Στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014, όταν ακόμα οι επιχειρήσεις ρωσικής επιρροής και παρέμβασης σε εκλογικές διαδικασίες δεν ήταν ευρύτερα γνωστές, άτομο που φέρεται να συνδέεται με αυτές μπαινόβγαινε σε ελληνικά εκλογικά κέντρα, τραβούσε φωτογραφίες εκλογικών αντιπροσώπων, ψηφοδελτίων, καλπών – ακόμα και εκλογικών καταλόγων. Κατόπιν, τουίταρε το υλικό από λογαριασμό που συνδέεται με το Internet Research Agency, το γνωστό ρωσικό «εργοστάσιο των τρολ» που διώκεται στις ΗΠΑ για παρέμβαση στις εκλογές του 2016, σε μία προσπάθεια να δείξει ότι οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα μοιάζουν με «ξέφραγο αμπέλι» αλλά και ότι η εκλογική διαδικασία είναι επιδεκτική νοθείας. Μάλιστα, ο χειριστής του επίμαχου λογαριασμού που έβγαζε τις φωτογραφίες και μιλούσε για τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας φέρεται να έχει συναντήσει τον Πούτιν το 2012. Ολα αυτά και πολλά περισσότερα αποκαλύπτει η πρόσφατη έρευνα του βρετανικού Πανεπιστημίου του Κάρντιφ που παρουσιάζει το Protagon.

Μπαινόβγαινε στα εκλογικά κέντρα ανενόχλητος

Ο χειριστής λογαριασμού του Twitter που συνδέεται με το ρωσικό «εργοστάσιο των τρολ» είχε εμπλακεί σε δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των ευρωεκλογών του 2014, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας για το Εγκλημα και την Ασφάλεια στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες. Κατά τους ερευνητές του βρετανικού πανεπιστημίου, η «συμπεριφορά» του χειριστή δείχνει ότι σκοπός του ήταν να καταδείξει τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας και τη «χαλαρότητα» που επικρατεί κατά τη διαδικασία των ευρωεκλογών στη χώρα μας. Ανέφεραν δε ότι τα ευρήματα της μελέτης τους παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τις απειλές ρωσικής επιρροής στις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μαΐου.

«Οι εκθέσεις μας καταδεικνύουν με σαφήνεια ένα σταθερό και ευρύτατο ενδιαφέρον για την ευρωπαϊκή πολιτική από τους λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης που λειτουργούν κρυφά για το Κρεμλίνο. Εξετάζοντας με εγκληματολογική λεπτομέρεια μερικές από τις τακτικές και τις τεχνικές που χαρακτηρίζουν τις ιστορικές δραστηριότητές τους στην επιρροή της πληροφορίας, η έρευνα αυτή φωτίζει τις μελλοντικές απειλές για την ακεραιότητα της δημοκρατικής διαδικασίας καθώς πλησιάζουμε στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019» δηλώνει ο καθηγητής Μάρτιν Ινες, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνας για το Εγκλημα και την Ασφάλεια του βρετανικού πανεπιστημίου, που υπογράφει την έρευνα μαζί με το μέλος του ινστιτούτου Αντριου Ντόσον.

Οπως αναφέρεται στα ευρήματα της έρευνας με τίτλο «Το Internet Research Agency στην Ευρώπη, 2014-2016», μεταξύ των 202 λογαριασμών που ενεργοποιήθηκαν το 2014 από το ρωσικό «εργοστάσιο των τρολ» ένας παρουσίαζε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δραστηριότητα. Οι ερευνητές τον ονόμασαν «Λογαριασμό Α» και είναι ένας από τους χιλιάδες λογαριασμούς που το ίδιο το Twitter έχει χαρακτηρίσει ως «συνδεδεμένους» με το ρωσικό Internet Research Agency που κατηγορείται στις ΗΠΑ για παρέμβαση στην εκλογική διαδικασία του 2016.

Οπως φαίνεται από την πανεπιστημιακή έρευνα, ο χειριστής του «Λογαριασμού Α» ήταν παρών στην Ελλάδα κατά την περίοδο των προηγούμενων ευρωεκλογών. Η «συμπεριφορά» του, σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, έδειχνε ότι συμμετείχε σε αναγνωριστική αποστολή και ότι μοιραζόταν «πολύ λεπτομερείς αναφορές για το τι παρακολουθούσε με άλλους που έδρευαν στη Ρωσία». Το υλικό αυτό περιελάμβανε πολλές εικόνες εντός και εκτός εκλογικών κέντρων στην Ελλάδα, φωτογραφίες ψηφοδελτίων, λίστες ψηφοφόρων, καθώς και λεπτομερείς περιγραφές των «αδυναμιών» που είχε διακρίνει στην εκλογική διαδικασία.

Ο χειριστής ανέφερε ότι δεν επιτρεπόταν να τραβήξει φωτογραφίες εντός εκλογικού τμήματος, αλλά αυτός το είχε κάνει έτσι και αλλιώς (επάνω και  κάτω) , δείχνοντας όπως νόμιζε με αυτό τον τρόπο τη «χαλαρή» ασφάλεια και την έλλειψη ενδιαφέροντος που επεδείκνυαν οι έλληνες εκλογικοί αντιπρόσωποι. Σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, τo tweet του έγραφε:

“Οι παρατηρητές στα εκλογικά κέντρα
δεν είδαν τίποτα :)
#Greece #elections #EuropeanParliament”

Αναλύοντας τα μηνύματα του χειριστή του Λογαριασμού Α, οι συντάκτες της έρευνας συμπεραίνουν ότι επιδιώχθηκε εκ μέρους του μία λεπτομερής κατανόηση της εκλογικής διαδικασίας και των «αδύναμων κρίκων» όσον αφορά την ασφάλεια, «συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο οι ψηφοφόροι λαμβάνουν μια στοίβα από ψηφοδέλτια για διαφορετικά κόμματα και στη συνέχεια βάζουν το ένα στον φάκελο και πετάνε τα υπόλοιπα». Ο χειριστής στα μηνύματά του δήλωνε ότι «δεν φαίνεται να υπάρχει κατάλογος εγγεγραμμένων ψηφοφόρων (;), αντίθετα ο ψηφοφόρος έρχεται και παρουσιάζει την ταυτότητά του και τα δεδομένα του καταγράφονται με το χέρι».

Οι followers του Λογαριασμού Α κατά τις ευρωεκλογές του 2014 είδαν επίσης το μήνυμα ότι οι ψηφοφόροι «δεν χρειάζεται να υπογράψουν τίποτα». Σε μερικά από αυτά τα tweets ένας άλλος λογαριασμός, που δεν έχει χαρακτηριστεί από το Twitter ως συνδεδεμένος με το ρωσικό «εργοστάσιο των τρολ», άρχισε να απευθύνει ερωτήματα προς τον Λογαριασμό Α: «Πώς διασφαλίζουν οι υπάλληλοι ότι δεν θα ψηφίσει κάποιος δύο φορές; Χρησιμοποιούν ανεξίτηλο μελάνι;» (σε ορισμένες χώρες βάφουν ένα δάκτυλο του ψηφοφόρου που έχει ψηφίσει με μελάνι που δεν μπορεί να αφαιρεθεί).

Ο Λογαριασμός Α απάντησε ότι οι ψηφοφόροι που εισέρχονται στα κέντρα καταγράφονται «χειροκίνητα» και ότι δεν υπογράφουν για την παραλαβή των ψηφοδελτίων. Επιπλέον αναφέρθηκε ότι δεν υπήρχαν μέτρα ασφαλείας για τις κάλπες και τα ψηφοδέλτια, και ότι οι κάλπες μπορούν να μετακινηθούν οπουδήποτε. Για να αποδείξει του λόγου το αληθές, ο χειριστής «εξέπεμψε» άλλη μία φωτογραφία, σημειώνοντας ότι οι εκλογές είναι ευάλωτες σε νοθεία («παραγέμισμα κάλπης» αναφέρεται στην πανεπιστημιακή έρευνα), με τον κάθε ψηφοφόρο να μπορεί να ψηφίσει περισσότερες από μία φορές.

Σε ανταλλαγή tweets με τον λογαριασμό που έκανε τις προαναφερόμενες ερωτήσεις, ο χειριστής έγραψε ότι στις ευρωεκλογές όλα ήταν πολύ λιγότερο οργανωμένα σε σύγκριση με τις ρωσικές εκλογές, μνημονεύοντας ένα «πλήρες χάος»: χαλαροί εκλογικοί αντιπρόσωποι που δεν ενδιαφέρονταν για τη διαδικασία, ενώ οποιοσδήποτε μπορούσε να τραβήξει φωτογραφίες παρ’ όλο που απαγορευόταν. Ακολούθησε άλλο ένα tweet του Λογαριασμού Α:

“Για να διευκρινιστούν όλα τα στοιχεία
πήγα σε άλλο εκλογικό κέντρο
#elections #EuropeanParliament # Greece “

Το παραπάνω μήνυμα συνοδεύθηκε από φωτογραφία δεύτερου εκλογικού τμήματος. Και πάλι τραβήχτηκαν φωτογραφίες από το εσωτερικό του κέντρου – ακόμα και μία που απεικόνιζε εκλογική λίστα. Από την ανάλυση μεταδεδομένων οι ερευνητές εντόπισαν ότι, μετά την Ελλάδα, ο χειριστής ή οι χειριστές του Λογαριασμού Α εμφανίζονται να έχουν ταξιδέψει επίσης σε ΗΠΑ, Ιταλία, Νορβηγία, Γαλλία, Ολλανδία, Ισραήλ, Ταϊλάνδη, Μαλαισία, Αίγυπτο, Χονγκ Κονγκ και Αυστρία.

Αυτή η «συμπεριφορά» του χειριστή ή των χειριστών του Λογαριασμού Α, κατά την οποία φαίνεται να γίνεται συλλογή πληροφοριών από το «πεδίο», συγκλίνει με τα ευρήματα του αμερικανού ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μόλερ, βάσει των οποίων ασκήθηκε δίωξη στο Internet Research Agency (IRA) και 13 μέλη του για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, «ορισμένοι κατηγορούμενοι ταξίδεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες υπό ψεύτικες προθέσεις για τη συλλογή πληροφοριών» στο πλαίσιο επιχειρήσεων του IRA. Οπως είχε αποκαλύψει το Protagon, ένα από τα μέλη του ρωσικού «εργοστασίου των τρολ» που διώκονται στις ΗΠΑ, η Αννα Μπογκάτσεβα, είχε βρεθεί στην Ελλάδα την περίοδο του δημοψηφίσματος, το καλοκαίρι του 2015.

Συγκρίνοντας τη «συμπεριφορά» του Λογαριασμού Α με αυτήν γνωστών πρακτόρων της Ρωσίας, όπως της Μαρίας Μπούτινα που είχε αναπτύξει σχέσεις με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ενώ ταυτόχρονα ήταν ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι συντάκτες της έρευνας συμπεραίνουν ότι η δραστηριότητα επί τόπου, στο «πεδίο», είναι βασικό συστατικό του ρωσικού modus operandi επηρεασμού από το 2014 και μετά.

Ερευνώντας περαιτέρω τα μεταδεδομένα, οι ερευνητές του Κάρντιφ βρήκαν ότι ο Λογαριασμός Α δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2011 και ότι τα στοιχεία που δηλώθηκαν αφορούσαν δικηγόρο. Τα tweets αρχικά εκπέμπονταν στα κυριλλικά και αφορούσαν τη δουλειά της δικηγόρου, το ποδόσφαιρο και θέματα επικαιρότητας. Στις αρχές του 2012 ο Λογαριασμός Α έστρεψε το ενδιαφέρον του σε εκλογικά ζητήματα, και μέσω tweet ανακοινώθηκε ότι δημιούργησε και ένα site στη διεύθυνση zachistyevybory.rf, η οποία σήμερα δεν λειτουργεί. Εκείνη την περίοδο ο Λογαριασμός Α τουίταρε το εξής:

“Ουάου! Ο Πούτιν μπορεί να μας ζητήσει
να γίνουμε παρατηρητές του)))) “

Το μήνυμα συνοδευόταν από διεύθυνση που παρέπεμπε σε ειδησεογραφία, ενώ τέσσερις ημέρες αργότερα tweets του Λογαριασμού Α υποδεικνύουν, σύμφωνα με την πανεπιστημιακή έρευνα, ότι ο χειριστής ενδεχομένως να συναντήθηκε με τον πρόεδρο Πούτιν, αναφέροντας με ενθουσιασμό ότι συμφωνήθηκε να παίξει το ρόλο του «εκλογικού παρατηρητή» για το κόμμα του. Αλλοι λογαριασμοί που δημιουργήθηκαν από τον Α συνδέονταν επίσης με φιλοκυβερνητικές δράσεις.

«Το ότι υπήρξε περιορισμένη δραστηριότητα του IRA στην Ελλάδα και στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2014 εξηγείται από το γεγονός ότι η σαφής στρατηγική προτεραιότητα για το ρωσικό κράτος εκείνη την περίοδο ήταν η κατάσταση στην Ουκρανία. Το 2015, όμως, υπήρχε ένας μεγάλος όγκος μηνυμάτων που απευθύνονταν στην Ελλάδα. Υπήρχαν περισσότερα από 9.600 tweets από λογαριασμούς που συνδέονται με το IRA, με τα κύρια θέματα να είναι οι διαφωνίες μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ σχετικά με το πρόγραμμα διάσωσης. Πολλαπλοί λογαριασμοί συνδεδεμένοι με το IRA αναπαρήγαγαν και προώθησαν την αφήγηση ότι η Ελλάδα πρέπει να γυρίσει την πλάτη της στην Ευρώπη και να αγκαλιάσει τη Ρωσία» καταλήγουν οι ερευνητές. Και παραθέτουν το εξής τουίτ:

RT @RT_russian: Paul Craig Roberts:
Συνεργασία με τη Ρωσία θα σώσει την Ελλάδα
από την “αιχμαλωσία” της Δύσης

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News