Δύο αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη πέταξαν τη Δευτέρα πάνω από τη Βοσνία σε μια χειρονομία υποστήριξης προς τη χώρα την παραμονή μιας εθνικιστικής στρατιωτικής παρέλασης που προγραμματίζουν οι σέρβοι αυτονομιστές, σε μια περίοδο μεγάλων εντάσεων στην περιοχή.

Η αμερικανική πρεσβεία στο Σαράγεβο δήλωσε ότι η πτήση των αεροσκαφών F16 ήταν μια κοινή άσκηση με τις βοσνιακές δυνάμεις, καθώς και μια «επίδειξη της δέσμευσης των ΗΠΑ» για τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Βοσνίας απέναντι στην «αποσχιστική δραστηριότητα».

Τα αεροσκάφη πέταξαν πάνω από τις βορειοανατολικές πόλεις Τούζλα και Μπρτσκο, αλλά, όπως ανέφερε ο Guardian, τα άκουσαν και στην Μπάνια Λούκα, την πρωτεύουσα των Σέρβων της Βοσνίας στα δυτικά, η οποία θα βρεθεί στο επίκεντρο των προγραμματισμένων για την Τρίτη εκδηλώσεων μνήμης για την 32η επέτειο της ανακήρυξης της Σερβικής Δημοκρατίας ως αποσχισθέντος κράτους.

Οι εορτασμοί, που περιλαμβάνουν παρέλαση παραστρατιωτικών δυνάμεων, αποτελούν μια προκλητική χειρονομία απέναντι στο κράτος της Βοσνίας και έχουν απαγορευτεί από το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας ως διακρίσεις σε βάρος των μη Σέρβων.

Η ανακήρυξη της Σερβικής Δημοκρατίας τον Ιανουάριο του 1992 πυροδότησε έναν εμφύλιο πόλεμο και μια εκστρατεία εθνοκάθαρσης μουσουλμάνων και Κροατών, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 100.000 άνθρωποι.

Ο Μίλοραντ Ντόντικ, ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας, αναφερόμενος στις πτήσεις των F16, αστειεύτηκε, λέγοντας ότι «θα συνέβαλαν» στους επετειακούς εορτασμούς.

Σε ομιλία του την παραμονή της επετείου, ο αυτονομιστής ηγέτης επανέλαβε την πάγια θέση του ότι «στόχος του σερβικού λαού είναι ένα σερβικό κράτος σε αυτές τις περιοχές».

Ο Ντόντικ έλαβε υποστήριξη από τον πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος ανακοίνωσε ότι το βράδυ της Τρίτης θα πραγματοποιηθεί επίδειξη πυροτεχνημάτων στο Βελιγράδι, παράλληλα με τις τελετές στην Μπάνια Λούκα και σε άλλες πόλεις της Σερβικής Δημοκρατίας.

Η φετινή παρέλαση πραγματοποιείται εν μέσω αυξανόμενου αριθμού επιθέσεων και απειλών κατά των προσφύγων, ιδίως Βόσνιων και Κροατών, που έχουν επιστρέψει στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας.

Την Κυριακή, δύο Σέρβοι συνελήφθησαν επειδή πυροβόλησαν με όπλα καθώς περνούσαν από μια κοινότητα Βόσνιων στη Σρεμπρένιτσα, τόπο σφαγής το 1995 πάνω από 8.000 ανδρών και αγοριών, κυρίως Βόσνιων, η οποία κρίθηκε ως πράξη γενοκτονίας από το δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου της Χάγης.

Οι άνδρες αφέθηκαν ελεύθεροι τη Δευτέρα μετά από διαμαρτυρίες των Σέρβων, στις οποίες πρωτοστάτησαν ορθόδοξοι κληρικοί και ο σέρβος δήμαρχος της Σρεμπρένιτσα.

«Υπάρχει μια αίσθηση μεταξύ των επαναπατριζόμενων για κάτι που φοβόμασταν εδώ και πολύ καιρό, ότι ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός και το μπρα ντε φερ του Ντόντικ αρχίζουν να γεννούν βία», δήλωσε ο Γιάσμιν Μουτζάνοβιτς, ερευνητής, ειδικός στα Βαλκάνια και πρόσφατα, συγγραφέας βιβλίου με τίτλο «Οι Βόσνιοι: Το έθνος μετά τη γενοκτονία».

Στην ανακοίνωσή της τη Δευτέρα, η πρεσβεία των ΗΠΑ ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον «θα δράσει» εάν κάποιος προσπαθήσει να αποσχιστεί από τη Βοσνία κατά παράβαση του Συντάγματος του κράτους και της ειρηνευτικής συμφωνίας του Ντέιτον του 1995 που τερμάτισε τον πόλεμο της Βοσνίας.

Ωστόσο, ο Ντόντικ έχει καταφέρει συχνά να αψηφά το Σύνταγμα και τους δυτικούς υποστηρικτές της Βοσνίας, οι οποίοι διαθέτουν ελάχιστα μέσα επιβολής.

Η δύναμη σταθεροποίησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει συρρικνωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες από 7.000 μέλη σε λίγο πάνω από 1.000.

«Πρόκειται για πρόβλημα αποτροπής», δήλωσε στον Guardian ο Χάρις Ιμάμοβιτς, πολιτικός αναλυτής και πρώην σύμβουλος της βοσνιακής προεδρίας. «Αυτοί οι δυτικοί ιθύνοντες απλά δεν έχουν μηχανισμούς αποτροπής».

Ο Μουτζάνοβιτς δήλωσε ότι οι πτήσεις των F-16 ήταν ένα ευπρόσδεκτο αλλά ανεπαρκές μήνυμα της αποφασιστικότητας των ΗΠΑ.

«Δεν νομίζω ότι αυτό σηματοδοτεί ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ», υποστήριξε. «Αλλά τουλάχιστον είναι ένα είδος αναγνώρισης εκ μέρους των αμερικανών αξιωματούχων ότι έχουν χάσει τη μάχη των δημοσίων σχέσεων, με την έννοια ότι κανείς δεν παίρνει πλέον στα σοβαρά τις αμερικανικές απειλές», τόνισε ο ίδιος.

Πρόσθεσε ακόμα ότι η αξιοπιστία των ΗΠΑ είχε «εξασθενήσει» από μια πολιτική κατευνασμού απέναντι στους αυτονομιστές Σέρβους και Κροάτες στη Βοσνία, όπως για παράδειγμα, εγκρίνοντας τη δημιουργία μιας κρατικής κυβέρνησης πέρυσι, η οποία τους έδωσε σημαντική εξουσία και έθεσε το υπουργείο ασφαλείας υπό τον έλεγχο ενός από τους πολιτικούς εταίρους του Ντόντικ.

Ο Μουτζάνοβιτς κατηγόρησε επίσης την Ουάσινγκτον ότι δεν καταδίκασε τον Βούτσιτς για τη νοθεία των σερβικών εκλογών τον περασμένο μήνα, που προκάλεσαν διαδηλώσεις και επεισόδια στη Σερβία.

Στον Ντόντικ έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για διαφθορά και από τη Βρετανία για υπονόμευση «της νομιμότητας και λειτουργικότητας» του βοσνιακού κράτους.

«Η κοινή επιχείρηση μεταξύ της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας και του βοσνιακού στρατού είναι ευπρόσδεκτη ως αποτρεπτική δύναμη, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε περαιτέρω», δήλωσε η Αλίσια Κιρνς, πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του βρετανικού Κοινοβουλίου, η οποία ηγήθηκε της κίνησης για την επιβολή κυρώσεων στον Ντόντικ το 2022.

«Θέλω να δω το Ηνωμένο Βασίλειο να συμμετέχει εκ νέου στην EUFOR (την ευρωπαϊκή δύναμη), τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ να σταθμεύουν στο Μπρτσκο και την ΕΕ να ενωθεί επιτέλους με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ στην επιβολή κυρώσεων στον Ντόντικ και τους κολλητούς του», είπε χαρακτηριστικά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News