Οι εικόνες του Μασκ που πλημμύρισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα δείχνουν τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου σε μια εξέδρα στην Capital One Arena της Ουάσινγκτον να επιδίδεται σε κάτι που σίγουρα θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ναζιστικός χαιρετισμός.

Ο Μασκ στέκεται στην εξέδρα, που κοσμείται από την προεδρική σφραγίδα, και ευχαριστεί το πλήθος. Στη συνέχεια χτυπάει με δύναμη το δεξί του χέρι στο στήθος του και μάλλον άγαρμπα απλώνει το χέρι του προς τα έξω διαγωνίως προς το κοινό.

«Σας ευχαριστώ», λέει ο Μασκ. Κάνει τη χειρονομία προς το πλήθος, γυρίζει 180 μοίρες και την επαναλαμβάνει προς το υπόλοιπο πλήθος πίσω του. «Η καρδιά μου είναι μαζί σας», προσθέτει, τοποθετώντας το χέρι του ξανά στο στήθος του.

Τα σχόλια για την κίνηση του Μασκ διίστανται. Αλλοι τον επικρίνουν για τον «ξεκάθαρα φασιστικό» χαιρετισμό και άλλοι θεωρούν ότι ήταν απλώς μια άγαρμπη χειρονομία, από αυτές που συνηθίζει.

Το Atlantic επισημαίνει ότι πολλοί ιστορικοί έχουν υποστηρίξει την ιδέα ότι η χειρονομία του Μασκ ήταν πράγματι ναζιστικός χαιρετισμός.

Για την ιστορικό Κλερ Ομπιν, ειδική στο ζήτημα του ναζισμού στις ΗΠΑ, δεν υπάρχει αμφιβολία: ο Μασκ έκανε όντως το «ζιγκ χάιλ», τον ναζιστικό χαιρετισμό, σχολίασε μέσω X.

Αλλη ιστορικός ειδικευμένη στον φασισμό, η Ρουθ Μπεν-Γκιάτ, επίσης τόνισε μέσω X ότι «αυτός ήταν όντως ναζιστικός χαιρετισμός, πολύ πολεμοχαρής».

.@ElonMusk‘s account shared video of the speech. Here is how that moment compares to the video that aired on @CSPAN. pic.twitter.com/KZV1WhdYVG

— Azi™️ (@Azi) January 20, 2025

Ο αρθρογράφος του Atlantic, Τσάρλι Γουάρζελ, σημειώνει ότι ίσως πρόκειται απλώς για μια άγαρμπη χειρονομία, καθώς ο Μασκ είναι «κοινωνικά αδέξιος» και έχει κάνει «ντροπιαστικές» χειρονομίες στο παρελθόν, καθότι δεν μπορεί να ελέγξει καλά τα άκρα του.

Κάποιοι συμφωνούν. Ο Μπράντον Γκαλάμπος –ένας 29χρονος πάστορας που ήταν παρών στην εκδήλωση, προφανώς υποστηρικτής του Τραμπ– είπε ότι η χειρονομία του Μασκ έμοιαζε «χιουμοριστική».

«Είναι πολύ παράξενος και χρησιμοποιεί πολύ τον σαρκασμό», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Προφανώς η Αριστερά (…) θα πει πως είναι Ναζί ή ό,τι να ’ναι, όμως νομίζω πως ήταν απλά χιουμοριστικός ο τρόπος που το έκανε».

Για τον ιστορικό Ααρον Αστορ, ο χαιρετισμός του δισεκατομμυριούχου δεν ήταν ναζιστικός.

«Εχω επικρίνει τον Ελον Μασκ επανειλημμένα, επειδή αφήνει τους νεοναζί να λερώνουν αυτή την πλατφόρμα», ανέφερε μέσω X, και συμπλήρωσε, «όμως αυτός δεν είναι ναζιστικός χαιρετισμός. Αυτός είναι ένας αυτιστικός, κοινωνικά αδέξιος άνθρωπος που λέει στο πλήθος “σας ευχαριστώ από την καρδιά μου”».

Ο Μασκ είχε αποκαλύψει το 2021 ότι πάσχει από το σύνδρομο Ασπεργκερ, μια μορφή αυτισμού.

Η οργάνωση ADL, που αγωνίζεται εναντίον του αντισημιτισμού και έχει καταφερθεί στο παρελθόν εναντίον του πλουσιότερου ανθρώπου στην υφήλιο, αυτή τη φορά φάνηκε να τον υπερασπίζεται. «Ο Ελον Μασκ μοιάζει να έκανε μια άγαρμπη χειρονομία σε στιγμή ενθουσιασμού, όχι ναζιστικό χαιρετισμό», έγραψε στο X.

Η βουλευτής των Δημοκρατικών Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές αντέδρασε στην τοποθέτηση αυτή της ADL. «Υπερασπίζεστε ένα “χάιλ Χίτλερ”, που έγινε επανειλημμένα», είπε.

«Ο κόσμος μπορεί επισήμως να σταματήσει να στρέφεται σε εσάς ως πηγή αξιόπιστης πληροφόρησης», πρόσθεσε η πολιτικός της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών.

Αλλοι επέκριναν σφοδρά τον πιστό σύμμαχο του Τραμπ: «Δεν πήρε πολύ», σχολίασε δηκτικά μέσω X ο Δημοκρατικός βουλευτής Τζίμι Γκόμες, παραθέτοντας άλλη ανάρτηση με τη φωτογραφία του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη καθώς κάνει τον χαιρετισμό επί σκηνής.

Ορισμένες ξένες εφημερίδες, όπως η Haaretz και ο Guardian, σημείωσαν ότι ο αμερικανός επιχειρηματίας «φάνηκε» να κάνει «φασιστικό» ή «φασιστικού στιλ» χαιρετισμό.

«Φαίνεται πως το κρατούσε μέσα του καιρό και επιτέλους μπόρεσε να το κάνει», σχολίασε η Δημοκρατική βουλευτής Κόρι Μπους, επίσης μέσω X.

Ηταν «λες και έκανε πρόβες μπροστά στον καθρέφτη για να βρει την ακριβή γωνία», πρόσθεσε ειρωνικά.

.@elonmusk: “This is what victory feels like!” pic.twitter.com/9t0lJ4k9Nv

— CSPAN (@cspan) January 20, 2025

Το περιοδικό Wired επισήμανε πως πολιτικοί και υποστηρικτές της Ακροδεξιάς δεν έκρυψαν τη χαρά τους για τη χειρονομία αυτή, όπως ο σχολιαστής Εβαν Κίλγκορ, που εξήρε την «απίστευτη» κίνηση του Μασκ.

«Ο Ελον Μασκ γνώριζε ακριβώς τι έκανε με τον φασιστικό ρωμαϊκό χαιρετισμό του στην εκδήλωση του Τραμπ σήμερα —που εγγράφεται στο πλαίσιο της ρητής υποστήριξής του σε πολιτικές και κόμματα της Ακροδεξιάς», τόνισε η Εϊμι Σπιτάλνικ, επικεφαλής της αμερικανικής εβραϊκής οργάνωσης JCPA.

«Κατά κάποιον τρόπο, βρεθήκαμε να συζητάμε αν ένας ναζιστικός χαιρετισμός στη συγκέντρωση του Τραμπ ήταν όντως ναζιστικός χαιρετισμός, μόλις οκτώ ώρες μετά την έναρξη της δεύτερης προεδρίας Τραμπ. Ακριβώς έτσι λειτουργεί ο φασισμός», συμπλήρωσε η ίδια.

Μετά από πολλές ώρες, ο Μασκ απάντησε στις επικρίσεις, γράφοντας στο X: «Ειλικρινά, χρειάζονται καλύτερα “βρώμικα κόλπα”. Η άποψη ότι “όλοι είναι Χίτλερ”, είναι τόσο ξεπερασμένη».

Ο ρατσισμός του Μασκ

Οπως υπογραμμίζει το Atlantic, το X έχει δώσει ένα μεγάφωνο στους φανατικούς και έχει αποκαταστήσει τους λογαριασμούς ρατσιστών.

«Ο Μασκ έχει μετατρέψει το X σε έναν ιστότοπο λευκής υπεροχής».

Ο ίδιος έχει περάσει τις τελευταίες εβδομάδες υποστηρίζοντας με ενθουσιασμό το ακροδεξιό πολιτικό κόμμα της Γερμανίας, AfD. Τα μέλη του κόμματος είχαν τεκμηριωμένους δεσμούς με τους νεοναζί – το 2018, ο συμπρόεδρος του AfD υποβάθμισε τη σημασία του Ολοκαυτώματος και των εγκλημάτων του ναζιστικού καθεστώτος.

Ο Μασκ έχει επίσης υποστηρίξει αναρτήσεις σχετικά με τη ρατσιστική θεωρία συνωμοσίας της «Μεγάλης Αντικατάστασης». Ακόμη και όσοι βρίσκονται μέσα στο κίνημα MAGA του Τραμπ, έχουν εκφράσει ανησυχίες για τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.

Αυτόν τον μήνα, ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, αποκάλεσε τον Μασκ «έναν πραγματικά κακό άνθρωπο, έναν πολύ κακό άνθρωπο». Χρησιμοποίησε τη λέξη ρατσιστής για να περιγράψει τον Μασκ και άλλους στον στενό κύκλο της Silicon Valley, που στηρίζουν τον Τραμπ και έχουν νοτιοαφρικανική καταγωγή: «Γιατί έχουμε Νοτιοαφρικανούς, τους πιο ρατσιστές ανθρώπους στη γη, λευκούς Νοτιοαφρικανούς, γιατί τους έχουμε να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο για το τι συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες;», αναρωτήθηκε.

Εκτός όλων αυτών, ο Μασκ είναι γνωστό πως είναι τρολ, σημειώνει το Atlantic και τονίζει: Ο Μασκ απολαμβάνει να «πυροδοτεί» τους ιδεολογικούς εχθρούς του, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και τα μέσα ενημέρωσης. Και η χειρονομία του –όποια και αν είναι η πρόθεσή του– έχει καταφέρει ακριβώς αυτό.

«Ενα εξασκημένο τρολ ξεπερνάει σταθερά τις κόκκινες γραμμές επειδή θέλει να προσβάλει και να προκαλέσει. Επίσης, περιβάλλουν τις πράξεις τους με αρκετή αποστασιοποιημένη ειρωνεία και κυνισμό που τους επιτρέπουν να κοροϊδεύουν ή να παρενοχλούν ανελέητα όποιον τολμά να τους πάρει στα σοβαρά. Υπάρχει κάθε λόγος να πάρετε ένα δεξιό τρολ τοις μετρητοίς, και όμως, αν το κάνετε, συχνά σημαίνει ότι τους δίνετε αυτό που θέλουν: μια έντονη αντίδραση που μπορούν να χρησιμοποιήσουν εναντίον σας», ανέφερε ο Γουάρζελ.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι χιλιάδες τον ζητωκραύγαζαν όρθιοι όταν έκανε αυτή τη χειρονομία – μια εικόνα, το λιγότερο, δυσοίωνη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News