«Το μακιγιάρισμα εξέπληξε ακόμα και εμένα. Στο τέλος της ημέρας, με κοιτούσα στον καθρέφτη και έλεγα στον εαυτό μου πώς εξακολουθούσα να είμαι ακόμα εγώ», είπε η βρετανή ηθοποιός, η οποία κατάφερε να ενσαρκώσει τη θρυλική ηγέτιδα του Ισραήλ, αλλά δεν απέφυγε να εμπλακεί άθελά της σε μια παράξενη διαμάχη: πώς μια μη εβραία ηθοποιός υποδύεται μια εβραία;
«Το μακιγιάρισμα εξέπληξε ακόμα και εμένα. Στο τέλος της ημέρας, με κοιτούσα στον καθρέφτη και έλεγα στον εαυτό μου πώς εξακολουθούσα να είμαι ακόμα εγώ», είπε η βρετανή ηθοποιός, η οποία κατάφερε να ενσαρκώσει τη θρυλική ηγέτιδα του Ισραήλ, αλλά δεν απέφυγε να εμπλακεί άθελά της σε μια παράξενη διαμάχη: πώς μια μη εβραία ηθοποιός υποδύεται μια εβραία;
«Οταν αντίκρισα την Ελεν Μίρεν μετά το μακιγιάρισμα, έπεσα από την καρέκλα»: αυτό παραδέχτηκε ο (βραβευμένος με Οσκαρ) ισραηλινός σκηνοθέτης Γκι Νατίβ, μιλώντας στην 73η Μπερλινάλε με αφορμή την πρεμιέρα της ταινίας του «Golda», στην οποία η κορυφαία βρετανίδα ηθοποιός υποδύεται την Γκόλντα Μέιρ, την πρώτη και μοναδική γυναίκα πρωθυπουργό του Ισραήλ, η οποία ηγούταν της χώρας κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Γιομ Κιπούρ (6-25 Οκτωβρίου του 1973).
«Το μακιγιάρισμα εξέπληξε ακόμα και εμένα», σημείωσε από την πλευρά της η Ελεν Μίρεν. «Στο τέλος της ημέρας, με κοιτούσα στον καθρέφτη και έλεγα στον εαυτό μου πως εξακολουθούσα να είμαι ακόμα εγώ», πρόσθεσε. Ζήτησε τουλάχιστον τα μάτια της να παραμείνουν «δικά της», καθώς, κατά τα άλλα, στην ταινία εμφανίζεται πλήρως μεταμορφωμένη (και με προσθετικά λάτεξ), «ευτραφής, με πολύ χοντρούς αστραγάλους, σαν τις τσάντες που κρατούσε (η Γκόλντα Μέιρ) με μουστάκι, κυρτωμένη», γράφει ο Βαλέριο Καπέλι, απεσταλμένος της Corriere della Sera στο 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Η Ελεν Μίρεν στο Βερολίνο (REUTERS/Fabrizio Bensch)
«Η Γκόλντα ήταν το λάθος πρόσωπο στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή, δεν ήθελε να γίνει πρωθυπουργός. Υπήρξε η δική μας Μάργκαρετ Θάτσερ», είπε ο σκηνοθέτης της ταινίας, αναφερόμενος στη «Σιδηρά Κυρία» του Ισραήλ. Η οποία ήταν «μια πολύ δυνατή και αποφασιστική γυναίκα, απόλυτα αφοσιωμένη στη χώρα της και σε αυτό μου θυμίζει τον ρόλο μου ως βασίλισσα Ελισάβετ Α’, περισσότερο από την Ελισάβετ Β’, η οποία ήταν λιγότερο εκτεθειμένη συναισθηματικά. Κοινό με την Γκόλντα έχω το πάθος για τη μαγειρική. Ηταν μια εξαιρετικά θαρραλέα γυναίκα, μιλούσε ήρεμα και κάπνιζε το ένα τσιγάρο μετά το άλλο», πρόσθεσε η Μίρεν.
Στην ανταπόκρισή του από τη γερμανική πρωτεύουσα ο ιταλός δημοσιογράφος δεν παραλείπει να αναφερθεί στη διαμάχη που ξέσπασε στη Βρετανία για το γεγονός πως για τον ρόλο της Γκόλντα Μέιρ δεν επιλέχτηκε μια εβραία ηθοποιός. Μιλώντας τον προηγούμενο μήνα στην εβραϊκή εφημερίδα The Jewish Chronicle (εκδίδεται στο Λονδίνο ανελλιπώς από το 1841) η Μορίν Λίπμαν σημείωσε πως διαφωνεί με την επιλογή της Μίρεν για τον ρόλο «επειδή η εβραϊκότητα του χαρακτήρα είναι αναπόσπαστη. Είμαι σίγουρη πως (η Ελεν) θα είναι υπέροχη αλλά δεν θα επιτρεπόταν ποτέ στον Μπεν Κίνγκσλεϊ να υποδυθεί τον Νέλσον Μαντέλα», είπε η εβραϊκής καταγωγής αγγλίδα ηθοποιός (η μητέρα του πιανίστα στην ομώνυμη ταινία του Ρομάν Πολάνσκι). «Εάν η εθνικότητα ή το φύλο του χαρακτήρα καθορίζει τον ρόλο, τότε αυτή η εθνικότητα θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα», εξήγησε στη συνέχεια μέσω επιστολής που απέστειλε στον Guardian.
Μια ιστορική στιγμή: 21 Νοεμβρίου 1977, ο Ανουάρ Σαντάτ, ηγέτης της Αιγύπτου, ανάμεσα στην Γκόλντα Μέρι και τον Σιμόν Πέρες στην Ιερουσαλήμ (EPA/YAACOV SAAR)
Μιλώντας στην Daily Mail η Ελεν Μίρεν χαρακτήρισε τη συζήτηση απολύτως θεμιτή και είπε ότι «θα ήθελα να πέσω πάνω στην Μορίν Λίπμαν και να καθίσουμε και να πιούμε ένα φλυτζάνι τσάι και να μιλήσουμε για αυτό». Διερωτήθηκε, ωστόσο, «εάν κάποιος που δεν είναι εβραίος δεν μπορεί να υποδυθεί έναν εβραίο, κάποιος που είναι εβραίος μπορεί να υποδυθεί κάποιον που δεν είναι εβραίος;». Από το Βερολίνο παρενέβη και ο ισραηλινός ηθοποιός Λιόρ Ακσενάζι ο οποίος στην «Golda» υποδύεται τον Νταβίντ Ελαζάρ, αρχηγό του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ την περίοδο 1972-1974. «Μήπως ήταν εβραίος ο ηθοποιός του “Jesus Christ Superstar”;», αναρωτήθηκε.
Για να ταυτιστεί το δυνατόν περισσότερο με την Γκόλντα Μέιρ, η Ελεν Μίρεν διάβασε ό,τι μπορούσε, είδε επίσης την ταινία «A Woman Called Golda» με την Ιγκριντ Μπέργκμαν ενώ μελέτησε και την ερμηνεία της Αν Μπάνκροφτ, η οποία την ισραηλινή πρωθυπουργό την υποδύθηκε στο Μπροντγουέι. «Αλλά δεν εμπνεύστηκα από καμία ερμηνεία, η ταινία μας εστιάζει σε μια σύντομη περίοδο της ζωής της, στις τρομακτικές ημέρες του Πολέμου του Γιομ Κιπούρ», είπε.
