Κάποιοι τον χαρακτηρίζουν ρομαντικό. Μακάρι όμως να υπήρχαν κι άλλοι ρομαντικοί σαν τον Αντρέ Σίφριν, που να διεκδικούν με σεβαστά επιχειρήματα την φορολόγηση της Google υπέρ του γραπτού τύπου, που να υπερασπίζονται στην εποχή των μαζικών ηλεκτρονικών αυτοεκδόσεων τον ρόλο του εκδότη ως “φίλτρο”, που να θεωρούν ότι “καλό βιβλιοπωλείο δεν είναι αυτό στο οποίο βρίσκεις ό,τι θές αλλά αυτό στο οποίο βρίσκεις ό,τι δεν ήξερες πως θέλεις”! 

Αξιοσέβαστος στο σινάφι του ως υπόδειγμα αντίστασης απέναντι στις αγοραίες στρατηγικές των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, ο δημιουργός του νεοϋρκέζικου οίκου New Press παραμένει στα 77 του ένας ακαταπόνητος υπερασπιστής της ελευθερίας και του πλουραλισμού της σκέψης. Από καλή γενιά – ο ρωσοεβραϊκής καταγωγής πατέρας του,  Ζακ,  ήταν ο εμπνευστής της περίφημης σειράς  La Biblioteque de la Pleiade στο Παρίσι του μεσοπολέμου-  κι ανδρωμένος σε μια Αμερική σημαδεμένη από το κυνήγι μαγισσών του γερουσιαστή Μακάρθι – “γεγονός που ενέτεινε την πολιτικοποίησή μου”-  μια ζωή μοιρασμένος και στις δύο όχθες του Ατλαντικού,  ο Σίφριν το ΄χει αποδείξει στην πράξη: ναι, μπορεί να σταθεί κανείς ως ανεξάρτητος εκδότης μέσα σε συνθήκες άγριου καπιταλισμού, ναι, είναι εφικτό ν' απευθύνεσαι στο πλατύ κοινό χωρίς ν' απεμπολείς τους υψηλούς σου στόχους.

Πώς ακριβώς; Η απάντηση δίνεται στα δοκίμιά του “Εκδόσεις χωρίς εκδότες” και “Οι λέξεις και το χρήμα” (εκδ. Αιώρα) μαζί μ'  ένα πανόραμα των τρομακτικών αλλαγών από την εδραίωση  της λογικής της μέγιστης ανταποδοτικότητας εκεί όπου παλιά κυριαρχούσε το αίτημα της πνευματικότητας και της πολυφωνίας. Μη κερδοσκοπικές δομές! Να η λύση που προτείνει ο Σίφριν στους εκδότες, τους βιβλιοπώλες αλλά και τους δημοσιογράφους που εξακολουθούν ν' αντιλαμβάνονται ως λειτούργημα το επάγγελμά τους και που ναι μεν εξαρτούν την επιβίωσή τους απ' αυτό, αλλά δεν φιλοδοξούν να γίνουν κροίσοι.

“Δεν γίνεται να εκδίδεις καλά βιβλία απαιτώντας κέρδη της τάξης του 20 ή  του 30%. Είναι αδύνατον!” μου λέει χαμογελώντας. “Ο “Γκαλιμάρ”  αρκούνταν στο 1%, μέχρι που εξαγοράστηκε βεβαίως….”. Μη κερδοσκοπικός είναι και ο New Press, στον κατάλογο του οποίου υπάρχουν έργα όπως του Φουκό, της Χάνα Αρέντ, του Αλτουσέρ, του Ζιν, του Χόμπσμπάουμ, του Τσόμσκι…Το ένα εκατομμύριο δολάρια που απαιτούνταν το 1992 γιά την ίδρυσή του, το άντλησε ο Σίφριν από μια ντουζίνα αμερικανικά πανεπιστημιακά ιδρύματα “που πείστηκαν ότι αξίζει να πάρουν το ρίσκο”. Το ίδιο ποσό αποφέρουν σήμερα στον New Press οι  πωλήσεις των μυθιστορημάτων του σουηδού Χένρι Μανκέλ  μέσω διαδικτύου! Ωστόσο,  “το 80% από τους χίλιους τίτλους που περιλαμβάνει ο κατάλογός μας, δεν θα κρίνονταν επαρκώς κερδοφόροι γιά να κυκλοφορήσουν από έναν τυπικό, εμπορικό οίκο” λέει.

Στα δικά του πολυμεταφρασμένα βιβλία, είναι εντυπωσιακή η πληθώρα των εναλλακτικών εγχειρημάτων που παρουσιάζονται, έτσι όπως  έχουν εφαρμοστεί σ' Ευρώπη και Αμερική, απεγκλωβίζοντας ένα ελάχιστο έστω κομμάτι του “κόσμου των λέξεων” από το λυσσαλέο κυνήγι του μπεστ-σέλερ. Ο Σίφριν αναφέρεται στην πολιτιστική πολιτική της Γαλλίας και της Νορβηγίας, μιλάει γιά  έμμεσες κρατικές ενισχύσεις όπως η τακτική τροφοδότηση των δημόσιων βιβλιοθηκών -όπου υπάρχουν…-  για φοροαπαλλαγές κι επιχορηγούμενες θέσεις εργασίας,  για πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, γιά συνεταιρισμούς ανεξάρτητων, ποιοτικών βιβλιοπωλείων… 'Εχει άραγε εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα;

“Την αποκτάω” απαντάει. “Ξέρω ότι ο χώρος των εκδόσεων, σε στάδιο βιοτεχνίας συγκριτικά με άλλες χώρες όσο κι αν μεγάλωσε τα τελευταία χρόνια, γλύτωσε από τα δεινά της υπερσυγκέντρωσης κι  απ' ό,τι μαθαίνω, δέχεται τώρα μεγάλο πλήγμα με την κρίση. Πιστεύω εν τούτοις πως ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες, αν υπάρχει δημόσιος διάλογος κι αν υπάρχει πολιτική βούληση, πάντα βρίσκονται λύσεις”. Το δυστύχημα είναι πως για την ώρα, δεν υπάρχει ούτε το ένα ούτε το άλλο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News