Είμαστε όλοι θύτες και θύματα, λέει ο Αμιτάβ Γκος, ο ινδός συγγραφέας που το ελληνικό κοινό έχει γνωρίσει από «Το γυάλινο παλάτι» (εκδόσεις Λιβάνη). Είμαστε θύματα της κλιματικής αλλαγής επειδή υφιστάμεθα τις καταστροφικές συνέπειες. Αλλά είμαστε και θύτες επειδή, όπως λέει στη Repubblica, «όλοι μας σιωπούμε και αδιαφορούμε απέναντι στην πιο μεγάλη και επικείμενη καταστροφή. Η σιωπή και η αδιαφορία δεν βαρύνει μόνο τους πολιτικούς. Βαρύνει και τους συγγραφείς και τους διανοούμενους που ασχολούνται σπάνια με αυτό το πρόβλημα, και των πολιτών που δείχνουν να ξεχνούν ότι οι φυσικές καταστροφές είναι πια όλο και πιο συχνές».

Κάπως έτσι προέκυψε για τον Αμιτάβ Γκος η «Μεγάλη ξηρασία», ένα δοκίμιο όπου ένα αλογάκι της θάλασσας κολυμπάει παρέα με μια μπατονέτα και όπου ούτε η Ιρμα, ο χειρότερος τυφώνας στη σύγχρονη Ιστορία της Αμερικής, δεν στάθηκε ικανός να αφυπνίσει τις συνειδήσεις. Ο υπότιτλος του δοκιμίου είναι «Η κλιματική αλλαγή είναι αδιανόητη». Αδιανόητη, εξηγεί ο συγγραφέας, «είναι η λογοκρισία του όρου climate change, ο οποίος εμφανίζεται σπάνια σε βιβλία και μέσα ενημέρωσης παρά την σοβαρότητα του προβλήματος».

Η καταστροφή έρχεται – ή μάλλον έχει έρθει ήδη. Και για τον Αμιτάβ Γκος η λύση είναι μία: «Πρέπει να σταματήσουμε την οικονομική ανάπτυξη. Αυτή είναι η αλήθεια. Οι πολιτικοί το ξέρουν αλλά δεν το παραδέχονται επειδή έτσι θα καταστρεφόταν η καριέρα τους. Αντίθετα, εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν “ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη”. Έτσι οι καταστροφές θα είναι όλο και πιο συχνές, η θερμοκρασία θα αυξάνεται συνεχώς, κι εμείς θα χρειαζόμαστε όλο περισσότερη ενέργεια συνεχίζοντας να δαγκώνουμε την ουρά μας μέχρι την επόμενη καταστροφή».

Δεν είναι πεσιμισμός. Είναι μια έκκληση για αφύπνιση.

Φωτό: «Sewage surfer». Πηγή: Justin Hofman/2017 Wildlife Photographer of the Year

Οι επόμενες εκλογές είναι το 2020 αλλά η ονοματολογία έχει ήδη αρχίσει από τώρα. Και ανάμεσα σε αυτά των πιθανών υποψήφιων προέδρων, ακούγεται επίμονα ένα: του Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Ο ίδιος το αρνείται. Για το L’ Express, πάντως, ο ιδρυτής του Facebook το σκέφτεται σοβαρά να γίνει ο επόμενος ένοικος στον Λευκό Οίκο. Και υπέρ αυτής της υπόθεσης συνηγορούν  πέντε ενδείξεις:

-Γράφει ήδη πολιτικούς λόγους: έκανε την αρχή  το Φεβρουάριο με την κυκλοφορία του «μανιφέστου» και με ένα δεύτερο κεφάλαιο το Μάιο στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Και είμαστε σε αναμονή για τη συνέχεια.

-Φαίνεται να εξασκείται για την προεκλογική εκστρατεία: ας δούμε την περιοδεία στις ΗΠΑ που έκανε τους τελευταίους μήνες για να «συζητήσει με τους πολίτες πώς ζουν και εργάζονται».

-Έχει αμβλύνει τις θέσεις του σχετικά με τη θρησκεία. Αν και δηλωμένος άθεος, εκφράζει σήμερα την εκτίμησή του για τον Βουδισμό, και έπειτα από συνάντηση με τον Πάπα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η θρησκεία είναι πολύ σημαντική».

-Προσλαμβάνει επαγγελματίες της πολιτικής. Πρόσφατα υποδέχθηκε στο φιλανθρωπικό ίδρυμα Chan Zuckerberg Initiative τον Ντέιβιντ Πλουφ, από την προεκλογική ομάδα του Ομπάμα, τον επικεφαλή της εκστρατείας της Κλίντον Τζόελ Μπέλενσον και τον Κεν Μέλμαν, διευθυντή της δεύτερης εκστρατείας του Τζορτζ Μπους (2004).

-Προετοιμάζει το έδαφος. Τον Απρίλιο του 2016 άλλαξε τον κανονισμό του Facebook εισάγοντας τη δυνατότητα ο Ζάκερμπεργκ να μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο της εταιρείας για δύο χρόνια στην περίπτωση που αναλάβει δημόσιο αξίωμα.

Για να δούμε.

Φωτό: Συνάντηση με αστυνομικούς, στο Ντάλας του Τέξας, στο πλαίσιο της περιοδείας που έκανε… Πηγή: Facebook

Οπως οι θρυλικοί  παρισινοί υπόνομοι στους «Άθλιους» του Βίκτορος Ουγκό, έτσι κι ο μυστηριώδης υπόγειος κόσμος των σημερινών μητροπόλεων συνεχίζει να  καλύπτεται από μύθους – ποιος δεν έχει ακούσει για τους αλιγάτορες που υποτίθεται ότι κυκλοφορούν;

Στο Λονδίνο, όμως, στους υπονόμους της περιοχής του Γουάιττσαπελ το τέρας είναι άλλο: ένας τεράστιος όγκος από λίπος και σκουπίδια. Όπως γράφει ο Guardian, ο όγκος αυτός «εκτιμάται ότι ζυγίζει 130 τόνους έχει ύψος 3,5 και πλάτος 250 μέτρα».

Το «τέρας» είναι δέκα φορές μεγαλύτερό από εκείνο που είχε ανακαλυφθεί πριν από τέσσερα χρόνια στην ίδια πρωτεύουσα. Και αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο το μουσείο του Λονδίνου προσφέρθηκε να το αγοράσει και να το εκθέσει ως υπενθύμιση των καταστροφών που επιφέρουν οι άνθρωποι στο περιβάλλον.

Οι συμπαγείς μάζες, όπως η συγκεκριμένη, αποτελούνται από λιπαρές ουσίες, σερβιέτες πάνες και διάφορα ακόμη και λέγονται «fatberg» – κοινώς βουνό από λίπος. Και δημιουργούνται από τη συνήθεια των Άγγλων να πετούν τ’ αποφάγια στο νεροχύτη και την τουαλέτα. Κάθε χρόνο ξοδεύονται 1,1 εκατομμύρια ευρώ για να απαλλαγούν οι υπόνομοι του Λονδίνου από τέτοιες μάζες.

Για την  αφαίρεση αυτής της  τεράστιας σκουπιδόμπαλας από τον υπόνομο απαιτούνται  τουλάχιστον τρεις βδομάδες δουλειάς. «Είναι σαν μπετόν αρμέ» λένε οι εργάτες και αναρωτιούνται συγχρόνως αν θα μπορέσουν να την χρησιμοποιήσουν στην παραγωγή βιοντίζελ.

Πώς όμως  θα εξαλειφόταν αυτό το «fatberg»; Το σχέδιο ήταν να αφαιρούνται ημερησίως 20 με 30 τόνους σκουπιδιών με αντλίες νερού υψηλής πίεσης. Αλλά να που το μουσείο θα σώσει το «τέρας».

Φωτό: Και πού να ξυπνήσει. Πηγή: The Guardian

Πες-πες, κάτι θα μείνει: το ποσοστό των Ρώσων που αρνούνται να πιστέψουν ότι ο Στάλιν προχώρησε σε μυστική συμφωνία μη επίθεσης με τον Χίτλερ, η οποία περιελάμβανε και τον διαμερισμό της Ανατολικής Ευρώπης σε σφαίρες επιρροής, σχεδόν διπλασιάστηκε κατά την τελευταία δεκαετία.

Σύμφωνα με το ανεξάρτητο πρακτορείο δημοσκοπήσεων Levada Center, το ποσοστό των ερωτηθέντων που πιστεύουν ότι το σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ είναι «κατασκεύασμα» αυξήθηκε από 9% το 2005 σε 17% τον περασμένο μήνα. Ενώ το 44% δήλωσε ότι δεν είχε καν ακούσει για το σύμφωνο.

Για να γίνει αυτό έβαλε το χεράκι του ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος έχει αναδείξει τη νίκη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου σε ύψιστης σημασίας ιστορικό γεγονός για τη ρωσική δύναμη και δόξα.

Οπως έγινε γνωστό μετά τον πόλεμο, το σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της ναζιστικής Γερμανίας περιείχε έναν απόρρητο όρο: το μοίρασμα της Ρουμανίας, της Πολωνίας, της Λιθουανίας, της Λετονίας, της Εσθονίας και της Φινλανδίας. Η ύπαρξη του συμφώνου, γράφουν οι Times, δεν γινόταν αποδεκτή από το Κρεμλίνο μέχρι το 1989, όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το καταδίκασε ως «αντίθετο στην εθνική κυριαρχία και την ανεξαρτησία μιας σειράς τρίτων χωρών».

Ωστόσο, ο Πούτιν υποστηρίζει ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό στο να κάνει το Κρεμλίνο μια συμφωνία με τους Ναζί, η οποία διήρκεσε έως ότου ο Χίτλερ εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση τον Ιούνιο του 1941. «Η Σοβιετική Ένωση υπέγραψε ένα σύμφωνο μη επίθεσης με τη Γερμανία», είπε σε νέους ιστορικούς στη Μόσχα πριν από τρία χρόνια. «Οι άνθρωποι λένε: “Αχ, αυτό είναι κακό’”. Αλλά ποιο  είναι το κακό αν η Σοβιετική Ένωση δεν θέλει να πολεμήσει;».

Για τον Πούτιν, κατά τους αναλυτές, η  σοβιετική νίκη στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο έχει γίνει ένας «ιδρυτικός μύθος» για την σύγχρονη Ρωσία κι ενώ η ανοχή του είναι πολύ μικρή για οτιδήποτε αμαυρώνει την εικόνα του ένδοξου παρελθόντος. Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, από την άλλη, δεν πιστεύουν ότι απελευθερώθηκαν από τις σοβιετικές δυνάμεις, αλλά ότι τη μία κατοχή ακολούθησε μια άλλη.

Εδώ ας μην πούμε καλύτερα τι πιστεύει ο καθένας. Γιατί θα ανοίξουμε πάλι πληγές.

Φωτό: Η ώρα της υπογραφής του συμφώνου με τον Στάλιν σε ρόλο επιβλέποντα. Πηγή: euromaidanpress.com