Ο άντρας που λάτρευε τις γυναίκες, μισούσε τα ψέματα. Ακούγεται οξύμωρο, αλλά δεν είναι. Ήταν ψυχολόγος, συγγραφέας, ορκισμένος υποστηρικτής των γυναικείων δικαιωμάτων, πολυσυντροφικός-polyamorous κατά τον αγγλικό όρο-και ο «ορός της αλήθειας» ήταν δική του εφεύρεση. Όπως και η Wonder Woman, η πιο χειραφετημένη υπερ-ηρωίδα όλων των εποχών, ήταν δική του δημιουργία. Κι ας υπέγραφε αρχικά τα περιπετειώδη κόμικς με το ψευδώνυμο Τσαρλς Μούλτον. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γουίλιαμ Μούλτον Μάρστον και ήταν βίος και πολιτεία. Γι’αυτό ακριβώς, ήταν ο καταλληλότερος για να δημιουργήσει τον ανιχνευτή ψεύδους, μία τεχνική ικανή να ανιχνεύσει το ψέμα πίσω από τα λεγόμενα των ανθρώπων.

Γεννήθηκε το 1893 στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ και πέθανε το 1947 στη Νέα Υόρκη από καρκίνο του δέρματος. Κατά τη διάρκεια της 53χρονης ζωής του βίωσε πολλά και κατάφερε ακόμα περισσότερα. Ο ψυχολόγος του Χάρβαρντ που με κάποιον μαγικό τρόπο έπεισε τη σύζυγο αλλά και την νεαρή ερωμένη του ότι θα ήταν ιδανικό να ζήσουν όλοι μαζί κάτω από την ίδια στέγη μαζί με τα παιδιά που θα αποκτούσαν, παρουσίασε το 1913 την πρώτη συσκευή προορισμένη για να ανιχνεύει το ψέμα.

Μαθαίνουμε να λέμε ψέματα γύρω στην ηλικία των τριών ετών. Ως ενήλικες πλέον, έχουμε κάνει το ψέμα απαραίτητο στοιχείο της καθημερινότητας και της επιβίωσής μας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της αμερικανικής έκδοσης πάνω στη Βασική και Εφαρμοσμένη Ψυχολογία, ο άνθρωπος είναι ικανός να πει 2.92 ψέματα μέσα σε δέκα λεπτά και λέει τουλάχιστον ένα ψέμα την ημέρα.

Λένε ότι η πρώτη απόπειρα ανίχνευσης ψέματος συνέβη στην Ινδία πριν από 2000 χρόνια: ζητήθηκε από τον φερόμενο ως ψεύτη να βάλει στο στόμα του και να μασήσει έναν κόκκο ρυζιού. Υστερα από αρκετή ώρα μηρυκασμού, του ζητήθηκε να φτύσει τον κόκκο. Αν κατάφερνε να το κάνει, αυτό σήμαινε ότι είχε ακόμα αρκετό σάλιο στο στόμα του. Αν όμως αποτύγχανε, θα κρινόταν αυτομάτως ένοχος, καθώς οι σοφοί Ινδοί γνώριζαν από τότε πως το στρες που έχεις εξαιτίας ενός ψέματος που ξεστομίζεις, μπορεί να προκαλέσει πλήρη ξηρασία στο στόμα σου.

Ο δαιμόνιος Μάρστον πήγε την όλη διαδικασία πολλά βήματα παραπέρα: υπό την ονομασία «τεστ της συστολικής αρτηριακής πίεσης», το κυνήγι της αλήθειας ξεκινούσε με μια σειρά ερωτήσεων στις οποίες υποβαλλόταν ο εξεταζόμενος.

«Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα; Τι έφαγες για πρωινό; Εσύ σκότωσες τον συνάδελφό σου;» : αν οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονταν κατά τη διάρκεια μιας απάντησης, αυτή ήταν η ένδειξη ότι κάποιος ψευδόταν ασύστολα. Ο εφευρέτης-ψυχολόγος υποστήριζε με θέρμη ότι αυτή η τεχνική ήταν αλάνθαστη και ότι μπορούσε να ανιχνεύσει το ψέμα με 100% επιτυχία. Το μόνο που χρειαζόταν, ήταν μερικά σωληνάκια που συνέδεαν τον υποτιθέμενο ψεύτη με την αρτηριακή του πίεση.

Είναι σχεδόν συγκινητικό το πώς η λογική του επιστήμονα συνεργαζόταν τόσο αρμονικά με τη φαντασία του καλλιτέχνη. Αυτά τα δύο αλληλοσυμπληρώνονταν μέσα στο μυαλό του Γουίλιαμ Μάρστον, γι’αυτό άλλωστε και ένα από τα πιο ισχυρά όπλα της άλλης μεγάλης του επινόησης, της Wonder Woman, ήταν το λάσο της αλήθειας!

Η μαχητική Αμαζόνα μπορούσε να ακινητοποιήσει τους μοχθηρούς αντιπάλους της δένοντάς τους σφιχτά με το λάσο της, αναγκάζοντάς τους να παραδεχτούν τα κρίματά τους, να πουν την αλήθεια και μόνο την αλήθεια.

Η ίδια, έχανε όλες τις υπερδυνάμεις της μόνο αν κάποιος άνδρας κατάφερνε να την αλυσοδέσει. Αυτό είναι μια σαφέστατη αλληγορία που χρησιμοποιούσε ο Μάρστον για να τονίσει ότι μια γυναίκα χάνει τη δύναμη και τον ίδιο της τον εαυτό, μόνο αν επιτρέψει σε έναν άνδρα να τη φυλακίσει με οποιονδήποτε τρόπο.

Όπως είχε πει ο ίδιος, με λόγια που ακούγονται σύγχρονα και όχι βγαλμένα από τη ζοφερή περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, «η Wonder Woman πρέπει να λειτουργήσει ως προπαγάνδα για τη χειραφέτηση των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις ημέρες μας, ούτε οι ίδιες οι γυναίκες δεν θέλουν να είναι γυναίκες. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Το δικαίωμα στην ψήφο, η ισότητα των δύο φύλων, δεν πρέπει να είναι ουτοπία αλλά πραγματικότητα. Οι γυναίκες δεν είναι και δεν πρέπει να αισθάνονται κατώτερες των ανδρών».

Σχεδόν σε κάθε ιστορία της Γουόντερ Γούμαν που επινόησε το ευφυές μυαλό και η φεμινιστική καρδιά του Μάρστον, η υπερ-ηρωίδα βρισκόταν αλυσοδεμένη από τους εχθρούς της, αλλά στο τέλος κατάφερνε να σπάσει τα δεσμά της και να ελευθερωθεί.

Πολλοί έσπευσαν να υποβιβάσουν τη σημειολογία του κόμικ, κάνοντας σεξιστικά σχόλια για το πόσο αρέσει στη συγκεκριμένη Αμαζόνα να την αλυσοδένουν, κτλ, κτλ. Ο δημιουργός της όμως, χορτασμένος όπως ήταν στην πραγματική του ζωή από την αγάπη των γυναικών, είχε πολύ πιο αγνές προθέσεις.

Οι ιστορίες του ήταν εμπνευσμένες από τις δράσεις στις οποίες κατέφευγαν οι σουφραζέτες, που ο ίδιος θαύμαζε απεριόριστα: όπως εκείνες δένονταν συμβολικά έξω από δημόσια κτίρια και στη συνέχεια έσπαγαν τα δεσμά τους, έτσι και το δικό του κορίτσι, ήξερε να απελευθερώνεται και να αποδίδει δικαιοσύνη.

Όπως το λάσο της αλήθειας που κρατά η Γουόντερ Γούμαν, έτσι και οι ανιχνευτές ψεύδους, αντέχουν στον χρόνο ως σήμερα, πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του πολυσχιδή εμπνευστή τους. Οι πολύγραφοι, όπως αλλιώς ονομάζονται οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για να καταγράψουν τις μικροκινήσεις των υπόπτων προκειμένου να λάμψει η αλήθεια, έχουν φυσικά εξελιχθεί μέσα στα χρόνια. Είναι πλέον σε θέση να καταγράφουν και την ταχύτητα της αναπνοής, τον παλμό, αλλά και την εφίδρωση του σώματος, χάρη σε ειδικούς αισθητήρες.

Μολονότι η Δικαιοσύνη τους χρησιμοποιούσε πάντα ως βοήθημα αλλά δεν τους αποδέχτηκε ποτέ ως αδιάσειστο στοιχείο ενοχής, αυτό δεν εμπόδισε πολυεθνικές εταιρείες, μυστικές υπηρεσίες και κάθε είδους οργανισμό που ήθελε να πατάξει την εξαπάτηση, να εφοδιαστεί με δεκάδες ανιχνευτές ψεύδους.

Η τελευταία απόπειρα που έκανε ο Μάρστον να αποδείξει ότι ο ανιχνευτής ψεύδους του, έλεγε όντως την αλήθεια, ήταν το 1923, ύστερα από μία επιτυχημένη ανίχνευση που έκανε σε κατασκόπους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όμως και τότε ακόμη, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ήταν ανένδοτο: πάντα υπάρχουν περιθώρια λάθους κι ένα τέτοιο μηχάνημα δεν μπορεί να έχει τη δύναμη να στέλνει ανθρώπους στη φυλακή-ήταν το επίσημο επιχείρημα.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι ο Γουίλιαμ Μάρστον ζει και βασιλεύει ως σήμερα. Μέσα από τις δεκάδες αστυνομικές σειρές που έχουν ως φετίχ την εφεύρεσή του. Και φυσικά, μέσα από τη Γουόντερ Γούμαν του, μια ηρωίδα βασισμένη στα χαρακτηριστικά των δύο γυναικών της ζωής του. Σπάει ξανά και ξανά τα δεσμά της και το μόνο που χρειάζεται είναι το λάσο της αλήθειας για να ξεμπροστιάσει όλους τους ψεύτες αυτού του κόσμου, που έχουν την τιμητική τους κάθε 1η του Απρίλη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News