Οταν δεν σιγοτραγουδούν δυτικές ποπ μελωδίες, χιλιάδες νεαροί Ρώσοι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μοιραστούν μιμίδια υπέρ του πολέμου στην Ουκρανία και εθνικιστικές θεωρίες συνωμοσίας. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο έχουν ήδη ενταχθεί στον κρατικό Στρατό Νεολαίας, όπως γράφει ο Ιαν Γκάρνερ στους Times.

Η Μαρία είναι 14. Μόλις εντάχθηκε στον Στρατό Νεολαίας του ρωσικού κράτους. Και το πρώτο πράγμα που έσπευσε να κάνει ως νεοσύλλεκτη είναι να φορέσει τη στολή της, να τραβήξει ένα βίντεο και να το ανεβάσει για να το δείξει στους φίλους της στο TikTok. Στα βίντεό της εκθέτει κάθε πτυχή της εφηβικής ζωής και των ονείρων της. Χορεύει με δημοφιλείς μελωδίες και κάνει λακωνικές παρατηρήσεις σχετικά με τα βαρετά εφηβικά δράματα. Κάθε λίγες αναρτήσεις, «εισβάλλει» στον λογαριασμό της ο Στρατός Νεολαίας: Η Μαρία σε παρέλαση. Η Μαρία ετοιμάζεται για πορεία. Η Μαρία με στολή.

Καθισμένη στην κρεβατοκάμαρά της, η Μαρία σηκώνει το κεφάλι κουνώντας τον μπερέ της προς την κάμερα. Δείχνει μια λεζάντα στην οθόνη: #volunteer #loveyourself #youtharmy. Μετά από έναν καυγά με τη μητέρα της χαιρετάει στρατιωτικά στην κάμερα και δηλώνει: «Μαμά, μάντεψε, θα πάω να ζήσω στους στρατώνες». Ο Στρατός Νεολαίας είναι ένα δεύτερο σπίτι, ένας τόπος όπου ανήκεις, ένα μέρος όπου τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα, ένα μέρος όπου η Μαρία μπορεί να γίνει μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού της: #RealMeWishList.

Ο Στρατός Νεολαίας ξεκίνησε από τον υπουργό Αμυνας του Βλαντιμίρ Πούτιν, Σεργκέι Σοϊγκού, το 2016. Σήμερα μετρά 1,3 εκατ. μέλη, αριθμός που η Πολιτεία στοχεύει να έχει τριπλασιαστεί έως το 2030. Τα μέλη της, «νέοι στρατιώτες» ηλικίας 6 έως 18 ετών, ξεκινούν, όπως η Μαρία, ένα πρόγραμμα στρατιωτικής, πολιτικής και ιστορικής εκπαίδευσης. Ξοδεύουν τεράστιο μέρος του χρόνου τους παρελαύνοντας, παρακολουθώντας μαθήματα, συναντώντας στρατιώτες που υπηρετούν και, φυσικά, τεκμηριώνοντάς το στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μπορεί να ακούγεται κάπως σαν παντομίμα της σοβιετικής εποχής, αλλά οι νεαροί στρατιώτες της Ρωσίας ετοιμάζονται να πολεμήσουν για τη ρωσική εθνικότητα, την ιστορία και την Ορθοδοξία· να πολεμήσουν και να πεθάνουν για την πατρίδα. Η ασταμάτητη σωματική προπόνηση, που κορυφώνεται σε ετήσιους αθλητικούς αγώνες, έχει σκοπό να διατηρεί τα μέλη σε εξαιρετική φόρμα.

Σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις, μετά το σχολείο, ακόμη και τα μικρότερα μέλη μαθαίνουν να ξηλώνουν και να συναρμολογούν εκ νέου χειροβομβίδες και ημιαυτόματα AK74, ενώ οι μεγαλύτεροι έφηβοι εξασκούνται στο να ρίχνουν χειροβομβίδες και να πυροβολούν. Μαθαίνουν πώς να υπερασπίζονται τον εαυτό τους και τις κοινότητές τους σε περίπτωση πυρηνικών και χημικών επιθέσεων.

Είναι εντυπωσιακό πόσο έχει αλλάξει η Ρωσία τα τελευταία λίγα χρόνια. Ιδιαίτερα για τους νέους. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 η χώρα προσέφερε πλήθος δυνατοτήτων για τους νέους. Το κράτος υποσχόταν ένα μέλλον γεμάτο ταξίδια στο εξωτερικό, σταδιοδρομίες και καταναλωτικά αγαθά. Ποπ συγκροτήματα από τη Δύση έπαιζαν σε ρωσικές πόλεις στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών περιοδειών τους. Οι νέοι μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με queer και αμέτρητους άλλους εναλλακτικούς τρόπους ζωής. Οσο δεν ανακατεύονταν στην πολιτική, το κράτος άφηνε τους νέους ήσυχους.

Αυτές τις ημέρες, όμως, το ρωσικό κράτος αγωνίζεται να κατηχήσει αυτούς τους απαθείς millennials στη νεο-αυτοκρατορική ιδεολογία του. Οι ίδιοι οι νέοι μιλούν, όμως, ελάχιστα γι’ αυτό. Αρκούνται να λένε συνήθως ότι «αυτό που συμβαίνει στη χώρα αυτή την εποχή είναι “περίπλοκο”».

Η 30 ετών Σβέτα είναι δασκάλα και δεν δεν ήταν ποτέ από εκείνους που σιωπούσαν. Αγαπούσε τη Δύση αλλά αγαπούσε και τη χώρα της. Μιλούσε εξαιρετικά αγγλικά, αλλά πάντα ήθελε να επιδεικνύει την «πραγματική Ρωσία». Λάτρευε τα indie συγκροτήματα από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, αλλά ποτέ δεν σκέφτηκε να φύγει από τη χώρα. Για εκείνη και για πολλούς από τη γενιά της, τη δεκαετία του 2000 η Αγία Πετρούπολη, και η Ρωσία μαζί της, έτρεχαν αναπόφευκτα προς το ευρωπαϊκό τους πεπρωμένο. Αυτό σήμαινε πολιτιστική συμμετοχή, πολιτική ηρεμία, φιλελεύθερες αξίες και οικονομική ευημερία. Αλλά εν έτει 2022 η ίδια αρνείται να σχολιάσει όσα συμβαίνουν. Οι ευρωπαϊκές αξίες των νέων της Ρωσίας φαίνεται να εξαφανίζονται καθώς ο ιμπεριαλισμός, η παράνοια και η επιθετικότητα έρχονται στο προσκήνιο.

Η εισβολή στην Ουκρανία υπήρξε ένα σημείο καμπής στη ζωή των νέων της χώρας. Σήμερα ζουν έναν απόλυτο παραλογισμό: Πιστεύουν ότι η διεξαγωγή του πολέμου και η άσκηση βίας εκλαμβάνονται ως ένας εντελώς λογικός τρόπος για να τερματιστεί ο πόλεμος και να σταματήσει η βία. Το καθεστώς Πούτιν έχει πλασαριστεί στους νέους ως δημιουργός ενός παραμυθένιου ουτοπισμού: εικόνες, γλώσσα και ιδεολογία υπάρχουν παντού, από τα σχολεία μέχρι τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τους κινηματογράφους και τις εξέδρες των ποδοσφαιρικών σταδίων της Μόσχας.

Η ρωσική Generation Z μεγαλώνει εντελώς απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο και ακούει διαρκώς ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο καλό από το να καθαρίσουν τους εαυτούς τους, τις κοινότητές τους και τον κόσμο από τους εχθρούς του κράτους. Τρέχουν ολοταχώς προς μια ζοφερή μορφή φασισμού του 21ου αιώνα.

Η προειδοποίηση που δεν άκουσε κανείς

Δύο μήνες πριν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, τον Δεκέμβριο του 1991, ο τότε σοβιετικός υπουργός Εξωτερικών Εντβάρντ Σεβαρντνάτζε συναντήθηκε με μια γερμανική αντιπροσωπεία στη Μόσχα. Διορατικός μεταρρυθμιστής, που είχε συχνά συγκρουστεί με τους σκληροπυρηνικούς στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ο Σεβαρντνάτζε προειδοποίησε τους γερμανούς ομολόγους του ότι στον απόηχο της επικείμενης κατάρρευσης της ΕΣΣΔ θα ήταν πολύ εύκολο για έναν «φασίστα ηγέτη» να καταλάβει την εξουσία στη Ρωσία και να επιδιώξει την επιστροφή της Κριμαίας στην επικράτεια της χώρας.

Ακόμη και ο Σεβαρντνάτζε, ο οποίος θα γινόταν αργότερα πρόεδρος της Γεωργίας, δύσκολα θα μπορούσε να προβλέψει το ολέθριο και περιεκτικό φασιστικό όραμα που έχει κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος του ρωσικού δημόσιου λόγου.

Φυσικά, οι υποστηρικτές του Πούτιν λένε ότι η σύγκριση με τον φασισμό είναι παράλογη. Αλλωστε, έχουν αυτοχριστεί οι κορυφαίοι «αντιφασίστες» του 21ου αιώνα. Ισχυρίζονται ότι οι εισβολές στην Ουκρανία, τόσο το 2014 όσο και το 2022, είναι αμυντικές ενέργειες που απηχούν την άμυνα της ΕΣΣΔ κατά της ναζιστικής εισβολής το 1941. Οτι η Ρωσία ήταν ηθικά υποχρεωμένη να παρέμβει και να παίξει τον ρόλο του «αντιφασίστα» στην Ουκρανία.

Ο τηλεοπτικός παρουσιαστής Βλαντίμιρ Σολόβιοφ ισχυρίζεται ότι οι Ρώσοι έπεσαν θύματα μιας ναζιστικής επίθεσης –και όχι μιας εισβολικής δύναμης– το 2022. Ο ναζισμός, ουρλιάζει στη νυχτερινή πολιτική εκπομπή του, μπορεί να είναι «αντισλαβικός, αντιρωσικός», όσο και «αντισημιτικός». Τα λόγια του Σολόβιοφ απηχούν τη σοβιετική προπαγάνδα ότι όλα όσα απειλούσαν το κομμουνιστικό κράτος και την ιδεολογία του ήταν «φασιστικά».

Το διαδύκτιο έδωσε στο καθεστώς τη δυνατότητα να διαδώσει το μήνυμά του πολύ πιο αποτελεσματικά. Ατελείωτα μιμίδια, βίντεο και συνθήματα που χαιρετίζουν το στρατιωτικό παρελθόν και το παρόν της Ρωσίας –τσαρικό, σοβιετικό, ιερό, πουτινικό– είναι αναρτημένα σε όλο το διαδίκτυο.

Είναι εδώ που το κράτος μπορεί να γεμίσει με νόημα ένα κενό σύμβολο όπως το «Z», το οποίο δεν έχει καμία ρίζα στη ρωσική κουλτούρα. Κατασκευασμένο από τις ομάδες δημοσίων σχέσεων του Κρεμλίνου για να εμψυχώσει το κοινό μετά την αποτυχία να συντρίψει γρήγορα το Κίεβο τον Φεβρουάριο του 2022, το «Z» εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μια σειρά από διαδικτυακά βίντεο που ήταν φανερό ότι είχαν δημιουργηθεί από το κράτος.

Πλάνα νεαρών ανδρών με ασορτί μαύρα πουκάμισα «Z» να κυματίζουν σημαίες και να φωνάζουν την υποστήριξή τους στο κράτος και κλιπ μαθητών που φορούν λευκές μπλούζες «Ζ» ενώ φωνάζουν υπέρ του πολέμου στα εμπορικά κέντρα, στην αρχή δεν σήμαιναν τίποτα για το ρωσικό κοινό. Αλλά όταν σταδιακά συνδέονταν με γνώριμες εικόνες φασισμού και πολέμου, οι Ρώσοι μπορούσαν να βρουν νόημα σε αυτά.

Το «Ζ» θα μπορούσε να ξαναγραφτεί ως σύμβολο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το «Ζ» θα μπορούσε να σημαίνει την υπεράσπιση των παιδιών που μεταφέρονται σε ασφαλή εδάφη από ρώσους στρατιώτες στην Ουκρανία. Το «Z» θα μπορούσε να σημαίνει «Για την Ειρήνη» ή «Για το Μέλλον» (το ρωσικό za σημαίνει «για»). Το «Z» που διοχετεύεται στη σφαίρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσε να σημαίνει οτιδήποτε, αρκεί να συνοδεύεται από οικεία σύμβολα, οικεία οργή και οικεία γλώσσα.

Περίπου 1.300 μίλια ανατολικά της Μόσχας βρίσκεται το Νίζνι Ταγκίλ, μια συρρικνούμενη μετασοβιετική πόλη γνωστή για τη βιομηχανία σιδηρομεταλλεύματος και την κατασκευή δεξαμενών. Εκεί ζει η Αλίνα, μια 19χρονη φοιτήτριας σχεδίου από εύπορη οικογένεια. Για τα ρωσικά δεδομένα είναι τυχερή: ο πατέρας της είναι λογιστής σε μια τοπική επιχείρηση που κερδίζει καλά χρήματα, άρα μπορεί να ταξιδεύει πολύ. Εχει iPhone και MacBook και της αρέσει να αγοράζει επώνυμα ρούχα στο ετήσιο ταξίδι της στη Μόσχα. Οταν δεν μελετάει για το πτυχίο της στη γραφιστική, η Αλίνα κάνει ό,τι και οποιοσδήποτε άλλος στην ηλικία της.

Κάνει παρέα με τον Σεργκέι, που είναι μηχανικός. Μαζί με τους φίλους τους παρακολουθούν τις τελευταίες υπερπαραγωγές του Χόλιγουντ στον τοπικό κινηματογράφο. Καταναλώνουν ποσότητες αλκοόλ στα τοπικά μπαρ, αλλά, εμπνευσμένοι από τη μινιμαλιστική αισθητική των influencers του Instagram, εύχονται επίσης να έπιναν λιγότερο και θέλουν να υιοθετήσουν έναν «καθαρό» τρόπο ζωής. Οταν αποφοιτήσει, η Αλίνα ονειρεύεται να εγκαταλείψει το Νίζνι Ταγκίλ για τα λαμπερά φώτα της Μόσχας. Εχει στραμμένο το βλέμμα της σε μια δουλειά στον κλάδο της τεχνολογίας.

Οπως οι περισσότεροι νέοι στη Ρωσία, είναι εθισμένη στο smartphone της. Εχει ανεβάσει όλα τα στιγμιότυπα της συνηθισμένης ζωής Gen Z στη σελίδα της στο VK, που χρησιμοποιείται τακτικά από περισσότερους από 70 εκατ. ρώσους πολίτες. Εδειξε φωτογραφίες από ταξίδια στην Αίγυπτο και στο Σότσι, το θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας που φιλοξένησε τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2014. Μοιράζεται βίντεο σχετικά με τον σχεδιασμό νυχιών, τη μόδα, τις ταινίες και την τηλεόραση. Η αγαπημένη της σειρά είναι το «Game of Thrones».

Μια παράλληλη εικονική πραγματικότητα

Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, η σελίδα της Αλίνα στο VK έχει γίνει ένας διαφορετικός κόσμος. Οπως εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι νεαροί Ρώσοι, η Αλίνα έχει ενταχθεί σε δεκάδες κυβερνητικές ομάδες και προωθεί ομάδες με ονόματα όπως REAL Ukraine, Antiterror Z, Z for Victory, Τhe Russian Spring και Ztrength in Truth. Η ίδια δηλώνει ενθουσιασμένη με τον ρωσικό «turbo πατριωτισμό». Η δίψα της Αλίνα για like και σχολιασμό του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας φαίνεται άσβεστη.

Η Αλίνα ξεκίνησε αναδημοσιεύοντας αναρτήσεις απευθείας από τις ομάδες στις οποίες είχε γίνει μέλος. Σε αυτόν τον κόσμο, που τροφοδοτείται από συνωμοσίες, νέες «αλήθειες» για τους διεφθαρμένους ουκρανούς νεοναζί αποκαλύπτονται καθημερινά. Η Ρωσία βρίσκεται υπό συνεχή απειλή από σκιώδεις δυνάμεις υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ και της αμερικανικής κυβέρνησης και η Ουκρανία πρέπει να καταστραφεί για να σωθεί η ίδια –και οι Ρώσοι– από μια φασματική ναζιστική απειλή.

Το χρονολόγιο της Αλίνα στο VK είναι γεμάτο με αποκαλυπτικές εικόνες ενός φλεγόμενου Λευκού Οίκου στο «Fashington DC», της ουκρανικής σημαίας (η «σβάστικα του διαβόλου»), των ορθοδόξων ιερέων και αγίων που ευλογούν τα στρατεύματα στο ουκρανικό μέτωπο και του Πούτιν ως «σωτήρα». Σε αυτή την πραγματικότητα μια ιερή Ρωσία περιβάλλεται από εχθρούς που απεργάζονται την ολοκληρωτική καταστροφή της.

Η Αλίνα έχει αρχίσει να αυτοσχεδιάζει. «Οι Khokhols (υποτιμητικός όρος για τους Ουκρανούς) είναι μαλάκες». «Το λευκό της ρωσικής μας σημαίας σημαίνει καθαριότητα». «Ουκρανοφασίστες, είστε λυσσασμένοι σκύλοι». Η Αλίνα έμαθε να μιλάει μια γλώσσα βίας και απανθρωποποίησης. Τη γλώσσα του ρωσικού φασισμού.

Στο Runet, το ρωσόφωνο διαδίκτυο που παρακολουθείται από το κράτος, το οποίο έχει τα δικά του κοινωνικά δίκτυα, μηχανές αναζήτησης, ιστοτόπους, εφαρμογές παράδοσης φαγητού και sites για αγορές, δεν υπάρχει πολιτική ορθότητα, παρά μόνο τιμωρία για όσους εκφράζουν αντίθεση στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Η ρωσική κυβέρνηση πέρασε την τελευταία δεκαετία περιορίζοντας και μεταρρυθμίζοντας τις διαθέσιμες επιλογές σε αυτόν τον παράλληλο ψηφιακό κόσμο. Οι ομάδες της δημοκρατικής αντιπολίτευσης βρίσκουν τις πύλες τους παραποιημένες από τρολ και χάκερ. Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης από το εσωτερικό και το εξωτερικό εξορίζονται. Η πρόσβαση σε ξένους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter απαγορεύεται επίσημα.

Ετσι, είναι εύκολο να μάθει κανείς να μιλάει αυτή τη γλώσσα στο Runet. Εκατοντάδες ομοϊδεάτες συνομήλικοι και μέντορες δημοσιεύουν μανιωδώς και ενισχύουν το υλικό άλλων, οδηγώντας ο ένας τον άλλον όλο και πιο βαθιά σε θεωρίες συνωμοσίας. Καλλιτέχνες ζωγραφίζουν πατριωτικές σκηνές ουκρανών που υποδέχονται τα ρωσικά στρατεύματα ως «σωτήρες». Οι μουσικοί ηχογραφούν ερασιτεχνικά ραπ και λαϊκά τραγούδια που καλωσορίζουν έναν πόλεμο με τις ΗΠΑ.

Στην κορυφή, bloggers και influencers με εκατοντάδες χιλιάδες followers, τους οποίους χορηγεί το κράτος –όπως ο Νικίτα Νογκόρνι, πρώην Ολυμπιονίκης, που είναι πλέον ηγέτης του Στρατού Νεολαίας– διευθύνουν αυτή την ορχήστρα. Περιστασιακά ανεβάζουν μια ερασιτεχνική ανάρτηση που γίνεται viral. Ολοι έχουν μια ευκαιρία για 15 λεπτά φήμης στο Runet.

Οι ρώσοι του αύριο γαλουχούνται στα social media

Η Μαρία ζει με τους γονείς της σε μια ιστορική πόλη στον ποταμό Βόλγα, στα νοτιοδυτικά της Ρωσίας. Η ιδέα του πολέμου φαίνεται να είναι πανταχού παρούσα εδώ. Το Βόλγκογκραντ, όπου ο Κόκκινος Στρατός γύρισε υπέρ του τον πόλεμο εναντίον της Βέρμαχτ τον Νοέμβριο του 1942, είναι πολύ κοντά. Οι κάτοικοι εδώ ζουν μέσα στην ιστορία, περιτριγυρισμένοι από μνημεία και παρελάσεις που θυμίζουν τις ημέρες δόξας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Εν μέρει σοβιετικές, εν μέρει σύγχρονες, οι ζωές τους βρίσκονται πάντα στη σκιά της σύγκρουσης και του ιμπεριαλισμού.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι, επίσης, μακριά. Η υπόσχεση ενός καλού μισθού ως kontraktnik (συμβασιούχος στρατιώτης) κάνει την κατάταξη στις ένοπλες δυνάμεις μια δημοφιλή επιλογή για νεαρούς άνδρες, που εγκαταλείπουν το σχολείο με ελάχιστες ελπίδες για μια καλά αμειβόμενη δουλειά στην πόλη τους. Η πόλη πέτυχε εύκολα τους στόχους κινητοποίησης στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε σε αυτή τη στρατιωτικοποιημένη φούσκα, η Μαρία διαφέρει. Η οικογένειά της είναι σχετικά καλά οικονομικά, κατί που παραδοσιακά αυξάνει τον βαθμό αντίστασης στην εξτρεμιστική ιδεολογία. Ο πατέρας της, Γιούρι, είναι επαγγελματίας στη βιομηχανία χημικών και η μητέρα της γραφίστρια, ενώ ο παππούς της στη δεκαετία του ’90 είχε ιδρύσει μια επιτυχημένη τοπική επιχείρηση. Βοηθάει την οικογένεια χρηματοδοτώντας έναν σχετικά άνετο τρόπο ζωής, μετά από έναν χρόνο πολέμου και κυρώσεων.

Ο Γιούρι δεν είναι ακριβώς υπέρ του Πούτιν, αν και δεν είναι ούτε επικριτικός του καθεστώτος. Εμεινε κάπως έκπληκτος όταν η έφηβη Μαρία, που αγαπούσε τα anime και το παγωτό, ζήτησε να ενταχθεί στον Στρατό Νεολαίας. Αλλά δεν είπε όχι.

Η αίτηση συμμετοχής στον Στρατό Νεολαίας είναι απλή. Οι υποψήφιοι μπορούν να κατεβάσουν μια εφαρμογή για smartphone, να συμπληρώσουν μερικές λεπτομέρειες, να τραβήξουν μια φωτογραφία τους… και έτσι γεννιέται ένας ψηφιακός στρατιώτης. Τους τελευταίους μήνες, η «μονάδα» της Μαρίας διοργάνωσε μια έκθεση αφισών για τα οφέλη της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», έγραψε επιστολές υποστήριξης προς τα στρατεύματα στο μέτωπο, βοήθησε στη συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας για «ρώσους» πρόσφυγες από την ανατολική Ουκρανία, που υποτίθεται ότι δέχθηκαν επίθεση από τον ουκρανικό στρατό, και παρακολούθησε μια συναυλία –έναν συνδυασμό ηθοποιών με στολές της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και europop υψηλής ενέργειας– στην τοπική Στρατιωτική-Ιστορική Λέσχη. Τώρα η ομάδα προσβλέπει στην καλοκαιρινή κατασκήνωση: τα μέλη της θα συναντήσουν στρατιώτες που υπηρετούν και θα εξασκηθούν σε πυροβόλα όπλα και στρατιωτικές ασκήσεις.

Οι ηγέτες του Στρατού Νεολαίας έχουν κατανοήσει τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου η στρατιωτική εκπαίδευση γίνεται 24 ώρες την ημέρα. Ο Γιούρι λέει για τη Μαρία: «Περνάει πολύ χρόνο στο τηλέφωνό της, στέλνει μηνύματα, παρακολουθεί βίντεο». Αυτό σημαίνει κυρίως στο TikTok, που είναι πρώτο στις προτιμήσεις της νεολαίας από τότε που κυκλοφόρησε στη Ρωσία, το 2017.

Μόλις 14 ετών, η Μαρία έχει αρχίσει να εκφράζει την κλίση της προς έναν πολύ σκοτεινό πατριωτισμό. Στον απόηχο των αντιπολεμικών διαδηλώσεων τον Φεβρουάριο του 2022, δημοσίευσε δύο βίντεο στα οποία επαινούσε την κρατική αστυνομία: «Παιδιά, επιλέξατε έναν δύσκολο αλλά ευγενή δρόμο!» και «Αν έπρεπε να με συλλάβει κάποιος, θα ήθελα να είναι αυτοί». Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι σε λίγους μήνες ή χρόνια θα ακολουθήσει τα βήματα των μεγαλύτερων εφήβων σε έναν κόσμο ακραίου εθνικιστικού μίσους.

Οι σημερινοί νεαροί ρώσοι μπορούν, όπως έκαναν η Μαρία και η Αλίνα, να αποστασιοποιηθούν από την πραγματικότητα της βίας της χώρας τους, καθώς αντ’ αυτού αντιλαμβάνονται μια φωτεινή φαντασίωση που αστράφτει στις αντανακλάσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στα φανταχτερά μιμίδια και στο όραμα ενός εθνικού μέλλοντος: μια Ρωσία ασφαλή, επιτέλους, από την υποτιθέμενη απειλή των Ναζί, των φασιστών, των δημοκρατών και της Δύσης. Η #RealMeWishList τους σχηματίζεται από τα κρατικά προγράμματα για τη νεολαία και τις ψηφιακές εκστρατείες.

Αργά ή γρήγορα ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα είναι πλέον πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας μπορεί να τελειώσει αύριο. Αλλά μια γενιά χαμένη στην εναλλακτική πραγματικότητα της στρατιωτικοποιημένης παιδικής ηλικίας και της φούσκας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα συνεχίσει να βαδίζει σταθερά στο κυρίαρχο μονοπάτι της πολιτικής κουλτούρας της Ρωσίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News