Αυτό που δεν περίμενα από αυτές τις εκλογές και την αλλαγή σκυτάλης που ακολούθησε ήταν να ωφεληθεί τόσο άμεσα η Τέχνη. Είχα μείνει αμήχανη μπροστά στις ειδήσεις που εδώ και μέρες μιλούσαν με ενθουσιασμό και χαιρεκακία για χαρτιά υγείας, ενώ πρόσφατα στη λίστα της ντροπής προστέθηκαν σαπούνια, χαμένα κλειδιά και άδειες μνήμες υπολογιστών. Έκπληκτη, λοιπόν, σήμερα παρακολούθησα την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το έργο του Θοδωρή Στάμου: πίνακάς του τοποθετήθηκε στο πρωθυπουργικό γραφείο, αντικαθιστώντας τον πίνακα της Χρύσας Βέργη με τον τίτλο «Ελιά».

«Το ατέρμονο πεδίο – Σειρά Λευκάδα», δημιουργία του 1979, είναι μια βαθυκόκκινη έκρηξη συναισθημάτων από έναν καλλιτέχνη με απόλυτη προσήλωση στην επιφάνεια. Μια θάλασσα από άλικο χρώμα, σε διαφορετικές αποχρώσεις, με σαφή περίγραμμα του αφρού των κυμάτων της, στο πάνω και στο κάτω μέρος σαν όριο, αλλά και σαν υπερβατικό ξέσπασμα ταυτόχρονα. Ανήκει στη σειρά «Ατέρμονα Πεδία» που ο ελληνοαμερικανός Στάμος άρχισε να φιλοτεχνεί το 1970, μοιράζοντας το χρόνο του μεταξύ Νέας Υόρκης και Λευκάδας. Σηματοδοτεί την επιστροφή του μεγάλου εξπρεσιονιστή στην καλλιγραφία και στο δράμα, μετά από την ολοκλήρωση της συλλογής «Τα Κιβώτια του Ήλιου», με τα κυρίαρχα ακανόνιστα γεωμετρικά σχήματα. Ο συλλέκτης Ζαχαρίας Πορταλάκης, αναφέρει σχολιάζοντας αυτή τη στροφή του καλλιτέχνη, ότι όταν το 1972 τον επισκέφτηκε στο εργαστήριό του στη Λευκάδα, φανερά εντυπωσιασμένος από την απόλυτη κυριαρχία του κόκκινου στους καμβάδες του Στάμου, τον ρώτησε τι συμβολίζει το χρώμα για να εισπράξει απότομα τη μονολεκτική απάντηση «αίμα».

Η επιλογή του από τον Αλέξη Τσίπρα εύχομαι να μην είναι τυχαία (όπως έγινε πριν λίγα χρόνια με τον Γιώργο Παπανδρέου και «Το ατέρμονο πεδίο – Σειρά Δελφοί») και να μην οφείλεται μόνο στο κόκκινο χρώμα που, εξ ορισμού, ταυτίζεται με το πάθος και την επαναστατικότητα. Ο Θοδωρής Στάμος, όπως ελπίζω να γνωρίζει το πρωθυπουργικό περιβάλλον, ήταν ένας πρωτοποριακός ζωγράφος με διεθνή ακτινοβολία, σημαίνων εκπρόσωπος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και αμετανόητα προκλητικός. Στις 20 Μαΐου του 1950 μαζί με άλλους 17 εικαστικούς (Τζάκσον Πόλοκ, Μπάρνετ Νιούμαν, Μαρκ Ρόθκο, Γουίλεμ ντε Κούνιν κ.α.) συνυπέγραψε μια ανοιχτή επιστολή διαμαρτυρίας με αποδέκτη τον Ρόλαντ Λ. Ρέντμοντ (πρόεδρο τότε του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης), υπεύθυνο για την έκθεση «Αμερικάνικη Ζωγραφική Σήμερα». Οι οργισμένοι καλλιτέχνες κατήγγειλαν τη διοίκηση του Μουσείου για δεινή εχθρότητα στην προχωρημένη τέχνη και μποϋκόταραν την εκδήλωση. Η κίνησή τους αυτή προκάλεσε σάλο και ο αμερικανικός Τύπος τους κόλλησε το ειρωνικό παρατσούκλι «Οι Δεκαοκτώ Οξύθυμοι». Ο Θοδωρής Στάμος ήταν ο Βενιαμίν της παρέας. Ηλικιακά και μόνον όμως. Το έργο του είχε τόσο έντονο προσωπικό και βαθύ ύφος που γεύτηκε την αναγνώριση σε ηλικία μόλις 21 χρονών, όταν τα έργα του εκτέθηκαν για πρώτη φορά στη φημισμένη γκαλερί της Μπέτυ Πάρσονς.

Ο ίδιος δώρισε 45 συγκλονιστικές δημιουργίες του στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ μεγάλος αριθμός των έργων του βρίσκεται σε χέρια συλλεκτών. «Το ατέρμονο πεδίο – Σειρά Λευκάδα», το οποίο από σήμερα κοσμεί το γραφείο του πρωθυπουργού, είναι ένας από τους δύο πίνακες του καλλιτέχνη που ανήκουν στο Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων. Η επιλογή του αξίζει να έχει πέρα από τον συμβολικό χαρακτήρα της και πραγματικό νόημα. Ας είναι αυτό το έργο ένα ακόμη βήμα κατάκτησης της αναγνώρισης και του σεβασμού που αξίζει η μοντέρνα τέχνη, καθώς είναι η μόνη παράμετρος που έχει συμβάλει στην πρόοδο του πολιτισμού και συνεχίζει ακατάπαυστα, όπως πίστευαν ακράδαντα ο Στάμος και οι «οξύθυμοι» σύντροφοί του.

INFO:
Τα έργα των καλλιτεχνών που ανήκουν στο ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων μπορείτε να τα θαυμάσετε εδώ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News