Αντίθετα με το Freenet – δηλαδή το ελεύθερο διαδίκτυο- το Darknet είναι ακριβώς αυτό που σημαίνει και η μετάφραση του. Είναι σκοτεινό και η πρόσβασή του σχεδόν αδύνατη. Οι γνωστές μηχανές αναζήτησης δεν μπορούν να βρουν καμία «σκοτεινή» ιστοσελίδα γιατί, η μεταφορά δεδομένων γίνεται μόνο μέσω συγκεκριμένων κωδικών. Η ασφάλεια –πόσο ειρωνικό ακούγεται –και η ανωνυμία είναι οι νούμερο ένα κανόνες στο Darknet και για αυτό και απαιτούνται βαθύτατες σχέσεις εμπιστοσύνης. Χωρίς πρόσκληση δεν μπορεί κανείς να μπει στις πλατφόρμες του σκοτεινού διαδικτύου. Συνήθως αφορά τα δίκτυα που ονομάζονται friend-2-friend στα οποία εκτός από την πρόσκληση χρειάζεται και ειδικό πάσο δίδεται πρόσβαση και στο chatting-room .

Συχνά για  να μπορέσει να δει κάποιος ορισμένες σελίδες από το Deepnet – αυτό είναι ένα τμήμα του Darknet-  θα πρέπει να αποκτήσει ένα ειδικό λογισμικό προκειμένου να μπορεί να έρθει σε επαφή με τους υπόλοιπους. Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα αυτής της πρακτικής είναι τα αποκαλούμενα δίκτυα peer-2-peer. Πλατφόρμες όπως το Kazaa ή το BitTorrent, λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο και χρησιμοποιούνται για την ανταλλαγή μουσικής ή ταινιών.  «Στο Darknet είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι για την ασφάλεια και την ανωνυμία θυσιάζουμε την άνεση» λέει στην ελβετική εφημερίδα ο  Μάρκ Ρούεφ, γνώστης του σκοτεινού δικτύου καθώς είναι συν-ιδιοκτήτης της εταιρείας συμβούλων SCIP, η οποία ειδικεύεται στην ασφαλή μεταφορά των πληροφοριών, ωστόσο στην εταιρία του λειτουργεί και ένα τμήμα έρευνας.

Η αλήθεια είναι ότι οι έρευνές του δεν είναι οι συνηθισμένες ,όπως τι δημητριακά καταναλώνουμε, ποιες μάρκες ρούχων προτιμάμε κλπ. Η τελευταία έρευνα που έκαναν ήταν για τις τιμές των πληρωμένων δολοφόνων στον  κόσμο. Οι πληροφορίες βέβαια προέκυψαν από το Darknet. Όπως αποκαλύφθηκε, η Ελβετία βρίσκεται στην δεύτερη θέση όσον αφορά το κόστος ενός συμβολαίου θανάτου. Με 400.000 δολάρια μπορεί κανείς να βρει τον δολοφόνο που επιζητά. Πρώτη στη λίστα είναι η Κίνα με 470.000 δολάρια. Όσο μακάβριο και αν ακούγεται είναι δυστυχώς  αληθινό. Στην πρώτη δεκάδα ακολουθούν το Μονακό, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Βρετανία,η Αυστραλία, η Ισπανία, η Γερμανία και η Αυστρία, όπου πλέον η τιμή έχει «πέσει» στις 50.000 δολάρια.

Στο Darknet βέβαια βρίσκει κανείς ότι θέλει – από σκληρή πορνογραφία κάθε ηλικίας ,μέχρι ναρκωτικά και βέβαια υλικά για τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο  προσπαθούν να βρουν κάθε φορά μια πόρτα για να μπορέσουν να εντοπίσουν τις δραστηριότητες αυτές. Όμως είναι πολύ δύσκολο γιατί οι χρήστες του σκοτεινού δικτύου ξέρουν να φυλάγονται πολύ καλά και λαμβάνουν συνεχώς μέτρα προστασίας έναντι της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το πιο ανησυχητικό πάντως είναι ότι σύμφωνα με άλλη έρευνα της εταιρίας SCIP,όλο και περισσότεροι απλοί πολίτες δείχνουν ενδιαφέρον και αναζητούν να βρουν πρόσβαση στο Darknet. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχικά είχε το «Σκοτεινό Διαδίκτυο» δημιουργηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες που ήθελαν να δώσουν την ευκαιρία σε διάφορες δημοκρατικές δυνάμεις σε δικτατορικά καθεστώτα να μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο ανώνυμα και αδιατάρακτα. Μόνο που τελικά κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει ποιος θα είναι αυτός που θα χρησιμοποιήσει την σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου.

Εντάξει, η εξάπλωση των νέων τεχνολογιών είναι πολύ σημαντική. Αλλά εδώ υπάρχει μια υπερβολή. Γιατί για τα φτωχά νοικοκυριά του πλανήτη είναι πιο εύκολο να έχουν κινητό τηλέφωνο παρά τουαλέτα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν οι συντάκτες έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το παράδοξο είναι το εξής: 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ενώ τα τέσσερα πέμπτα του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν κινητό τηλέφωνο. Συγχρόνως, όμως, «η παραγωγικότητα έχει μειωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, στην αγορά εργασίας διαπιστώνεται πόλωση, η ανισότητα αυξάνεται και οι ελεύθερες εκλογές μειώνονται».

Οι ανεπτυγμένες οικονομίες, σημειώνεται ακόμη, εξακολουθούν να επενδύουν στη διάχυση της γνώσης και της πληροφόρησης. Ένα παράδειγμα; Το Χονγκ Κονγκ αριθμεί περισσότερους συνεργάτες της Wikipedia απ’ ότι όλες οι αφρικανικές χώρες μαζί. Στην πραγματικότητα, η ψηφιακή επανάσταση δεν έχει φτάσει ούτε καν στα μισά, επειδή από το Διαδίκτυο παραμένει αποκλεισμένο το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αλλά ακόμη και αν υποθέσουμε ότι είχαν όλοι πρόσβαση στο Διαδίκτυο, οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να ξεχνούν – λέει η Παγκόσμια Τράπεζα – ότι πρέπει να επενδύουν στις υποδομές υγείας και εκπαίδευσης. Γιατί τι να τα κάνουν οι άνθρωποι τα κινητά χωρίς τρεχούμενο νερό, δρόμους, ηλεκτρικό και τουαλέτες;

Ο ξαφνικός θάνατος είναι συνήθως πολύ σκληρός γι’ αυτούς που μένουν πίσω: τη σύντροφο, τα παιδιά, τους φίλους, τους καλούς συγγενείς. Α, και τους συντάκτες νεκρολογιών. Είναι η αίσθηση που αποκομίζει κανείς διαβάζοντας όσα έζησε ο υπεύθυνος νεκρολογιών της Monde Κριστιάν Μασόλ και οι συντάκτες του με τον θάνατο του Ντέιβιντ Μπάουι. Αλλά κι όσα έζησαν με άλλες ξαφνικές απώλειες στο παρελθόν.

Κατ’ αρχάς, μια μικρή πληροφορία για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τις ιδιαιτερότητες αυτής της γαλλικής εφημερίδας: Η Monde κυκλοφορεί στη μία η ώρα το μεσημέρι με την ημερομηνία της επόμενης ημέρας. Αυτό σημαίνει ότι στις 7.55 το πρωί γίνεται η τελευταία σύσκεψη της εφημερίδας όπου αποφασίζεται ο τίτλος της πρώτης σελίδας, ενώ στις 10.30 θα πρέπει να έχουν κλείσει τα πάντα. Ετσι, όταν τα δύο τηλέφωνα στο σπίτι του μουσικού συντάκτη Σιλβάν Σικλιέ, σταθερό και κινητό, άρχισαν να κουδουνίζουν συγχρόνως, εκείνος σκέφτηκε μέσα στον ύπνο του ή ότι είχε συμβεί κάτι στην οικογένειά του ή ότι είχε γίνει κάτι στην εφημερίδα. Αυτό το κάτι ήταν ο θάνατος του Ντέιβιντ Μπάουι. Και όπως τον ενημέρωσε ο υπεύθυνος των νεκρολογιών, μέσα στην επόμενη μιάμιση ώρα θα έπρεπε να έχει παραδώσει μια ολόκληρη σελίδα. Η Monde θα ήταν η μόνη εφημερίδα εκείνη την ημέρα που θα κυκλοφορούσε με πρώτο θέμα το θάνατο του σπουδαίου καλλιτέχνη.

Ο θάνατος δεν σε προειδοποιεί ποτέ – και ως υπεύθυνος νεκρολογιών, ο Κριστιάν Μασόλ το ξέρει καλύτερα απ’ όλους. Η γνώση αυτή είχε κάνει προνοητικό και τον Σιλβάν Σικλιέ: από το περασμένο καλοκαίρι είχε ετοιμάσει έναν ολόκληρο φάκελο για τον Μπάουι. Η νεκρολογία θα ήταν έτοιμη στην ώρα της. Αλλά ο θάνατος του Ντέιβιντ Μπάουι δεν ήταν παρά το κερασάκι στην τούρτα μιας σειράς καμιά δεπαπενταριά θανάτων που ξεκίνησε στα τέλη Δεκεμβρίου με την μαντάμ Κλοντ, την περίφημη ιδιοκτήτρια ενός οίκου ανοχής του Παρισιού από το οποίο είχαν περάσει μεταξύ άλλων ο Αριστοτέλης Ωνάσης και η Μαρία Κάλας.

Στο συρτάρι του, ο υπεύθυνος νεκρολογιών της Monde έχει μαζέψει καμιά 300αρια νεκρολογίες από τους συντάκτες του. Γιατί ο χάρος μπορεί καμιά φορά να σου παίξει τα πιο άσχημα παιχνίδια. Όπως τότε που τη μια μέρα πέθανε ο Μπέργκμαν και ακριβώς την επομένη ο Μικελάντελο Αντονιόνι. Πώς μπορείς να αποχαιρετήσεις δυο μεγάλους του κινηματογράφου που φεύγουν από τη ζωή τόσο κοντά ο ένας στον άλλον; Μόνο με ένα κοινό αφιέρωμα οκτώ σελίδων. Αλλά τουλάχιστον γι’ αυτό, ο υπεύθυνος νεκρολογιών και η ομάδα του είχαν στη διάθεσή τους δυο ολόκληρες ημέρες.

Εμείς αναρωτιόμαστε – ο Ρόμπερτ Καπλάν είναι σίγουρος. Ο αμερικανός δοκιμιογράφος και αναλυτής (βιβλία του έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά) περιγράφει στην Wall Street Journal «τον νέο μεσαιωνικό χάρτη της Ευρώπης». Και τι λέει αυτός ο χάρτης; Ότι η Γηραιά Ηπειρος αποκτά και πάλι τα χαρακτηριστικά που είχε στο Μεσαίωνα όταν ήταν χωρισμένη σε αυτοκρατορίες, βασίλεια, συνομοσπονδίες και μικρότερα κράτη.

Η επιστροφή αυτή δεν αποτυπώνεται στο έδαφός της αλλά στην πολιτική της και τις συμμαχίες της. Και οι λόγοι γι’ αυτό που συμβαίνει μπορούν να φαίνονται συγκυριακοί (η προσφυγική κρίση, η κρίση του ευρώ και τους χρέους), αλλά στην πραγματικότητα είναι ιστορικοί. Ποιοι είναι αυτοί; Βασικά ένας: ο διαχωρισμός ανάμεσα σε περιοχές πρώην καρολομαγνικές (από τον Καρλομάγνο είναι αυτό), πρώην βυζαντινές και πρώην οθωμανικές. Το όνειρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συνεχίζει ο Καπλάν, στηριζόταν σε καθεστώτα – μαξιλάρια στα σύνορα (Σαντάμ, Ασαντ, Καντάφι). Αυτό το όνειρο, όμως, προκάλεσε ισχυρές εθνικιστικές αντιδράσεις που η διστακτική γερμανική ηγεσία δεν μπορεί να ελέγξει. Τελικό συμπέρασμα: «Η εποχή της σταθερής, προβλέψιμης, βαρετής Ευρώπης έχει τελειώσει. Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να πάρει τη θέση της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Και αυτό δεν εξαρτάται μόνο από την ίδια, αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ωραία όλα αυτά. Αλλά ξέρετε σε τι εκτίμηση έχουν οι ιστορικοί τις ιστορικές αναλογίες.

«Οι αχανείς και υπέροχοι κήποι στο Μαυσωλείο του Τσιανγκ Κάι – Σεκ είναι έρημοι. Μόνο μια ομάδα ηλικιωμένων, μπροστά από την Πόρτα της Ακεραιότητας, παρακολουθεί τις πρωινές ασκήσεις του Τάι Τσι, ενώ πέφτει ένα ψιλόβροχο. Σήμερα, κανένας επισκέπτης δεν ενδιαφέρεται να τιμήσει τη μνήμη του Στρατηγού, ο οποίος βρήκε καταφύγιο εδώ το 1949 μετά την ήττα του από τον Μάο Τσετούνγκ στο εμφύλιο πόλεμο της Κίνας. Η αδιαφορία που σκεπάζει, όμως, τον ήρωα της Ταϊβάν δεν τρέφεται, όπως στην Κίνα,  από την αναπόφευκτη λήθη της Ιστορίας».

Η εισαγωγή δεν είναι από τον συντάκτη κάποιου μεταμοντέρνου ταξιδιωτικού οδηγού που φλερτάρει με την τέχνη της λογοτεχνίας αλλά από τον απεσταλμένο της ιταλικής εφημερίδας που ταξίδεψε ως την Ταϊβάν για να καλύψει τις σημερινές εκλογές. Και υπάρχει λόγος για να καλύψει κανείς αυτά τα περίπου 9.000 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ευρώπη από ένα κράτος που η Κίνα εξακολουθεί να θεωρεί επαρχία της: είναι η πρώτη φορά που μια γυναίκα έχει τόσες πολλές πιθανότητες να γίνει πρόεδρος στην Ταϊβάν και η πρώτη φορά που το Προοδευτικό Δημοκρατικό Κόμμα φαίνεται να κατακτά την πλειοψηφία στη Βουλή. Τουλάχιστον οι αριθμοί αυτό λένε: οι φιλοκινέζοι του απερχόμενου προέδρου Μα Γινγκ Τζεού, ο οποίος βρίσκεται οκτώ χρόνια στην εξουσία, λαμβάνουν το 20-25% των ψήφων, ενώ το κόμμα της Τσάουϊ Ινγκ-Βεν, γνωστής και ως «Χίλαρι της Ταϊπέι», φτάνει το 45%.

Οι κάλπες ανοίγουν σήμερα. Και μέχρι να κλείσουν, ας κλείσουμε κι εμείς με ένα μικρό απόσπασμα εκλογικής λογοτεχνίας: «Η στωική έρημος στο Μαυσωλείο του Τσιανγκ Κάι Σεκ έρχεται σε αντίθεση με το φιλοδυτικό πλήθος που πανηγυρίζει στο Μαυσωλείο της Ειρήνης: στην Ταϊπέι, έχει ήδη στηθεί η σκηνή για να γιορταστεί η πρώτη εκλογική ήττα του κινεζικού μοντέλου».