Εχουν περάσει σχεδόν 13 χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό και το τσουνάμι που προκάλεσε το δυστύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, όμως οι αναμνήσεις του στην Ιαπωνία είναι ακόμα νωπές. Και τη Δευτέρα 1η Ιανουαρίου επανήλθαν ολοζώντανες καθώς άρχισαν οι δονήσεις στην Ισικάβα και οι συναγερμοί για τσουνάμι ξεκίνησαν να ηχούν.

Οι προειδοποιήσεις για σεισμούς δεν είναι ακριβώς ασυνήθιστες στην Ιαπωνία και πολύ σύντομα γίνονται μέρος της ζωής οποιουδήποτε ζει εκεί. Οπως γράφει ο πρώην ανταποκριτής του BBC στο Τόκιο, Ρούπερτ Γουίνγκφιλντ Χέις, μαθαίνεις να ζεις με αυτό, αλλά δεν το συνηθίζεις ποτέ απόλυτα. Διότι υπάρχει πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού των ανθρώπων ένα πολύ ενοχλητικό συναίσθημα: Πότε θα γίνει ο επόμενος μεγάλος σεισμός; Αντέχει το κτίριό μου;

Ολοι αυτοί οι φόβοι έγιναν πραγματικότητα στις 11 Μαρτίου του 2011. Επί δύο λεπτά η γη σείστηκε με τρόπο που κανείς δεν είχε βιώσει στη ζωντανή μνήμη. Τα χειρότερα ήρθαν μετά. Μέσα σε 40 λεπτά, τα πρώτα τσουνάμι έφταναν στην ακτή, σειρές από θαλάσσια τείχη που σάρρωσαν πόλεις και χωριά για εκατοντάδες χιλιόμετρα κατά μήκος της βορειοανατολικής ακτής της Ιαπωνίας. Ολα μεταδίδονταν ζωντανά στην τηλεόραση από ένα ειδησεογραφικό ελικόπτερο που πετούσε πάνω από την πόλη Σεντάι.

Η επόμενη μέρα έφερε ακόμη πιο τρομερά νέα, ένας πυρηνικός σταθμός ήταν σε κρίσιμη κατάσταση. Η κατάρρευση της Φουκουσίμα είχε αρχίσει. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έλαβαν εντολή να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ακόμα και το Τόκιο δεν ένιωθε ασφαλές.

Το αποτύπωμα εκείνης της ημέρας άφησε ένα βαθύ συλλογικό τραύμα. Τους μήνες που ακολούθησαν, ο Χέις αναζητούσε νέο σπίτι για να μείνει στο Τόκιο και η σύζυγός του μελετούσε γεωλογικούς χάρτες για να δει πού ήταν το πιο σταθερό έδαφος, ψηλά και μακριά από ποτάμια. Είχε, επίσης, εμμονή με την ηλικία των κτιρίων: «Δεν εξετάζουμε τίποτα που να έχει κατασκευαστεί πριν από το 1981» του έλεγε.

Μετακόμισαν τελικά σε ένα κτίριο του 1985 και άρχισαν να συσσωρεύουν αμέσως τρόφιμα και νερό. Στοιβαγμένα κάτω από τον νεροχύτη του μπάνιου υπήρχαν κουτιά με προσυσκευασμένα χαρτοκιβώτια με διάρκεια ζωής πέντε χρόνια.

Ολος ο τρόμος και η φρίκη του 2011 θα επέστρεφαν την Πρωτοχρονιά του 2024. Κι όμως, αυτός ο πιο πρόσφατος σεισμός είναι η αξιοσημείωτη ιστορία της επιτυχίας της Ιαπωνίας. Η Ιαπωνία δεν αναφέρει τους σεισμούς ανά μέγεθος. Αναφέρει πόσο τρέμει το έδαφος. Η κλίμακα πηγαίνει από το 1 στο 7. Και τη Δευτέρα στην Ισικάβα έφτασε στο μέγιστο επίπεδο δόνησης, 7. Εκ των υστέρων μετρήθηκε στους 7,6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Υπήρξαν εκτεταμένες καταστροφές δρόμων και γεφυρών και έγιναν τεράστιες κατολισθήσεις. Ομως η συντριπτική πλειονότητα των κτιρίων παραμένει όρθια.

Στις μεγάλες πόλεις Τογιάμα και Καναζάβα, η ζωή επιστρέφει ήδη σε κάποιο είδος κανονικότητας. Οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τις ακτές και πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν από τα σπίτια τους, αλλά μόλις ο κίνδυνος πέρασε, επέστρεψαν σε αυτά. Είναι μια αξιοσημείωτη ιστορία ενός θριάμβου της μηχανικής που ξεκίνησε πριν από έναν αιώνα, το 1923, όταν ένας τεράστιος σεισμός έπληξε το Τόκιο.

Ο μεγάλος σεισμός του Κάντο, όπως είναι γνωστός, ισοπέδωσε τεράστιες εκτάσεις της πόλης. Σύγχρονα κτίρια από τούβλα που είχαν κατασκευαστεί σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές κατέρρευσαν.

Τα επακόλουθα οδήγησαν στη σύνταξη του πρώτου αντισεισμικού οικοδομικού κώδικα της Ιαπωνίας. Από εκεί και πέρα τα νέα κτίρια θα πρέπει να ενισχυθούν με χάλυβα και σκυρόδεμα. Τα ξύλινα κτίρια θα έπρεπε έχουν πιο χοντρά δοκάρια.

Κάθε φορά που η χώρα πλήττεται από μεγάλο σεισμό, οι ζημιές μελετώνται και οι κανονισμοί ενημερώνονται ανάλογα. Το μεγαλύτερο άλμα έγινε το 1981, μετά το οποίο όλα τα νέα κτίρια έπρεπε να έχουν αντισεισμική θωράκιση. Και πάλι, μετά τον σεισμό του Κόμπε το 1995, η χώρα πήρε περισσότερα μαθήματα.

Ενα μέτρο της επιτυχίας είναι ότι όταν ο τεράστιος σεισμός μεγέθους 9 βαθμών έπληξε το Τόκιο το 2011, το επίπεδο δόνησης στην πόλη έφτασε στο 5. Αυτό είναι το ίδιο με το σεισμό που χτύπησε την πρωτεύουσα της Ιαπωνίας το 1923. Το 1923, όμως, η πόλη ισοπεδώθηκε και 140.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το 2011 τεράστιοι ουρανοξύστες ταλαντεύτηκαν, παράθυρα έσπασαν, αλλά κανένα σημαντικό κτίριο δεν έπεσε. Ηταν το τσουνάμι που σκότωσε τόσες χιλιάδες, όχι οι δονήσεις στο έδαφος.

Υπάρχουν φωτογραφίες από την Ισικάβα με παλιά ξύλινα σπίτια που έπεσαν από τον σεισμό. Ενα σύγχρονο κτίριο κατέρρευσε, αν και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία έσπευσαν να επισημάνουν ότι είχε χτιστεί το 1971. Οι ανθρώπινες απώλειες είναι μικρές.

Και είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς άλλη χώρα στη Γη που θα μπορούσε να έχει βιώσει έναν τέτοιο σεισμό χωρίς να έχει υποστεί πολύ χειρότερες συνέπειες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News