Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, ειδικά αν δεν είναι Σαλονικιός, τι συμβαίνει στην πόλη με το δράμα των μεταφορών της. «Γεφύρια της Aρτας» ξεπροβάλλουν κάθε τόσο, έργα που πρέπει να ολοκληρωθούν (αλλά δεν ολοκληρώνονται) αν θέλει να ανασάνει η πόλη. Υποδομές που επιβάλλονται για να σωθούν οι κάτοικοι από το βαρύ κυκλοφοριακό φορτίο της (αλλά δε σώζονται). Χρόνια ολόκληρα ήταν το Μετρό, τώρα ξεπρόβαλε ο Fly Οver, η υπερυψωμένη λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας. Και όλα δείχνουν ότι εξελίσσεται στη νέα περιπέτεια για τη Θεσσαλονίκη. Είναι απορίας άξιο πώς δεν έχει στηθεί ένας εγχώριος μηχανισμός, ο οποίος να διασφαλίζει το δικαίωμα των πολιτών να υποβάλλουν τις αντιρρήσεις και ενστάσεις έναντι του όποιου έργου, σε πρώιμο στάδιο, και πάντως σε χρονική στιγμή που δεν θα τινάζει στον αέρα χρηματοδοτήσεις και εργοτάξια.

Τι είναι ο Fly Over;

Σύμφωνα με την κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία (Υποδομών, Περιβάλλοντος) σε περίπου τέσσερα χρόνια «η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει νέο αυτοκινητόδρομο ελεύθερο διοδίων, ο οποίος θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης». Ο λόγος για το project «Αναβάθμιση της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης» και τον αυτοκινητόδρομο μήκους 13 χιλιομέτρων, ο οποίος θα περιλαμβάνει την κατασκευή υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου (Fly Οver) μήκους 4 χιλιομέτρων σε συνεχή γέφυρα, 9 ανισόπεδους κόμβους, 10 νέες γέφυρες και 3 νέες σήραγγες. Το έργο θα υλοποιηθεί με τη μορφή Σύμβασης Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), στην οποία προβλέπονται 26 έτη λειτουργίας και συντήρησης.

Κοινώς, η Περιφερειακή Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει διαμπερή υπερυψωμένο σε μεγάλο τμήμα του άξονα, με δυο συν δυο λωρίδες ανά κατεύθυνση, που θα ξεκινά από το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου και θα καταλήγει περίπου στο ύψος του Αεροδρομίου. Με συνολικό κόστος, 480 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Μυτιληναίος.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας και η εκδίκαση της υπόθεσης

Θα μπορούσε ο Fly Over να αποφύγει το μονοπάτι που οδηγεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Δύσκολο, αν όχι αδύνατο, για μεγάλο έργο υποδομής. Αυτή είναι η πεπατημένη. Έχει ήδη διαβεί το κατώφλι του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, με περισσότερες της μιας αιτήσεις αναστολής εκτέλεσης των εργασιών του έργου. Τις έχουν καταθέσει ο Σύνδεσμος Κατοίκων Κωνσταντινουπολιτών καθώς και ο Σύλλογος Προστασίας του Σέιχ-Σου και ο Σύλλογο Δρομέων Υγείας Θεσσαλονίκης – απαρτίζουν τον Συντονισμό Φορέων κατά του έργου.

Σε σχετική ανακοίνωση, οι ενδιαφερόμενοι υπογράμμιζαν ότι «ενώ στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, βάσει της οποίας ξεκίνησε να εκτελείται το έργο, αναφέρεται ότι η προς υλοτόμηση δασική έκταση είναι εμβαδού 82.000 τετραγωνικών μέτρων, το δασαρχείο σε πολύ πρόσφατο έγγραφό του ενημέρωσε το ΣτΕ ότι η πραγματική έκταση που θα υλοτομηθεί είναι τελικά 187.000 τετραγωνικά μέτρα».

Στις αιτήσεις τους, δε, οι Σύνδεσμοι εκτιμούσαν ότι με τα έργα θα επέλθει ανεπανόρθωτη βλάβη στο Σέιχ Σου, λόγω των γεωτρήσεων στις όχθες του ρέματος Μαλακοπής, με επακόλουθο την καταστροφή του οικοσυστήματος και τη δημιουργία προϋποθέσεων πλημμυρών, σε περίπτωση έντονων καιρικών φαινομένων.

Σε μία από τις πρόσφατες εξελίξεις, αυτή της 9ης Απριλίου, το ΣτΕ διέταξε την προσωρινή διακοπή των έργων, μέχρι την έκδοση της απόφασης ως προς την αίτηση αναστολής. Συζήτηση που διεξήχθη στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο την Τρίτη 16 Απριλίου επικεντρώθηκε στην έννοια του «δημοσίου συμφέροντος» και της «ανεπανόρθωτης βλάβης» που προκαλείται τόσο κατά τη διάρκεια των εργασιών όσο και κατά τη λειτουργία του Fly Οver.

Η εργολάβος εταιρεία παραδέχθηκε ότι η διαφορά έγκειται σε λανθασμένους τεχνικούς υπολογισμούς της αρχικής μελέτης, δεσμεύθηκε ωστόσο για τη διόρθωσή της – ακολούθως κατατέθηκε αίτηση τροποποίησης της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεγονός το οποίο επιβεβαιώθηκε και από τη νομική σύμβουλο του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Στις 24 Απριλίου το ΣτΕ απέρριψε τις αιτήσεις αναστολής των εργασιών, επιτρέποντας τη συνέχιση των εργασιών κατασκευής του Fly Οver στη Θεσσαλονίκη. Ως εκ τούτου, οι εργασίες ξεκίνησαν και πάλι την Πέμπτη 25 Απριλίου. Το σκεπτικό-αιτιολογία της απόφασης δεν έχει προς το παρόν κοινοποιηθεί, πλην όμως η μελέτη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι πια τροποποιημένη.

Σε κάθε περίπτωση, η κύρια εκδίκαση των αιτήσεων ακύρωσης του έργου έχει προσδιοριστεί για τις 22 Μαΐου, ελάχιστες εβδομάδες μετά το Πάσχα.

Πρωτόκολλα υπάρχουν…

Όσο τα φωτορεαλιστικά του έργου δημιουργούν προσδοκίες, η πόλη στενάζει στην παρούσα φάση από τις εργασίες κατασκευής, προκαλώντας νεύρα στους δρόμους και κομβικά προβλήματα — τα πρώτα έργα γίνονται στην κεντρική νησίδα της περιφερειακής οδού με αφετηρία τον κόμβο του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου.

Ουδείς αντιλέγει, η καθημερινότητα είναι δύσκολη για τους Θεσσαλονικείς. Και ουδείς θέλει να έρχεται αντιμέτωπος με επικίνδυνα σκηνικά, όπως ασθενοφόρα ανάμεσα σε ακινητοποιημένα οχήματα. Το βασικό ερώτημα είναι: εφαρμόζονται τα πρωτόκολλα παρέμβασης που έχουν προβλεφθεί για τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής του Fly Over; Δεν είναι μυστικά, τα έχει κάνει γνωστά το Υπουργείο Εσωτερικών. Σε σχετική σύσκεψη που είχε γίνει προ μηνών, συμμετείχαν μάλιστα μεταξύ άλλων – εκτός από στελέχη της κυβέρνησης, όπως ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας Θράκης Στάθης Κωνσταντινίδης – η διευθύντρια της Τροχαίας, η διευθύντρια του ΕΚΑΒ και ο διευθυντής της Άμεσης Δράσης.

Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να μετρήσει κανείς πόσοι από τους κατοίκους επιθυμούν να δουν το έργο να περατώνεται. Θα πρέπει όμως να αντέξουν την ιδιότυπη εμπειρία – κακουχία για να το δουν. Και για να την αντέξουν, θα πρέπει τα υπεσχημένα να γίνουν πράξη: και περισσότερη αστυνόμευση να υπάρχει στο οδικό δίκτυο (λέγεται ότι ήδη είναι πιο έντονη η παρουσία της Τροχαίας), και αλλαγή των σηματοδοτών μέσω του λογισμικού που έχει εγκατεστημένο η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, και βραδινό ωράριο φορτοεκφόρτωσης και αποκομιδής ώστε να μην προκαλείται έμφραγμα.

Η όποια προβολή στο μέλλον και στα θετικά που θα φέρει το έργο προϋποθέτει ότι δεν θα εγκαταλειφθούν στη μοίρα τους οι κάτοικοι της πόλης στο παρόν, στο σήμερα. Το έργο, λένε οι ειδήμονες που το υποστηρίζουν, θα επιτρέπει την ταχεία και ασφαλή παράκαμψη του αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης, εξασφαλίζοντας αύξηση της οδικής ασφάλειας, μείωση του αριθμού ατυχημάτων, και δη των θανατηφόρων, αλλά και περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής Θεσσαλονίκης, αφού θα μειωθεί ο όγκος των οχημάτων που κινούνται εντός του κέντρου της πόλης. Θα αυξήσει –εκτιμάται- τη μέση ταχύτητα των οχημάτων που ακολουθούν διαδρομές εκτός κέντρου. Τα πλεονεκτήματα επεκτείνονται ακόμη και στο τουριστικό «προϊόν» της Βόρειας Ελλάδας. Το να φτάσει εξάλλου κανείς στη Χαλκιδική και στο Αεροδρόμιο Μακεδονία συνιστά project, ιδίως το καλοκαίρι.

Η φαντασίωση της Θεσσαλονίκης με Μετρό το δεύτερο εξάμηνο του 2024, και Fly Over το 2027-28, απαιτεί πολλή υπομονή. Είναι αλήθεια. Μπορεί όμως τότε να μιλάμε και για άλλη πόλη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News