Τι γνωρίζουμε έπειτα από δέκα μήνες πανδημίας, παραθέτει σε άρθρο του ο Μάρτιν Γουλφ, επικεφαλής οικονομικός σχολιαστής των Financial Times, με σκοπό να προβλέψει πώς η ανείπωτη κρίση του κορονοïού θα διαμορφώσει τον κόσμο μας μακροπρόθεσμα.

Γνωρίζουμε, οπότε, ότι ο κόσμος ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένος για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας που έως σήμερα έχει σκοτώσει περισσότερους από 1,2 εκατ. ανθρώπους.

Γνωρίζουμε πως η πανδημία προκάλεσε μια τεράστια ύφεση στην παγκόσμια οικονομία η οποία, ωστόσο, δεν έπληξε με την ίδια ορμή όλες τις χώρες.

Γνωρίζουμε ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση υπονόμευσε όλες τις δραστηριότητες που εξαρτώνται από την εγγύτητα μεταξύ των ανθρώπων, ευνοώντας τις δραστηριότητες που συμβάλλουν στο να παραμένουν οι άνθρωποι στα σπίτια τους.

Γνωρίζουμε πως αμέτρητες επιχειρήσεις θα αποπειραθούν (όποτε αυτό καταστεί δυνατό) να σταθούν ξανά στα πόδια τους, όντας υπερχρεωμένες, ενώ πολλές δεν θα τα καταφέρουν.

Τέλος γνωρίζουμε ότι η ανταλλαγή κατηγοριών μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας εξαιτίας της πανδημίας αποσταθεροποίησε περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, την ώρα μάλιστα που η έννοια της παγκοσμιοποίησης, ειδικά όσον αφορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες, αμφισβητείται όσο ποτέ άλλοτε.

«Ποιες είναι οι δυνατές μακροπρόθεσμες εξελίξεις;», διερωτάται ο Γουλφ, προβαίνοντας σε δέκα επισημάνσεις.

Πρώτον, όσον αφορά το μέλλον της πανδημίας. Ενδέχεται σύντομα να είναι διαθέσιμο ένα ή και περισσότερα εμβόλια, δισεκατομμύρια δόσεις των οποίων μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα θα διανεμηθούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Γουλφ, ωστόσο, «αυτός ο συνδυασμός μοιάζει απίθανος» και αυτό σημαίνει ότι η Covid-19 θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για πολύ καιρό.

Δεύτερον, σχετικά με τον μόνιμο οικονομικό αντίκτυπο. Το πόσο δυσμενής θα είναι θα εξαρτηθεί από το πόσο σύντομα θα τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία αλλά και από το πόσο «βαθιές θα είναι οι πληγές, οι συνέπειες της ανεργίας, των μη εξυπηρετούμενων οφειλών, της αυξημένης φτώχειας, της αποσπασματικής εκπαίδευσης». Ο Γουλφ θεωρεί πως στα προ κορονοïού επίπεδα δεν θα ανακάμψουν ούτε η παγκόσμια οικονομία ούτε οι περισσότερες εθνικές οικονομίες, ενώ οι λαοί του θα είναι φτωχότεροι σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία.

Τρίτον, σε σχέση με τη δομή των οικονομιών. Εάν θα σταματήσουμε να ταξιδεύουμε και να εργαζόμαστε σε γραφεία, διερωτάται ο Γουλφ, για να υποστηρίξει πως κατά πάσα πιθανότητα αυτό δεν θα συμβεί. Υπενθυμίζει, όμως, πως «πραγματοποιήσαμε ένα άλμα σε έναν νέο κόσμο εικονικής ενασχόλησης και δεν πρόκειται να φύγουμε από εκεί. Αυτό θα αλλάξει άρδην κάποια πρότυπα διαβίωσης και εργασίας».

Τέταρτον, όσον αφορά τον ενισχυμένο ρόλο της υψηλής τεχνολογίας, θεωρείται δεδομένο πως θα αυξηθεί περαιτέρω. Ταυτόχρονα, ωστόσο, δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζουν οι τεχνολογικοί κολοσσοί, εκτιμάται πως θα αυξηθούν και οι πιέσεις για τον έλεγχο των μονοπωλίων και την τόνωση του ανταγωνισμού.

Πέμπτον, σχετικά με διευρυμένο ρόλο των κυβερνήσεων, ο Γουλφ υπενθυμίζει πως οι μεγάλες κρίσεις τείνουν να μεταλλάσσουν τον ρόλο που διαδραματίζουν οι κυβερνήσεις, αναφέροντας πως ενδέχεται να καταστούν μόνιμα περισσότερο παρεμβατικές σε σχέση με το παρελθόν.

Εκτον, αναφορικά με τη χαλάρωση των μέτρων στήριξης. Εφόσον τα πραγματικά και ονομαστικά επιτόκια παραμείνουν χαμηλά και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως έχουν δεσμευτεί οι κεντρικές τράπεζες, οι κυβερνήσεις θα μπορέσουν «να διαχειριστούν τα δικά τους χρέη και να συνδράμουν στη διαχείριση της αναδιάρθρωσης των χρεών που οφείλουν άλλοι. Αλλά κάποια στιγμή τα δημοσιονομικά ελλείμματα θα πρέπει να μειωθούν. Δεδομένων των πιέσεων για δαπάνες, αυτό ενδέχεται να σημαίνει υψηλότερους φόρους, ειδικά για τους πλούσιους».

Εβδομον, σχετικά με την πολιτική σε εθνικό επίπεδο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας κάποιες χώρες αντέδρασαν αποτελεσματικά, ενώ άλλες όχι, και ο Γουλφ υπογραμμίζει πως «το εάν μια χώρα είναι δημοκρατική ή όχι δεν καθόρισε αυτήν τη διαφορά». Οι άκρως απογοητευτικές επιδόσεις λαϊκιστών ηγετών όπως ο Μπόρις Τζόνσον, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο και, φυσικά, ο Ντόναλντ Τραμπ πιθανώς να στρέψουν μέρος της κοινής γνώμης κατά της πολιτικής των επιδόσεων (performance politics) που οι τρεις δημαγωγοί πρεσβεύουν.

Ογδοον, όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις. Παρότι η κρίση του κορονοïού αποτελεί μια «πραγματικά παγκόσμια κρίση» που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνον μέσω της διεθνούς συνεργασίας, κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών εξαιτίας της πανδημίας «ενισχύθηκαν οι τάσεις προς την κατεύθυνση της μονομέρειας και της διεθνούς αντιπαράθεσης». Κατά πάσα πιθανότητα η κατάσταση θα επιδεινωθεί περαιτέρω, ειδικά μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Ενατον, αναφορικά με το μέλλον της παγκοσμιοποίησης. Το διεθνές εμπόριο έχει ήδη επιβραδυνθεί εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και μετά την πανδημία ενδέχεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω. Ο Γουλφ προβλέπει επίσης ότι θα φθαρεί ακόμα περισσότερο η πολυμέρεια αλλά και ότι η Δύση και η Κίνα δεν θα καταφέρουν να επιλύσουν τις εμπορικές διαφορές τους. Συγχρόνως, όμως, θα επιταχυνθεί η ψηφιακή παγκοσμιοποίηση.

Τέλος, δέκατον, όσον αφορά τη διαχείριση των παγκόσμιων ζητημάτων, ο Γουλφ θεωρεί ότι η πανδημία αποτελεί «δίκοπο μαχαίρι». Από τη μία πλευρά παρατηρείται μια αυξημένη επιθυμία για καλύτερη διακυβέρνηση τόσο στο εσωτερικό των κρατών όσο και στη διεθνή σκηνή. Συγχρόνως, όμως, οι διεθνείς συμφωνίες έχουν περιορισμένη ισχύ, ειδικά για τις ΗΠΑ, οι οποίες αποχώρησαν και από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News