Οποιος βρεθεί ποτέ στην παραλία του Σεντ Αντριους, στις ανατολικές ακτές της Σκωτίας, είναι πολύ πιθανό να συναντήσει μια γυναίκα με γκρίζα κοντά μαλλιά να περπατάει δίπλα στη θάλασσα με τα μάτια της συνήθως κλειστά και τη μύτη της προτεταμένη στον αέρα. Η Τζόι Μιλν είναι μια πρώην νοσοκόμα, ηλικίας 69 ετών και μητέρα τριών παιδιών, που έχει ένα ιδιαίτερο χάρισμα: οι οσφρητικές της ικανότητες είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένες.

Πριν καν ακόμα ανοίξει την πόρτα ενός καφενείου, οσφραίνεται ήδη το άρωμα του καφέ ενώ οσμίζεται τη μυρωδιά των εγγονιών της που τρέχουν προς το μέρος της, πριν ακόμα τα πάρει στην αγκαλιά της. Πέρα, όμως, από τις ευχάριστες μυρίζει και τις δυσάρεστες οσμές και συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις η μύτη της αρχίζει να τρέχει ή να ματώνει. «Οσον αφορά την όσφρησή μου, βρίσκομαι κάπου ανάμεσα στον άνθρωπο και τον σκύλο», δήλωσε η ίδια, μιλώντας στο Der Spiegel, ενώ σύμφωνα με την ιατρική επιστήμη η εν λόγω διαταραχή αποκαλείται υπεροσμία.

Αυτό, ωστόσο, που καθιστά πραγματικά ξεχωριστή την Τζόι Μιλν είναι μια ικανότητα που ανέπτυξε και καλλιέργησε στο έπακρο, καθώς πηγαινοερχόταν επί σχεδόν τρεις δεκαετίες στους διαδρόμους των νοσοκομείων όπου εργαζόταν. Γιατί αυτή η πρώην νοσοκόμα μπορεί επίσης να οσφραίνεται τις ασθένειες. Ολοι όσοι πάσχουν από Αλτσχάιμερ μυρίζουν σαν ψωμί σικάλεως, οι διαβητικοί σαν βερνίκι νυχιών, οι καρκινοπαθείς σαν μανιτάρια και οι φυματικοί σαν υγρό χαρτόνι. Αλλά από τις μυρωδιές των ασθενειών πιο εύκολα η Τζόι Μιλν αναγνωρίζει την οσμή του Πάρκινσον, της νόσου που προκάλεσε τον θάνατο και του συζύγου της και της πεθεράς της, οι οποίοι μύριζαν όπως μυρίζει ο μόσχος.

Παρότι η νόσος του Πάρκινσον περιγράφτηκε πρώτη φορά τον 12 αιώνα π.Χ. στην αρχαία Αίγυπτο, σήμερα, χιλιάδες χρόνια μετά, όχι μόνον δεν έχει βρεθεί κάποια θεραπεία αλλά παραμένουν άγνωστες ακόμα και οι αιτίες της. Και, πρόσφατα, ερευνητές από όλον τον κόσμο άρχισαν να προειδοποιούν για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει μια «πανδημία Πάρκινσον», εκτιμώντας πως ο αριθμός των ασθενών ανά τον κόσμο θα έχει διπλασιαστεί έως το 2040, φτάνοντας στα 14 εκατομμύρια. Κυρίως γιατί όσο αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες να προσβληθεί κάποιος από τη νόσο που καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Για όλους αυτούς τους λόγους, ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα τελευταία επτά χρόνια, η Τζόι Μιλν σηκώνεται νωρίς το πρωί, ξυρίζει τις μικροσκοπικές τρίχες του άνω χείλους της που παρεμποδίζουν την πρόσβαση των οσμών στη μύτη της, και μεταβαίνει οδικώς από το σπίτι της στο Περθ της Σκωτίας έως το Μάντσεστερ. Το ταξίδι διαρκεί από πέντε έως έξι ώρες αλλά κάθε φορά που περνάει το κατώφλι του Ινστιτούτου Βιοτεχνολογίας της αγγλικής μητρόπολης, αισθάνεται ότι συμμετέχει σε μια ιδιαίτερα αξιοσημείωτη προσπάθεια.

Συνεργάζεται με μια ομάδα ερευνητών που επιδιώκουν να διαπιστώσουν κατά πόσο είναι δυνατή η διάγνωση της τρομώδους παράλυσης πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, πριν να έχει αρχίσει, δηλαδή, η καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις έως ότου να διαγνωστεί η νόσος έχει ήδη καταστραφεί το 50-70% των κυττάρων του ασθενούς.

Από τότε που γνώρισαν την Τζόι Μιλν προσπαθούν, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος NoseToDiagnose, να διδάξουν σε μια μηχανή να μυρίζει ό,τι μυρίζει και εκείνη κάθε φορά που βρίσκεται δίπλα σε έναν άνθρωπο που νοσεί από Πάρκινσον, ευελπιστώντας πως θα καταφέρουν να αναπτύξουν ένα διαγνωστικό τεστ της νόσου στα πρώιμα στάδιά της. Εκτιμούν, μάλιστα, ότι θα είναι έτοιμο έως το τέλος του 2022.

Μετά τον θάνατο του συζύγου της το 2015, 21 χρόνια αφότου διαγνώστηκε ότι πάσχει από Πάρκινσον, η Τζόι Μιλν αποφάσισε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο αγώνα με στόχο την αντιμετώπιση της νόσου. Πέρα από το να προσφέρει τις υπηρεσίες της στο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του Μάντσεστερ, συμμετέχει συχνά σε επιστημονικά συνέδρια ως εισηγήτρια, δίνει συνεντεύξεις σε διεθνή Μέσα και είναι ιδιαίτερα δραστήρια στο Twitter μέσω του οποίου επικοινωνεί με ασθενείς από όλον τον κόσμο. Επιθυμία της είναι να βοηθήσει όλους όσοι δεν υποψιάζονται ότι πάσχουν από Πάρκινσον, ανθρώπους που η Τζόι Μιλν τους μυρίζει παντού, στις ουρές στα ταμεία των σούπερ μάρκετ, στο κολυμβητήριο, στα αεροδρόμια. Αλλά δεν τους προσεγγίζει ποτέ.«Δεν θέλω να το μάθουν από την Τζόι Μιλν. Θα πρέπει να το μάθουν από τον γιατρό τους», εξήγησε η ίδια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News