Ποια μαθήματα πήρε ο Βλαντίμιρ Πούτιν από τον Ιωσήφ Στάλιν; Ο διάσημος βρετανός ιστορικός Αντονι Μπίβορ, με ειδίκευση στη στρατιωτική ιστορία και συγγραφέας πολλών βιβλίων για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο («Κρήτη: H Μάχη και η Αντίσταση», «Βερολίνο: H Πτώση 1945», «Στάλινγκραντ» κ.ά.) μίλησε στον Στίβεν Εντγκιντον και στη βρετανική Telegraph για τα σημεία όπου ο ρώσος πρόεδρος μοιάζει να επαναλαμβάνει τα λάθη του «Πατερούλη» της ΕΣΣΔ.

Η προσωπολατρία του ηγέτη μέσα από παντοδύναμους μηχανισμούς προπαγάνδας, καταπίεσης και φόβου, που διέκρινε το καθεστώς του Στάλιν, είναι ένα μοντέλο που ακολουθεί και σήμερα ο Πούτιν, όσο κι αν ο αριθμός των πτωμάτων και των εκτοπισμένων δεν είναι, ασφαλώς, συγκρίσιμος. Ο Μπίβορ, το τελευταίο βιβλίο του οποίου έχει τίτλο «Ρωσία: Επανάσταση και Εμφύλιος Πόλεμος, 1917-1921» (εδώ στο Amazon), διερευνά στη συνέντευξη το ερώτημα αν ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία αποτελεί συνέχεια του ρωσικού εμφυλίου πολέμου.

«Μιλούσα με κάποιον που συνεργαζόταν πολύ στενά με τον Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη τη δεκαετία του 1980, και ακόμη και τότε είχε εμμονή με την Ουκρανία. Οπότε, αυτό το ζήτημα πάει πολύ πίσω. Κανείς δεν το είχε πάρει πραγματικά στα σοβαρά» σημειώνει ο Μπίβορ. Το λάθος αυτό, συνεχίζει, έχει γίνει και στο παρελθόν: στη δεκαετία του 1930 «οι Βρετανοί και οι Γάλλοι δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι κάποιος θα ήθελε να κάνει άλλον έναν πόλεμο μετά τον Α’ Παγκόσμιο».

«Επιμένουμε να βλέπουμε τον κόσμο με τα δικά μας μάτια και αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη νοοτροπία των δικτατόρων, η οποία συχνά δεν λειτουργεί προς το δικό τους συμφέρον» επισημαίνει ο Μπίβορ, ο οποίος θεωρείται ειδήμων της σύγκρουσης ανάμεσα στη ναζιστική Γερμανία και την ΕΣΣΔ.

Στο πλαίσιο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχει υποστηρίξει από το 2022 σε άρθρο του στο Atlantic πως η «στρεβλή εμμονή» του ρώσου προέδρου με την Ιστορία, ειδικά με τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο κατά του Τρίτου Ράιχ, έχει επηρεάσει αρνητικά όχι μόνο τη ρητορική του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει αμιγώς στρατιωτικά ζητήματα.

Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι οι ιστορικοί παραλληλισμοί σε ό,τι αφορά τις πολεμικές συγκρούσεις κρύβουν κινδύνους, ο Μπίβορ αναφέρει στην Telegraph ότι στην Ουκρανία «βλέπουμε τον Πούτιν να κάνει όλα τα λάθη που έκανε (η Σοβιετική Ενωση) στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως ο τρόπος που έστειλε τα τεθωρακισμένα στο Βερολίνο, με τη σκέψη ότι θα ήταν εύκολο, και τελικά κατέγραψε μεγάλες απώλειες». Επισημαίνει, δε, ότι «ο Πούτιν επανέλαβε τα λάθη του Στάλιν. Οι καταστροφές των σοβιετικών τεθωρακισμένων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θυμίζουν τις γκάφες του Πούτιν στην Ουκρανία».

Παράλληλα, ο διάσημος ιστορικός στέκεται στην παραμορφωτική άποψη του Πούτιν για τη ρωσική Ιστορία. «Η εκδοχή της Ιστορίας του Πούτιν είναι μπερδεμένη, αντιφατική και σε πολλές περιπτώσεις γελοία, βασισμένη σε μια περίεργη φαντασίωση που δεν προέρχεται από τη σοβιετική πλευρά» τονίζει, για να προσθέσει αμέσως μετά: «Η επιθυμία του Πούτιν να αποκαταστήσει τη ρωσική τιμή καθοδηγείται από ένα αίσθημα υπερηφάνειας και ταπείνωσης, που οδηγεί σε πιθανό στρατιωτικό επεκτατισμό και ανασυγκρότηση της ρωσικής αυτοκρατορίας».

«Θέλει να τον φοβούνται όπως τον Στάλιν»

Σε παλαιότερη συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό Spiegel o Μπίβορ είχε σημειώσει ότι «ο Πούτιν θέλει να τον φοβούνται – όπως ο Στάλιν και ο Χίτλερ». Μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει:

«Η μεταχείριση του Πούτιν προς τον ίδιο τον λαό του είναι τόσο ανελέητη όσο και προς τους εχθρούς του, γεγονός που θυμίζει ανατριχιαστικά τον Στάλιν. Ο στρατός έφερε (στην Ουκρανία) ακόμη και ένα κινητό κρεματόριο για να ξεφορτωθεί τα πτώματα, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των νεκρών που επιστρέφουν στην πατρίδα. Το 1945 ο Κόκκινος Στρατός αντιμετώπισε μια σειρά από ανταρσίες που προκλήθηκαν από παρόμοια περιφρόνηση των συναισθημάτων των στρατιωτών και των οικογενειών τους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News