«Δεν είχα καταλάβει πόσο μη αναστρέψιμη είναι η κλιματική αλλαγή. Τώρα πια δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω».

Αυτός που μιλάει είναι ο Αλαν Γουάισμαν, το βιβλίο του οποίου «Ο κόσμος χωρίς εμάς» έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες (στα ελληνικά έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις Polaris). Εκεί ο αμερικανός συγγραφέας, καθηγητής και δημοσιογράφος εξηγούσε τι θα συνέβαινε στη Γη εάν εξαφανιζόταν ξαφνικά το ανθρώπινο είδος: το μετρό, για παράδειγμα, θα πλημμύριζε μέσα σε μερικές ημέρες, η άσφαλτος στους δρόμους θα εμφάνιζε ρωγμές με τα πρώτα κρύα, οι σωληνώσεις στα κτίρια θα έσκαγαν, τα τριαντάφυλλα και τα γαρύφαλλα θα πέθαιναν από την πείνα, ενώ άλλα είδη της πανίδας θα εποικούσαν τις πόλεις. Κι ό,τι είχε απομείνει από το άψυχο ανθρώπινο είδος; Θα εξαφανιζόταν μέσα σε έναν μήνα. Αντίθετα, δεν θα συνέβαινε το ίδιο με το πλαστικό. Εκεί θα χρειάζονταν 100.000 χρόνια.

Το βιβλίο του Αλαν Γουάσμαν αποτέλεσε έμπνευση για μερικά μετα-αποκαλυπτικά βιντεοπαιχνίδια. Αλλά δεν είναι να παίζει κανείς. «Από τότε που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά (σ.σ. πριν δέκα χρόνια), ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί κατά ένα δισεκατομμύρια άτομα για να φτάσει σήμερα τα 7,5 δισ. Πρόκειται για μια τεράστια πίεση που ο πλανήτης δεν μπορεί να αντέξει» λέει σε συνέντευξή του στη Repubblica. «Εάν πραγματοποιήσει τις υποσχέσεις του ο Ντόναλντ Τραμπ και επιστρέψει στα ορυκτά καύσιμα, δεν θα φτάσουμε τα δέκα δισεκατομμύρια. Ο κόσμος θα έχει τελειώσει νωρίτερα». Αυτό είναι και το θέμα της «Αντίστροφης μέτρησης» που ο Γουίσμαν έγραψε πριν από τέσσερα χρόνια.

Η μόνη λύση, σύμφωνα με τον αμερικανό καθηγητή, είναι «να γίνουμε λιγότεροι». Πώς έλεγε εκείνο το παλιό σύνθημα «Γ… γιατί χανόμαστε»; Ε, ακριβώς το αντίθετο.

Φωτό: Το Παρίσι «χωρίς εμάς» όπως το φαντάστηκαν οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ «Life after People». Πηγή: History Channel

Οι εκλογές αυτές είναι «η επόμενη γαλλική επανάσταση». Γιατί θα μπορούσαν «ή να δώσουν μια νέα ώθηση στην Ευρώπη ή να την καταστρέψουν».

Οι διαπιστώσεις αυτές στο κύριο άρθρο του Economist είναι αρκετές για να εξηγήσουν το πάντα ευρηματικό εξώφυλλό του. Το περιοδικό κάνει ακόμη μερικές σημαντικές διαπιστώσεις. Η μία είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της 5^ης Γαλλικής Δημοκρατίας είναι πολύ πιθανό να μην εκπροσωπηθεί καμία παραδοσιακή δύναμη στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών – ούτε οι σοσιαλιστές ούτε οι γκολιστές. Μια δεύτερη, ότι στην πολύ πιθανή αναμέτρηση ανάμεσα στην ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν και τον ανεξάρτητο Εμανουέλ Μακρόν αποτυπώνεται μια παγκόσμια τάση: «ότι ο παλαιός διαχωρισμός ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά έχει αποκτήσει λιγότερη σημασία από εκείνον ανάμεσα στην εσωστρέφεια και την εξωστρέφεια».

Το ποιος είναι ποιος και τι εκπροσωπεί είναι σαφές. Αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ποιος από τους δυο είναι το αουτσάιντερ: «Η μία είναι μια ζωή στην πολιτική, ο άλλος είναι του συστήματος. Αλλά είτε με τον έναν είτε με τον άλλον, το παλιό κατεστημένο θα γίνει ανάμνηση». Και ποιος θα κερδίσει; Θα έκανε καλά κανείς να μην είναι σίγουρος για τίποτε. Οι εκλογές αυτές είναι «οι πιο συναρπαστικές» των πολλών τελευταίων δεκαετιών. «Η Γαλλία έχει συγκλονίσει τον κόσμο ήδη μία φορά. Ε, θα μπορούσε να το ξανακάνει».

Φωτό: Το σκίτσο στο εξώφυλλο φέρει την υπογραφή του John Berkeley. Πηγή: The Economist

«Με εμπιστεύονται γιατί είμαι του Τάγματος των Βενεδικτίνων. Ολοι εμπιστεύονται αυτό το τάγμα. Η γνώση και τα χειρόγραφα αποτελούν μέρος της ταυτότητάς μας».

Ο μοναχός Κολούμπα Στιούαρτ συμπυκνώνει σε αυτή τη φράση το μυστικό που επιτρέπει στην αποστολή του να προχωρήσει. Μια αποστολή που, παρά τις δυσκολίες και την καχυποψία, παίζει τον δικό της σημαντικό ρόλο στον αγώνα κατά των τζιχαντιστών. Γιατί ο στόχος της είναι η σωτηρία χιλιάδων χειρογράφων της ισλαμικής παράδοσης. «Αν λάβει υπόψη του κανείς την καταστροφή που έχει συντελεστεί όλα αυτά τα χρόνια, γίνεται σαφές ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Είναι χρέος να σώσουμε τα χειρόγραφα» δηλώνει στο Atlantic.

Αμερικανικής καταγωγής, ο 53χρονος Κολούμπα Στιούαρτ είναι εδώ και 13 χρόνια επικεφαλής μιας οργάνωσης, της Hill Museum & Manuscript Library, η οποία δραστηριοποιείται όπου υπάρχει κίνδυνος – από τα Βαλκάνια έως τη Συρία – για τη σωτηρία των ιστορικών τεκμηρίων. Με ποιον τρόπο ενεργεί η οργάνωση; Ζητά από τους κατόχους να φωτογραφήσουν τα χειρόγραφα και να παραδώσουν τις φωτογραφίες στη βιβλιοθήκη της προκειμένου να ψηφιοποιηθούν.

Αυτά τα 13 χρόνια ο βενεδικτίνος μοναχός έχει έρθει σε επαφή με μουσουλμάνους από την Ινδία, την Αιθιοπία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Τουρκία και την Παλαιστίνη. Εχει συνεργαστεί με τις Εκκλησίες των Κοπτών και των Μαρονιτών, καθώς και με ινδουιστικές και ισλαμικές θρησκευτικές αρχές. Από την εμφάνιση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους και μετά, τουλάχιστον 2.000 από τα 6.000  χειρόγραφα που έχει ψηφιοποιήσει ο πατέρας Στιούαρτ έχουν καταστραφεί.

«Προσπαθώ να μην το σκέφτομαι. Αλλά θα πείραζε περισσότερο εάν δεν είχαμε προλάβει να ψηφιοποιήσουμε τα χειρόγραφα που καταστράφηκαν. Γιατί έτσι θα είχαν χαθεί τα πάντα».

Ο Ουμπέρτο Εκο του «Ονόματος του ρόδου» θα ήταν περήφανος γι’ αυτόν τον μοναχό.

ΦΩΤΟ: Ο πατέρας Στιούαρτ με έναν σύρο μοναχό στο ορθόδοξο μοναστήρι της Ιερουσαλήμ «Αγιος Μάρκος». Πηγή: The Atlantic/ Matilde Gattoni

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που φιλοξενεί το Al Jazeera στην ιστοσελίδα του είναι συγκλονιστικές. Αλλά ακόμη πιο συγκλονιστικό είναι το ρεπορτάζ για μια χώρα που πριν από 25 χρόνια κατάφερε να αποτινάξει τον ζυγό του Απαρτχάιντ, αλλά ακόμη δεν έχει καταφέρει να αφήσει τον εφιάλτη πίσω της – αν δεν γεννιέται ένας νέος. Ή μήπως τα πράγματα είναι σήμερα χειρότερα; Η Νότια Αφρική, διαπιστώνει ο απεσταλμένος του αραβικού δικτύου, οδεύει προς ένα οικονομικό Απαρτχάιντ αφού το 8% του πληθυσμού ελέγχει εξολοκλήρου τον πλούτο της χώρας.

Εξίσου ανησυχητική όμως είναι η στάση της κοινής γνώμης απέναντι στους μετανάστες. Πριν από τέσσερις ημέρες κατέβηκαν στους δρόμους εκατοντάδες πολίτες εναντίον των παράτυπων μεταναστών, τους οποίους κατηγορούν ότι φέρνουν εγκληματικότητα και ότι κλέβουν τις δουλειές από τους Νοτιοαφρικανούς. Η εξήγηση είναι απλή: η οικονομία που δεν αναπτύσσεται και η ανεργία θρέφουν την ξενοφοβία. Και η ξενοφοβία δεν έχει χρώμα: στις βίαιες συγκρούσεις που σημειώθηκαν στο Γιοχάνεσμπουργκ, τα πρώην θύματα των διακρίσεων έγιναν διώκτες και επιτίθενται με μαχαίρια και καδρόνια στους μετανάστες που ζουν στα προάστια της Πρετόρια, οι οποίοι με τη σειρά τους, απαντούν με τον ίδιο τρόπο για να προστατεύσουν τις οικογένειές τους.

Μαύροι εναντίον μαύρων. Το όνειρο του Νέλσον Μαντέλα για μια ενωμένη Αφρική μοιάζει να έχει γίνει κομμάτια.

Φωτό: Αφρικανοί μετανάστες σχηματίζουν αλυσίδα για να προστατεύσουν τις οικογένειές τους από νοτιαφρικανούς διαδηλωτές. Πηγή: Al Jazeera/Ihsaan Haffejee