Στο πικάπ έπαιζε η δεύτερη πλευρά του πρώτου από τους δύο δίσκους του «Made in Germany» των Amon Düül II, ενός από τα σημαντικότερα συγκροτήματα του (γερμανικού) Krautrock από τη δεκαετία του ’70. Το κομμάτι ήταν για τον «τρελό» βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Β’ (αυτόν που προστάτεψε τον Βάγκνερ και του έφτιαξε το Μπαϊρόιτ) και στο εξώφυλλο του άλμπουμ κάποια από τα μέλη του συγκροτήματος εμφανίζονταν σαν βαγκνερικές φιγούρες.

Κάποια στιγμή προσέξαμε στην οθόνη, στη σελίδα του Protagon, πώς έγινε στη Ρωσία ανταρσία από την ομάδα Βάγκνερ. Ε, δεν ήθελε και πολύ. Σε λίγο είχαμε φανταστεί πώς θα ήταν η ανταρσία της ομάδας Βάγκνερ σχεδιασμένη στο Μπαϊρόιτ.

Το σύνθημα δόθηκε από τους Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης, που διέκοψαν απότομα τη συναυλία του Ελτον Τζον στο Γκλάστονμπερι για να τραγουδήσουν τα δικά τους. Την ίδια στιγμή, ο Τανχόιζερ αφήνει την Αφροδίτη παρά τις προσπάθειές της να τον μεταπείσει και έρχεται στην Ελλάδα, μαθαίνοντας ότι κάποια πολιτικός κάνει καρδούλες.

Οι Βαλκυρίες μυρίζονται αίμα και καλπάζουν στην Ουκρανία υπό τους ήχους του γνωστού βαγκνερικού εμβατηρίου, ενώ ο Ζίγκφριντ, που έπαψε μετά τόσα χρόνια να ακούει τη γλώσσα των πουλιών και το γύρισε σε χρησμούς που προμηνύουν οικονομικές εξελίξεις, ήρθε να πολεμήσει το τέρας του παγκόσμιου πληθωρισμού.

Από την πλευρά του, ο ιπτάμενος Ολλανδός, επηρεασμένος από το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, εμφανίζεται ξαφνικά στα κεντρικά γραφεία της ΜΑΝ ζητώντας να προχωρήσουν γρήγορα τις έρευνες για να βάλει στο πλοίο του κινητήρα με αμμωνία και οι νάνοι Νιμπελούγκεν αφήνουν τα σιδηρουργεία τους στα έγκατα της γης και, επειδή η Μπρουνχίλντε κοιμάται στον πύρινο προστατευτικό της κύκλο, εμφανίζονται μαζικά στο μέταλ φεστιβάλ του Βάκεν (Wacken), αρπάζουν την ιέρεια του γερμανικού μέταλ Ντόρο Πες (Doro Pesch) και μπουκάρουν σε συναυλία της Μπιγιονσέ, μετατρέποντάς τη σε μέταλ πάρτι, προς απόλυτη αμηχανία των παρευρισκομένων.

Ο Πριγκόζιν

Αμηχανία όμως εμφανίζεται και στην παρέα, καθώς ακόμα και η πλάκα σταματά κάποια στιγμή, και εστιάζουμε στον αρχηγό της Ομάδας Βάγκνερ, που δεν είναι ο Ρίχαρντ, αλλά κάποιος Πριγκόζιν.

Μα, είναι δυνατόν; Τι εισβολή από το παρελθόν δείχνει πάλι κι αυτό! Ο περίφημος Ιλια Πριγκόζιν με το Νομπέλ Χημείας του 1977, ο συνεχιστής της θεωρίας του δεύτερου θερμοδυναμικού νόμου, ο πρωτεργάτης της θεωρίας του χάους, να προκαλεί χάος στη Ρωσία; Ομως, όχι, ο νομπελίστας Πριγκόζιν δεν δημιουργούσε χάος, αλλά το μελετούσε. Και επιπλέον, δεν ζει πια. Το χάος στη Ρωσία δημιούργησε ένας άλλος Πριγκόζιν, που με τις ευλογίες του Πούτιν έχει συγκροτήσει έναν μισθοφορικό στρατό 25.000 ανδρών.

Κι εδώ είναι που αφήσαμε τα μυθοπλαστικά παιχνίδια και ανοίξαμε βιβλίο. Κι αυτό γιατί όταν εμείς στήναμε υποθετικές βαγκνερικές ανταρσίες φέρνοντας τους ήρωες του Βάγκνερ στο παρόν, ένας φίλος, από το Πολυτεχνείο και αυτός, ανέβασε στο facebook μια αναφορά του Μακιαβέλι για τους μισθοφόρους, δείχνοντας πώς ένας οξυδερκής και διορατικός αναλυτής από το παρελθόν μπορεί να μιλάει για το παρόν από το 1531!

Ο Μακιαβέλι για τον Πριγκόζιν και τους μισθοφόρους

Πράγματι, καθώς ο «Ηγεμόνας» (τον έχω σε μετάφραση Νίκου Καζαντζάκη από τις εκδόσεις Γαλαξία του 1971) είναι μικρό (αλλά πόσο σημαντικό) βιβλίο και χωρισμένο σε κεφάλαια, βρήκαμε γρήγορα αυτά που έγραψε ο Μακιαβέλι.

Γράφει, λοιπόν, ο φλωρεντινός πρωτοπόρος της πολιτικής επιστήμης, απευθυνόμενος στον ηγεμόνα στο ΧΙΙ κεφάλαιο που έχει θέμα «πόσα είδη υπάρχουν, στρατοί και μισθοφόροι»:

«Οι μισθοφορικοί στρατοί είναι ανώφελοι κι επικίνδυνοι – όποιος κρατάει την εξουσία με μισθοφόρους, ποτέ δεν θα ’ναι σταθερός και σίγουρος, γιατί οι μισθοφόροι μαλώνουν μεταξύ τους, είναι φιλόδοξοι, απειθάρχητοι, άπιστοι, γενναίοι ενάντια στους φίλους, δειλοί μπροστά στους εχθρούς… Οι μισθοφόροι αρχηγοί είτε είναι ικανοί είτε ανίκανοι – αν είναι ικανοί, δεν μπορείς να τους εμπιστευθείς, γιατί πάντα θα αποβλέπουν να μεγαλώσουν τη δύναμή τους, είτε καταπιέζοντας εσένα, τον κύριό τους, είτε καταπιέζοντας άλλους παρά τη θέλησή σου – αν πάλι ο αρχηγός είναι ανίκανος, συχνά σε καταστρέφει».

Εντυπωσιασμένοι από την ακρίβεια αυτών των παρατηρήσεων, πήγαμε τη συζήτηση στην κατεύθυνση που έχει πάρει η ακαδημαϊκή πρακτική με την έμφαση στην όσο πιο σύγχρονη βιβλιογραφία, και όπου η αναφορά στο παρελθόν να προκαλεί τουλάχιστον δυσπιστία. Και σχετικά με την εμφάνιση του παρελθόντος μέσα στο παρόν, θα κλείσω με τον Αλτουσέρ και το βιβλίο που έχει γράψει για τον Μακιαβέλι («Ο Μακιαβέλι κι Εμείς»).

Γράφει, λοιπόν, χαρακτηριστικά ο Αλτουσέρ ότι ένα εντυπωσιακό στοιχείο του Μακιαβέλι είναι πως αυτό που γράφει διαβάζεται σε παρόντα χρόνο, άσχετα από την εποχή που έχει γραφτεί και τις όποιες μεταβολές που έχουν συμβεί από τότε. Ανάλογα, θα προσθέσουμε, και η τέχνη δημιουργεί δρόμους επικοινωνίας με το παρελθόν, όπως ο Βάγκνερ που πήρε ήρωες από τη γερμανική και σκανδιναβική μυθολογία και από τα μεσαιωνικά ιπποτικά μυθιστορήματα και τους έφερε στον 19ο αιώνα, και από εκεί κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Μάλιστα, όλο και πιο πολλές σύγχρονες παραγωγές κλασικών έργων επιχειρούν (όχι πάντα με επιτυχία) να τα μεταφέρουν στο παρόν, αλλάζοντας όλο και περισσότερα σημεία τους.

Από την άλλη πλευρά, καθώς ο Μακιαβέλι χρησιμοποιεί ως επαλήθευση της άποψής του πολλά παραδείγματα από το (ως προς τον ίδιο) παρελθόν, για μισθοφορικούς στρατούς που στράφηκαν εναντίον του κράτους που τους προσέλαβε, η ανταρσία του Πριγκόζιν (ακόμα πιο εντυπωσιακά από τις σύγχρονες παραγωγές) προσέθεσε ακόμα ένα παράδειγμα στο βιβλίο του, που, αν και ολοκληρωμένο, συνεχίζει να γράφεται!

Μερικά στοιχεία

-Ο Eλτον Τζον εμφανίστηκε πρόσφατα σε τεράστιο πλήθος κόσμου στο Γκλάστονμπερι, σε αποχαιρετιστήρια συναυλία.

-Η Ντόρο Πες είναι ίσως η πιο σημαντική γυναικεία παρουσία της γερμανικής μέταλ σκηνής (είχε εμφανιστεί και με τον μακαρίτη Λέμι).

-Το καλοκαιρινό φεστιβάλ μέταλ μουσικής στο Wacken είναι το μεγαλύτερο στο είδος του στη Γερμανία και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.

-Το βιβλίο του Αλτουσέρ «Ο Μακιαβέλι κι Εμείς» κυκλοφορεί σε μετάφραση, επιμέλεια, υπόμνημα Μελέτη Λάμπρου, από τις εκδόσεις Νήσος.

-Και για τον καλπασμό των Βαλκυριών προτείνω την εκτέλεση με τον σερ Γκέοργκ Σόλτι και τη Φιλαρμονική της Βιέννης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News