες που εκριζώνονται από τις προγονικές εστίες τους και γίνονται τα απόβλητα της νέας απεδαφοποίησης, για τους ξένους που ζουν σε συνοικίες φαντάσματα, όπου τα όνειρα έχουν αντικατασταθεί από εφιάλτες και ο κίνδυνος και η βία ανήκουν στην ημερήσια διάταξη περισσότερο από ό,τι αλλού (Ρευστή αγάπη. Για την ευθραυστότητα των ανθρωπίνων δεσμών, (μετ. Γ. Καράμπελας, Εστία, Αθήνα 2006, σελ. 174-180). Και ερμηνεύει τις νέες και ταχέως αναπτυσσόμενες αστικές δοξασίες που θέτουν τα θύματα του πλανητικού αποκλεισμού στον ρόλο αυτών που φταίνε για όλα (Ρευστοί καιροί. Η ζωή την εποχή της αβεβαιότητας, (μετ. Κ.Δ. Γεώρμας, Μεταίχμιο, Αθήνα 2007, σελ. 80):

«Ο διάχυτος, μολονότι ασύνειδος, φόβος του άγνωστου ψάχνει απεγνωσμένα αληθοφανείς διεξόδους. Συσσωρευμένα άγχη τείνουν να εκφορτίζονται ενάντια σε μια επιλεγμένη κατηγορία, η οποία αναδεικνύεται σε επιτομή της ‘αλλοτριότητας’, της ανοικειότητας, της αδιαφάνειας της ζωής, της απροσδιοριστίας του κινδύνου και της απειλής ως τέτοιων. Όταν μια επιλεγμένη κατηγορία ‘αλλοδαπών’ διώχνεται από τα σπίτια και τα μαγαζιά τους, το τρομερό φάντασμα της αβεβαιότητας ξορκίζεται για λίγο –το ομοίωμα του φρικτού τέρατος της ανασφάλειας καίγεται τελετουργικά (…) Όμως η ρευστή μοντέρνα ζωή είναι καταδικασμένη να μένει νομαδική και ιδιότροπη όποια δεσμά και αν επιβληθούν στους ‘ανεπιθύμητους αλλοδαπούς’ και έτσι η ανακούφιση είναι πρόσκαιρη και οι ελπίδες που εναποτίθενται στα ‘σκληρά και αποφασιστικά μέτρα’ εξανεμίζονται πριν προλάβουν καλά καλά να γεννηθούν» (Ρευστή αγάπη, ό.π., σελ. 188)».

«Οι παραμεθόριοι ήταν γνωστές ανά τους αιώνες ως εργοστάσια εκτοπισμού και ταυτόχρονα σταθμοί ανακύκλωσης των εκτοπισμένων. Τίποτε διαφορετικό δεν πρέπει να αναμένεται από τη νέα, παγκόσμια εκδοχή τους –πλην, ασφαλώς, της νέας, πλανητικής κλίμακας των προβλημάτων παραγωγής και ανακύκλωσης. Ας επαναλάβω: δεν υπάρχουν τοπικές λύσεις σε παγκόσμια προβλήματα…» (Ρευστή αγάπη, ό.π., σελ. 233).

*Η Άννα Λυδάκη είναι Αν. καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου.

Προηγούμενα άρθρα της Άννας Λυδάκη

Ρευστή αγάπη. Για την ευθραυστότητα των ανθρωπίνων δεσμών, (μετ. Γ. Καράμπελας, Εστία, Αθήνα 2006, σελ. 174-180)
Ρευστοί καιροί. Η ζωή την εποχή της αβεβαιότητας, (μετ. Κ.Δ. Γεώρμας, Μεταίχμιο, Αθήνα 2007, σελ. 80)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News