Οι αναλυτές της ευρωπαϊκής εταιρείας συμβούλων ενέργειας Rystad διαπίστωσαν ότι η Βρετανία και μεγάλο μέρος της Ευρώπης έχουν αντιστρέψει την πολυετή αύξηση της εξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο πριν από την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, στρεφόμενοι αντ’ αυτού σε άλλους προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς.

Το συμπέρασμα της βρετανικής εφημερίδας Telegraph, με βάση την έρευνα της Rystad, είναι πως «η Δυτική Ευρώπη απελευθερώθηκε οριστικά από τις άμεσες εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, γεγονός που αποτελεί πλήγμα για τον Βλαντίμιρ Πούτιν».

«Πιστεύω ότι οι άνθρωποι υποτίμησαν πόσο ευέλικτο είναι το ενεργειακό σύστημα» σημειώνει στη βρετανική εφημερίδα ο Χόρχε Λεόν, αντιπρόεδρος της Rystad, αρμόδιος για τις αγορές πετρελαίου. «Λίγο πριν από τον πόλεμο, η ιδέα και μόνο ότι θα σταματήσουμε να αγοράζουμε πετρέλαιο και φυσικό αέριο απευθείας από τη Ρωσία ακουγόταν τρελή. Αλλά αυτό ήδη συνέβη κατά μεγάλο βαθμό» προσθέτει.

Η Telegraph θυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, το 2020 οι εισαγωγές από τη Ρωσία αποτελούσαν για την ΕΕ ετησίως:

♦ Το 39% του φυσικού αερίου.

♦ Το 23% των εισαγωγών πετρελαίου.

♦ Το 46% των εισαγωγών άνθρακα.

Αντίστοιχα, η Βρετανία βασιζόταν στη Ρωσία για το 30% του ντίζελ, το 27% του άνθρακα και περίπου το 10% του φυσικού αερίου, το οποίο  έφτανε στη χώρα εν μέρει με πλοία ως Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) και εν μέρει μέσω των διευρωπαϊκών αγωγών.

«Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, σήμερα το ποσοστό αυτό έχει πρακτικά μηδενιστεί» σημειώνει η Telegraph. Ο Χόρχε Λεόν της Rystad υποστηρίζει ότι το κλειδί για να σπάσει η ρωσική κυριαρχία ήταν η αύξηση της προσφοράς από άλλες πηγές, εκτός του ΟΠΕΚ. «Το 2023 ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό έτος. Τα άστρα ευθυγραμμίστηκαν και είχαμε νέα έργα στον τομέα, στη Βραζιλία, στην Αργεντινή, στον Καναδά, στη Νορβηγία κ.ο.κ. Αυτό, υπό μία έννοια, μας έσωσε» προσθέτει.

Βεβαίως, η ύφεση που έπληξε το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη από το 2022 έπαιξε επίσης ρόλο, μειώνοντας τη συνολική ζήτηση ενέργειας. Κατά τον Λεόν «η ζήτηση από τις χώρες ΟΟΣΑ (σ.σ.: η ομάδα των αναπτυγμένων κρατών, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Ελλάδα) ήταν όντως μειωμένη το 2023 και πιθανότατα αυτό θα συνεχιστεί και το 2024. Ετσι, υπό μία έννοια, ήμασταν κάπως τυχεροί που η οικονομική μας ανάπτυξη το 2023 ήταν χαμηλότερη» προσθέτει στην Telegraph.

Η αντίφαση 

Παρά ταύτα, η διακοπή των έμμεσων ρωσικών προμηθειών προϊόντων πετρελαίου στην ΕΕ φαίνεται ότι προχωράει με αργούς ρυθμούς. Διότι, όπως εξηγεί ο ίδιος αναλυτής, ένα μέρος της μείωσης του εμπορίου πετρελαίου με τη Ρωσία θα μπορούσε να είναι παραπλανητικό.

Με ποιον τρόπο; Διότι το Κρεμλίνο πουλάει πλέον περισσότερο αργό πετρέλαιο σε χώρες όπως η Ινδία. Εκεί το πετρέλαιο θα μπορούσε να μετατραπεί σε προϊόντα όπως το ντίζελ και αυτά να πωληθούν στη Βρετανία και στην Ευρώπη. Επομένως, σε κάποιο βαθμό, το πετρέλαιο που αρχικά έρεε από τη Ρωσία προς την Ευρώπη πηγαίνει τώρα στην Κίνα και στην Ινδία, από όπου οι προμηθευτές το στέλνουν πίσω στη Γηραιά Ηπειρο.

Το Κέντρο Ερευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) με έδρα το Ελσίνκι παρακολουθεί τις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας ανά αξία και προορισμό. Το συμπέρασμά του είναι ότι η Ρωσία έχει κερδίσει 605 δισ. ευρώ από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων μετά τον Φεβρουάριο του 2022, όταν ο Πούτιν έδωσε εντολή για την εισβολή στην Ουκρανία. Περίπου 188 δισ. ευρώ από αυτά τα χρήματα προήλθαν απευθείας από χώρες της ΕΕ, κάτι που σημαίνει ότι και η απευθείας εξάρτηση της ΕΕ δεν κόπηκε μαχαίρι αμέσως μετά τον πόλεμο.

Η πραγματικότητα είναι περίπλοκη και στη Βρετανία, σύμφωνα με την Telegraph. O διευθυντής ερευνών για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην επενδυτική τράπεζα Panmure Gordon, Ασλεϊ Κέλτι, ανέφερε ότι η Βρετανία έχει σταματήσει τις άμεσες εισαγωγές πετρελαίου απευθείας από τη Ρωσία, αλλά το όλο θέμα έχει και άλλες όψεις.

Οπως εξήγησε, η Βρετανία εξαρτιόταν από τη Ρωσία για το 30% του ντίζελ πριν από την επιβολή των κυρώσεων. Αυτό το ποσοστό αντικαταστάθηκε, ωστόσο, πάλι από ρωσικό ντίζελ, που διυλίζεται στην Ινδία και στην Κίνα για να επιστρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός του πλαισίου των κυρώσεων, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τις δύο αυτές χώρες.

Η εξάρτηση από το φυσικό αέριο 

Συνεχίζοντας, ο αναλυτής Ασλεϊ Κέλτι, στέκεται στην ευρωπαϊκή εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Οπως έχει σημειωθεί πολλές φορές στον διεθνή Τύπο, με μπροστάρη τη Γερμανία η ΕΕ βρέθηκε στο ενεργειακό άρμα του Πούτιν. Περίπου το 40% του συνόλου του χρησιμοποιούμενου φυσικού αερίου στη Γηραιά Ηπειρο από επιχειρήσεις και νοικοκυριά προερχόταν από τη Ρωσία.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, το ποσοστό αυτό  αντικαταστάθηκε από το αμερικανικό Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) και από τη μείωση της ζήτησης εξαιτίας των δύο ήπιων χειμώνων (που ακολούθησαν), αλλά και της κατάρρευσης της γερμανικής βιομηχανικής ζήτησης.

Ετσι, συνεχίζει ο Κέλτι στη βρετανική Telegraph, η εξάρτηση από τη Ρωσία έχει σε μεγάλο βαθμό σπάσει, αλλά εξακολουθεί να παραμένει σημαντική για τον παγκόσμιο εφοδιασμό. O λόγος είναι ότι η Κίνα και η Ινδία αγοράζουν τώρα μεγάλο μέρος των προϊόντων του Πούτιν, αν και με μεγάλες εκπτώσεις.

«Αν αναγκάζονταν να αποκλείσουν τη Ρωσία, τότε θα υπήρχε μια νέα ενεργειακή κρίση με τεράστιες ελλείψεις στις προμήθειες αργού αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου» εξηγεί ο βρετανός αναλυτής. Κάπως έτσι εξηγείται και η ανοχή της ΕΕ στις έμμεσες εισαγωγές προϊόντων πετρελαίου από τη Ρωσία μέσω τρίτων χωρών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News