Τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, ενισχύεται θεσμικά η προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε χώρας, με τη θέσπιση μέτρων διαφύλαξης της πολιτισμικής, θρησκευτικής και γλωσσικής πολυμορφίας. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Πολιτισμού έχει θέσει σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχέδιο νόμου το οποίο περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μέρος της οποίας είναι η ελληνική γλώσσα, το ελληνόφωνο τραγούδι και η ορχηστρική μουσική των ελλήνων δημιουργών.

Η Ελλάδα έχει πολύ σημαντικούς δημιουργούς και εξαιρετικό μουσικό πολιτισμό, τον οποίον οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Ωστόσο, η σύγχρονη μουσική μας δημιουργία, στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα. Η ελληνική δισκογραφία έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. Πολλοί επαγγελματίες της μουσικής, δημιουργοί, ερμηνευτές, συντελεστές του ελληνόφωνου τραγουδιού, βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Παρά ταύτα, πολλοί παραγνωρίζουν τη θεσμική θέση του κράτους να προστατεύει την άυλη πολιτιστική κληρονομιά –απορρέει από τον συνταγματικό χάρτη της χώρας–, καθώς και την υποχρέωση του υπουργείου Πολιτισμού να μεριμνά για την ανάπτυξη και την προαγωγή της Τέχνης και την προστασία των δικαιωμάτων όλων των δημιουργικών κλάδων.

Το υπουργείο Πολιτισμού εδώ και δεκαετίες στηρίζει με επιχορηγήσεις τον Κινηματογράφο και το Θέατρο. Το 2022, με αφορμή την ενσωμάτωση των ενωσιακών οδηγιών στο εθνικό δίκαιο, δημιουργήσαμε, για πρώτη φορά, θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών –εκδοτών, δημοσιογράφων, φωτογράφων κ.λπ.– έργων που έχουν ενσωματωθεί σε εκδόσεις Τύπου, για την επιγραμμική χρήση των έργων τους από τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Στόχος μας είναι, με τις προτάσεις που θέσαμε σε δημόσια διαβούλευση, να προστατεύσουμε και τη μουσική μας δημιουργία.

Επειδή στον δημόσιο λόγο έχουν ακουστεί πολλά –και πολλά ιδιαίτερα απαξιωτικά για τον μουσικό μας πολιτισμό– διευκρινίζω τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε, με το σχέδιο νόμου:

Παρέχουμε κίνητρα στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ενημερωτικούς και μη, για την αύξηση του χρόνου μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής απόδοσής του. Δεν υποχρεώνουμε κανέναν ραδιοφωνικό σταθμό στη μετάδοση ελληνόφωνου τραγουδιού.  Οποιο είδος μουσικής μετέδιδε, θα εξακολουθήσει να μεταδίδει. Κίνητρα παρέχουμε.

Δεν υποχρεώνουμε τους χώρους εστίασης, ψυχαγωγίας, διασκέδασης, μπαρ, εμπορικά καταστήματα, καφέ, όπου κι αν αυτά δραστηριοποιούνται, να μεταδώσουν ελληνόφωνο τραγούδι. Οποιο είδος μουσικής μετέδιδαν, θα εξακολουθήσουν να μεταδίδουν. Στα ξενοδοχεία και στα τουριστικά καταλύματα εισάγουμε υποχρέωση ποσόστωσης ελληνόφωνου τραγουδιού 45%, και αυτό αποκλειστικά για τον χώρο αναμονής και τους ανελκυστήρες, αν και εφόσον θελήσουν να έχουν μουσική στους χώρους αυτούς. Αν αποφασίσουν να μη μεταδίδουν μουσική, τότε δεν τους αφορά η ρύθμιση.

Αντίστοιχη ποσόστωση προτείνουμε για τους χώρους αναμονής στα αεροδρόμια, στα λιμάνια, στις αποβάθρες των σιδηροδρόμων, στον χώρο υποδοχής των καζίνο.

Τα τελευταία χρόνια, οι δημόσιες πολιτικές μας για τον Πολιτισμό έχουν σαφώς αναπτυξιακό πρόσημο, με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής των πολιτών, στην επιχειρηματικότητα, στην οικονομική ανάπτυξη. Ομως παράλληλα επενδύουμε και στην κοινωνική διάσταση του Πολιτισμού, ως καθοριστικού παράγοντα κοινωνικής συνοχής και ευημερίας. Στο πλαίσιο αυτό –ανεξαρτήτως υποκειμενικών κριτηρίων–, ο σεβασμός του έργου και των δικαιωμάτων των δημιουργών, των επαγγελματιών των πολιτιστικών κλάδων, είναι απαραίτητος και αναγκαίος.

* Η Λίνα Μενδώνη είναι υπουργός Πολιτισμού

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News