Οι 397 απολυμένες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών είναι ένα παράδειγμα του πελατειακού συστήματος που οδήγησε τη χώρα στη χρεωκοπία. Ωστόσο, αν η κυβέρνηση συνεχίσει να τις αντιμετωπίζει ως σύμβολο του εξορθολογισμού του Δημοσίου σε μία προσπάθεια υπεραναπλήρωσης για τις ξέπνοες μεταρρυθμιστικές της πρωτοβουλίες, το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να ηττηθεί πολιτικά μετατρέποντάς τις σε μαρτυρικό τοτέμ αναλγησίας.

Η πρώτη σκέψη που γεννά πλέον η πολύκροτη ιστορία με τις απολυμένες καθαρίστριες είναι πως η κυβέρνηση είναι ακριβή στα πίτουρα και φτηνή στ' αλεύρι.

Τη στιγμή που το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων προς την κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης των αγορών καρκινοβατεί εδώ και τόσους μήνες, τη στιγμή που έχουμε ούτως ή άλλως εισέλθει σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο (με λήξη είτε τον Μάρτιο 2015, είτε τον Ιούνιο 2016), τη στιγμή που -προετοιμαζόμενη για τις βουλευτικές εκλογές- η κυβέρνηση επισήμως αναζητά τρόπους να ανακουφίσει κοινωνικές ομάδες, την ίδια αυτήν ώρα κάνει επίδειξη πυγμής και ανελαστικότητας απέναντι σε λίγες εκατοντάδες υπαλλήλους, το κόστος μισθοδοσίας των οποίων δεν είναι παρά σταγόνα στον δημοσιονομικό μας ωκεανό.

Το σοβαρότερο ίσως ζήτημα που εγείρεται από τη στάση της κυβέρνησης είναι θεσμικό. Η μη εφαρμογή μιας προσωρινώς εκτελεστής δικαστικής απόφασης (εν αναμονή της προσφυγής στον Άρειο Πάγο) αποτελεί μία θεαματική επίδειξη αντιθεσμικής συμπεριφοράς, με σοβαρές προεκτάσεις: όταν η υποταγή στη νομιμότητα γίνεται προαιρετική για το κράτος, τότε δικαιώνονται ιδεολογικά οι Σκουριές και η Κερατέα.

Προφανώς, η κυβέρνηση μπορεί να επικαλεσθεί ένα ζήτημα αρχής για τον πυρήνα της υπόθεσης. Οι 397 δεν δικαιούνται ιδιαίτερης μεταχείρισης, πολύ περισσότερο σε μία περίοδο κατά την οποία όλοι πλήττονται και την ώρα που ο ιδιωτικός τομέας έχει μετατραπεί σε ένα γιγαντιαίο νεκροταφείο.

Το επιχείρημά μου είναι όμως ότι με τη στάση της η κυβέρνηση κινδυνεύει να θυσιάσει τη συνολική προσπάθειά της (όπως και αν την αποτιμά ο καθένας) στον βωμό ενός συμβολισμού. Πολιτική δεν είναι να διατυπώνουμε άτεγκτες αρχές και μαξιμαλιστικούς στόχους – είναι να υπηρετούμε τις αρχές επιτυγχάνοντας το μάξιμουμ δυνατό των στόχων, εν ανάγκη ελισσόμενοι και πάντως χωρίς να χάνουμε τη ρότα.

Στην προκειμένη περίπτωση, η κυβέρνηση, συνεχίζοντας την ίδια στάση απέναντι στις καθαρίστριες, θα υποστεί πολύ μεγαλύτερη πολιτική ζημιά από όσα οφέλη προσδοκά να αποκομίσει εμμένοντας στο ζήτημα αρχής.

Είναι προφανές ότι μερίδα της αντιπολίτευσης είναι διατεθειμένη να κάνει πολιτική σπέκουλα πάνω στην υπόθεση, ακόμη και ότι χρησιμοποιεί τις απολυμένες ως αντιμνημονιακή εμπροσθοφυλακή. Κυνικό αλλά λογικό, αφού οι καθαρίστριες είναι συμπαθείς στην κοινή γνώμη, διότι είναι φτωχές γυναίκες που έβγαζαν το ψωμί τους κάνοντας μία δουλειά που οι περισσότεροι θεωρούν ταπεινή. Λογικό, αφού η εικόνα "ανήμπορων" γυναικών να αντιπαρατάσσονται με τους γιγαντιαίους άνδρες των ΜΑΤ με πλήρη εξάρτυση εντείνει τα αισθήματα συμπάθειας της κοινής γνώμης για τις καθαρίστριες. Λογικό, αφού περιστατικά αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας, όπως το πρόσφατο, δεν θα αποφευχθούν ούτε στο μέλλον – το ξέρει καλά και ο Β. Κικίλιας.

Τρόποι απεμπλοκής της κυβέρνησης από την υπόθεση αυτή, χωρίς να αναγκασθεί σε θεαματική αναδίπλωση, υπάρχουν πολλοί – αρχής γενομένης από το δικαστικό πεδίο.

Στους μήνες που θα ακολουθήσουν, η υπόθεση απειλεί να εξελιχθεί στο Βιετνάμ της κυβέρνησης – εικόνες σαν τις πρόσφατες θα επαναληφθούν και θα συνεχίσουν να πριονίζουν όση ιδεολογική νομιμοποίηση διαθέτει ακόμη. Ενώ, με δεδομένο το διάχυτο κλίμα βίας που έχει επικρατήσει στην ελληνική κοινωνία την εποχή των Μνημονίων, θα ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος ανθρώπινης τραγωδίας που θα συνιστά και πολιτικό ατύχημα.

Αλλά, λογικά, ο πρωθυπουργός θα αντιληφθεί -μάλλον, το έχει ήδη αντιληφθεί- πως η μισθοδοσία 397 χαμηλόμισθων καθαριστριών και το ζήτημα αρχής που τη συνοδεύει δεν υπερτερούν των στρατηγικών στόχων που έχει ο ίδιος θέσει για την κυβέρνησή του και για την επίτευξη των οποίων συστρατεύεται ακόμη έστω ένας στους τρεις Έλληνες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News