Όποτε αγοράζω βιβλία συγγραφέων που τιμήθηκαν με το Νόμπελ, έχω το ίδιο πρόβλημα: τα φέρνω στο σπίτι με μεγάλες, πολύ μεγάλες προσδοκίες. Αν τυχόν δεν κατορθώσω να ανακαλύψω αυτά που διέκριναν άλλοι πριν από εμένα, απογοητεύομαι. Λιγότερο από τον συγγραφέα, περισσότερο από τον εαυτό μου.

Με τα «Αλλα Χρώματα» του Ορχάν Παμούκ, όμως, ξεκίνησε διαφορετικά η ιστορία.

Πρώτα – πρώτα, δεν ήμουν αυτός που διάλεξε το βιβλίο. Μου το χάρισε η καλή μου φίλη Μαρία Σπυράκη «επί τη ονομαστική μου εορτή» και έπειτα, όταν γύρισα στο οπισθόφυλλο διαπίστωσα με την πρώτη ματιά ότι δεν κρατούσα ένα μυθιστόρημα.

Τα «Αλλα Χρώματα» είναι μία συλλογή από κείμενα του Παμούκ. Από προσωπικές εκμυστηρεύσεις και περιγραφές, μέχρι συνεντεύξεις και ομιλίες. Από σκέψεις για τους αγαπημένους του συγγραφείς, μέχρι την ζωγραφική που τον συγκινεί και τον εμπνέει. Από αυτοβιογραφικά σημειώματα, μέχρι το πως στοχοποιήθηκε από όσους θέλησαν να τον διώξουν δικαστικά για τα βιβλία του. Σχεδόν, σαν σκόρπιες σελίδες ενός ημερολογίου που θέλησε να ξεχωρίσει και να παρουσιάσει στους τρίτους ο ίδιος ο Ορχάν Παμούκ.

Ξέρω ότι πολλοί θα σκεφτούν, ότι αυτού του είδους οι «συρραφές» δεν είναι ό,τι καλύτερο έχει να δείξει ένας συγγραφέας. Επειδή δεν αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της δουλειάς του και συνήθως ακολουθούν την επιτυχία των έργων του. Και επειδή δεν είναι κάτι που «γράφτηκε για να εκδοθεί» με αυτή τη μορφή.

Κι όμως, τα «Αλλα Χρώματα» είναι ένα πολύ ξεχωριστό βιβλίο, που με βοήθησε να καταλάβω πολύ καλύτερα τον Παμούκ και τα βιβλία του που είχα διαβάσει νωρίτερα. Γιατί προσφέρει μία σπάνια ευκαιρία: να καταλάβεις πώς βλέπει ο ίδιος ο συγγραφέας τον εαυτό του, να μοιραστείς τη ματιά του από την Ανατολη προς τη Δύση, να καθίσεις δίπλα του την ώρα που αντιμετωπίζει μόνος μέσα σε ένα άδειο δωμάτιο τους δαίμονες του λευκού χαρτιού μπροστά του, να βγεις βόλτα μαζί του στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, της Νέας Υόρκης και του παγωμένου Καρς, στην ανατολική εσχατιά της Τουρκίας. Να πας μαζί του και με τον μεγαλύτερο αδελφό του, στο γήπεδο και στα σπίτια των γιαγιάδων του. Να μάθεις πως βλέπει ο ίδιος το γράψιμο και τους αγαπημένους του συγγραφείς, αλλά και να ανακαλύψεις με ποιό τρόπο τον εμπνέει και τον συγκινεί η ζωγραφική.

Ξεκίνησα, τυχαία, να διαβάζω αργά – αργά τα «Αλλα Χρώματα». Στην πορεία, συνέχισα να διαβάζω λίγες – λίγες τις 651 (ευτυχώς, ήταν πολλές) σελίδες, απολύτως συνειδητά. Στο τελευταίο κεφάλαιο, με την συγκινητική ομιλία του Ορχάν Παμούκ υπό τον τίτλο «η βαλίτσα του πατέρα μου» που εκφώνησε την ημέρα που η Σουηδική Ακαδημία του απένειμε το βραβείο Νόμπελ, ένιωθα ότι σε λίγο θα χάσω τη μοναδική ευκαιρία να συνομιλώ καθημερινά με έναν αγαπημένο φίλο μου. 
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News