Λέγεται mansplaining, είναι ένας κατασκευασμένος όρος της αγγλικής γλώσσας και φτιάχτηκε για να περιγράψει το πατερναλιστικό-διδακτικό ύφος ενός άνδρα απέναντι σε μια γυναίκα όταν εκείνος εξηγεί κάτι το απολύτως προφανές σαν να μιλάει σε ηλίθιο. Ο όρος είναι σύνθετος από τις λέξεις man (άνδρας) και explain (εξηγώ). Και άρχισε να κυκλοφορεί το 2008 με αφορμή ένα άρθρο της Ρεβέκκας Σόλνιτ, αμερικανίδας φεμινίστριας και συγγραφέως, με τίτλο «Οι άνδρες μου εξηγούν τα πράγματα».

Σε εκείνο το άρθρο η Σόλνιτ περιέγραφε τη συνάντησή της με έναν πλούσιο διαφημιστή σε μια γιορτή. «Εχω ακούσει ότι έχετε γράψει μερικά βιβλία» της είπε εκείνος. «Για την ακρίβεια έχω γράψει πολλά» του απάντησε εκείνη. «Α μπράβο, και για τι πράγμα μιλάνε;» συνέχισε εκείνος με τον τόνο του μεγάλου που ενθαρρύνει ένα επτάχρονο παιδί να του πει πώς τα πάει με τα μαθήματα του φλάουτου. «Το τελευταίο μου είναι για τον φωτογράφο Ίντγουιρντ Μάιμπριτζ…». «Α», την διέκοψε εκείνος, «έχει βγει ένα πολύ καλό βιβλίο για τον Μάιμπριτζ». Ηταν ακριβώς το δικό της, αλλά ο διαφημιστής ήταν αδύνατον να το φανταστεί.

«Οι άνδρες μου εξηγούν τα πράγματα» έγινε στη συνέχεια μια ο τίτλος μιας συλλογής που αυτές τις ημέρες κυκλοφόρησε και στην Ιταλία. «Οι άνδρες εξηγούν τα πράγματα σε μένα, αλλά και άλλες γυναίκες, ακόμη κι όταν δεν ξέρουν για τι πράγμα μιλάνε» λέει στο Internazionale η αμερικανίδα συγγραφέας. «Οι γυναίκες γνωρίζουν πολύ καλά σε τι αναφέρομαι. Αναφέρομαι σε μια κατάσταση που μας φέρνει σε δύσκολη θέση, που μας εμποδίζει να εκφραστούμε και να ακουστούμε, που καταδικάζει τις πιο νέες στη σιωπή επειδή τις μαθαίνει, όπως συμβαίνει και με την παρενόχληση στον δρόμο, ότι αυτά απλώς συμβαίνουν».

Εχει έρθει η ώρα της αντεπίθεσης: μιλήστε του σαν να ‘ναι βόδι.

Φωτό: Πρέπει να πάρει ντουντούκα για να ακουστεί; Πηγή: Shutterstock

Το έκτο από τα έξι σενάρια που έχει εκπονήσει το γερμανικό υπουργείο Αμυνας είναι και το χειρότερο. Αυτό λέει λοιπόν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα έχει διαλυθεί έως το 2040 ανίσχυρη απέναντι στο κύμα των «exit» αλλά και την ρωσική επιθετικότητα. Και τότε τι πρέπει να κάνει το Βερολίνο;

Ο μυστικός φάκελος των έξι σεναρίων, που αποκάλυψε το Spiegel, λέγεται «Στρατηγικές Προοπτικές 2040» και περιλαμβάνει λεπτομερείς αμυντικούς σχεδιασμούς στόχος των οποίων είναι η ασφάλεια της Γερμανίας.

Οι Γερμανοί, πάντως, δεν τα βλέπουν όλα μαύρα. Τα δυο πρώτα σενάρια, ας πούμε, είναι και τα πιο αισιόδοξα: Το πρώτο, η «Παγκόσμια Δύση», προβλέπει ότι η ΕΕ ευημερεί και η επιρροή της στον κόσμο ενισχύεται, το δεύτερο, οι «Ειρηνικές Ευρύτερες Περιοχές», λέει ότι η ΕΕ αναπτύσσεται καθώς διευρύνει τις εμπορικές της σχέσεις. Το τρίτο είναι το «Status Quo», δηλαδή τα πράγματα όπως τα ξέρουμε: η Γερμανία κυριαρχεί σε ένα περιβάλλον σχετικής ειρήνης.

Τα πράγματα αρχίζουν να σκουραίνουν από το τέταρτο σενάριο και μετά. Σε αυτό ο «Πολυπολικός Ανταγωνισμός» σημαίνει ότι ο εθνικισμός οδηγεί τα κράτη-μέλη της ΕΕ στην υιοθέτηση μιας αυστηρά εθνικής ατζέντας. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα στο «Δύση εναντίον Ανατολής»: εκεί τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης αποχωρούν από την ΕΕ για να σχηματίσουν το δικό τους μπλοκ.

Κι έτσι φτάνουμε στο έκτο και πιο δυσοίωνο: Δεκαετίες αστάθειας οδηγούν στο τέλος των διεθνών συμφωνιών και στην αρχή μιας σειράς πολλαπλών αντιπαραθέσεων. Αυτό το σενάριο, οι Γερμανοί το λένε «Διάλυση». Αλλά θα μπορούσαν να το πουν και «Κόλαση».

Φωτό: Με αυτό το ελικόπτερο θα φύγει η Μέρκελ; Πηγή: Der Spiegel

«Για να είναι ισχυρή, μια κοινωνία πρέπει να βασίζεται σε ένα συμβόλαιο ανάμεσα στους πολίτες της. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το συμβόλαιο αυτό ήταν η αμερικανική ταυτότητα. Αυτό που παρατηρούμε σήμερα είναι η παρακμή αυτής της κοινής ταυτότητας». Αυτά λέει στην El Paìs ο Σαλμάν Ρουσντί με αφορμή την έκδοση του μυθιστορήματός του «Το χρυσό σπίτι», σάγκα μιας οικογένειας την εποχή του Ομπάμα και του Τραμπ.

Για τον Ρουσντί αυτή που διανύουμε είναι η εποχή της επιθετικής άγνοιας. «Στο Διαδίκτυο δεν ξεχωρίζουν η αλήθεια από το ψέμα» λέει. Και τι πρέπει να κάνει κανείς; Να αντισταθεί, απαντάει ο συγγραφέας των «Σατανικών Στίχων». Να αντισταθεί στην εξουσία και τις καταχρήσεις της, όπως συνέβη στη βιομηχανία του θεάματος με τον Γουάινσταϊν: «Επεσαν οι μάσκες αυτών των ισχυρών ανθρώπων που ήταν επί δεκαετίες σεξουαλικοί κυνηγοί. Δημιουργήθηκε μια ρωγμή στο φράγμα του Χόλιγουντ».

Αλλά δεν μπορεί να πάρει τα όπλα ο ίδιος. «Πρέπει να αναλάβει δράση η νέα γενιά. Στον Καναδά και τη Γαλλία μια νέα γενιά βρίσκεται στα πράγματα. Εγώ είμαι 70 χρόνων, ο Τραμπ 72, η Χίλαρι Κλίντον 70, ο Μπένι Σάντερς… 147. Φτάνει». Η αλλαγή φαινόταν πιθανή με τον Μπαράκ Ομπάμα, αλλά η Αριστερά διαλύθηκε. Θα ήταν λάθος ωστόσο να πέσει κανείς στην παγίδα των απλουστεύσεων. «Μίλησα με κόσμο που ψήφισε τον Τραμπ και δεν έχει τίποτε κοινό με το κλισέ της λευκής εργατικής τάξης.  Δεν είναι όλοι τους ρατσιστές ή άσχετοι. Ολοι τους όμως μοιράζονται το ίδιο μίσος για την πολιτική».

Φωτό: Τα λέει, τα γράφει. Τον ακούει κανείς; Πηγή: Shutterstock

Η Μίριαμ Λάνσγουντ ζει στην άγρια φύση εδώ και επτά χρόνια. Και δεν έχει ξεθωριάσει ούτε στο ελάχιστο στη μνήμη της η στιγμή που αποφάσισε να ξεκόψει οριστικά από τις κοινωνικές συμβάσεις: «Ηταν όταν σκέφτηκα να πλύνω τα μαλλιά μου με ούρα» θυμάται.

Η Μίριαμ είναι πεισμένη ότι οι περισσότερες γυναίκες που μαθαίνουν την ιστορία της, συνειδητοποιούν πόσο καταπιεσμένες είναι στην καθημερινότητά τους και αποφασίζουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Τα τελευταία επτά χρόνια, η 34χρονη Ολλανδέζα και ο 70χρονος σύντροφός της ζουν μακριά από τον πολιτισμό – όσο πιο μακριά γίνεται, μέσα στην άγρια φύση, όπου αναζητούν και την τροφή τους. Η Μίριαμ κυνηγάει και σκοτώνει ζώα, τα οποία μαγειρεύει ο Πίτερ.

Η περιπέτειά τους –που εκείνοι ονομάζουν τρόπο ζωής- ξεκίνησε στην Νέα Ζηλανδία. Εκεί πούλησαν τα υπάρχοντά τους και βγήκαν στο δάσος με τον εξοπλισμό τους. Πρόπερσι, ήρθαν στην Ευρώπη και σήμερα κατευθύνονται προς την Τουρκία, μέσα από τα δάση, όπου τους πέτυχε κι ο ρεπόρτερ του Observer. «Στην Ευρώπη είναι δύσκολα, γιατί δεν μπορείς ποτέ να απομακρυνθείς πάρα πολύ από τους ανθρώπους», λέει ο Πίτερ. «Ευτυχώς είμαστε μανούλες στο να εξαφανιζόμαστε μέσα στο δάσος».

Οι λίγες επαφές τους με τον πολιτισμό έχουν να κάνουν με το βιβλίο που έγραψε η Μίριαμ για τις εμπειρίες της. Η ολλανδική έκδοση έχει ήδη προκαλέσει αίσθηση, ενώ ετοιμάζεται η αγγλική μετάφραση. «Μια γυναίκα μου έγραψε για να μου πει ότι το βιβλίο μου της έδωσε το κουράγιο να ζητήσει διαζύγιο», λέει. Η Μίριαμ πάντως το έγραψε για να προτρέψει κι άλλους από εμάς να επιστρέψουμε στην εποχή του λίθου.

Φωτό: Θα πάνε στη ζούγκλα με τον Ταρζάν. Πηγή: Observer/Murdo Macleod