Είναι ίσως ο κορυφαίος εν ζωή αμερικανός σκηνοθέτης, αλλά τα τελευταία 30 χρόνια αναλώνεται σε εμπορικά αποτυχημένες ταινίες και σε μικρές, ανεξάρτητες παραγωγές, που ακόμα και οι φαν του κρίνουν ως μέτριες. Τώρα, όμως, η επιστροφή του Φράνσις Φορντ Κόπολα με μια ταινία που χρηματοδότησε ο ίδιος και την οραματίζεται από το 1984 είναι γεγονός – και το κινηματογραφικό κοινό περιμένει την κυκλοφορία της με κομμένη την ανάσα.

Το «Megalopolis», η ταινία με τον ελληνοπρεπή τίτλο που κόστισε 120 εκατ. δολάρια (110,5 εκατ. ευρώ) από την προσωπική του περιουσία, θα προβληθεί στο φετινό κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών – που παραδοσιακά λατρεύει τον Κόπολα. Στο φιλμ, που αποτελεί διακαή πόθο του σκηνοθέτη τα τελευταία 40 χρόνια, πρωταγωνιστούν ο ανερχόμενος Ανταμ Ντράιβερ, η κωμικός Ομπρεϊ Πλάζα και ο πολυβραβευμένος Ντάστιν Χόφμαν.

Ο βραβευμένος με Οσκαρ σκηνοθέτης του «Νονού» και της «Αποκάλυψης Τώρα» έγραψε την πρώτη εκδοχή του σεναρίου του «Megalopolis» (που, μεταξύ άλλων, υπόσχεται «πρωτοποριακά ειδικά εφέ») το 1983. Εκτοτε τα γυρίσματα έχουν ανακοινωθεί, καθυστερήσει και αναβληθεί πολλές φορές – με πλάνα που έχουν γυριστεί πριν από δεκαετίες να απορρίπτονται πολλάκις από τον Κόπολα, γεγονός καθόλου ασυνήθιστο για τον εμπνευσμένο δημιουργό.

Στην ταινία πρωταγωνιστεί η αφρόκρεμα του σύγχρονου ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά –Ανταμ Ντράιβερ, Νάταλι Εμάνουελ, Ομπρεϊ Πλάζα, Τζανκάρλο Εσποζίτο– μαζί με μια σειρά βετεράνων της οθόνης, μεταξύ των οποίων οι Τζον Βόϊτ, Λόρενς Φίσμπερν (με μικρό ρόλο στην «Αποκάλυψη Τώρα» σε νεαρή ηλικία), Ντάστιν Χόφμαν, αλλά και δύο μέλη της οικογένειάς του: η υποψήφια για Οσκαρ στον «Νονό 2» αδελφή του Τάλια Σάιαρ και ο γιος της, ο κωμικός Τζέισον Σουάρτσμαν.

Το «Megalopolis» είναι ένα αρχαιο-φουτουριστικό κινηματογραφικό όραμα του Κόπολα, το οποίο ήθελε να δημιουργήσει εδώ και 40 χρόνια, αλλά τόσο η παροιμιώδης τελειομανία του όσο και οι ανατρεπτικές συνθήκες που επικρατούν στο σινεμά των μεγάλων στούντιο την τελευταία εικοσαετία δεν του επέτρεπαν να το ολοκληρώσει. Η πολυσυζητημένη διεθνής πρεμιέρα της ταινίας θα γίνει στις 17 Μαΐου σε ένα ειδικό γκαλά που διοργανώνει το φεστιβάλ.

Η παραγωγή του φιλμ ολοκληρώθηκε στα τέλη της περυσινής χρονιάς και οι λεπτομέρειες του σεναρίου παραμένουν ασαφείς, όπως συμβαίνει συχνά στη φιλμογραφία του Κόπολα. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη ιστορία, υπερβολικά δύσκολη να περιγραφεί –πόσο μάλλον να κινηματογραφηθεί–, ένα έπος που εκτείνεται από την αρχαιότητα μέχρι ένα κατακλυσμικό μέλλον δυστοπίας, γεμάτο εξειδικεύσεις και ταραχώδεις υπο-ιστορίες.

Η επίσημη περίληψη της υπόθεσης την περιγράφει ως «μια ιστορία πολιτικής φιλοδοξίας, ιδιοφυΐας και συγκρουσιακού έρωτα», όπου «η μοίρα της Ρώμης στοιχειώνει έναν σύγχρονο κόσμο, ανίκανο να λύσει τα δικά του κοινωνικά προβλήματα». Η αυτοχρηματοδοτούμενη από τον Κόπολα παραγωγή δεν έχει βρει ακόμα διανομή και ο σκηνοθέτης έχει δηλώσει ότι τον ενδιέφερε περισσότερο η δημιουργία της παρά οι απολαβές της στο μποξ όφις.

Τον Μάρτιο οργανώθηκε μια προβολή της για ενδιαφερόμενους διανομείς –ανάμεσά τους οι Universal, Netflix και Sony– σε μια ειδική κινηματογραφική εκδήλωση στην αίθουσα Universal CityWalk IMAX. Σύμφωνα με το περιοδικό Hollywood Reporter, η ανταπόκριση των θεατών ήταν ανάμεικτη – κάποιοι τη βρήκαν αριστούργημα, ενώ ένας επικεφαλής γνωστού στούντιο ανέφερε ωμά: «Είναι τόσο κακή ταινία που η παρακολούθησή της καταντά οδυνηρή».

Στις αρχές του περασμένου έτους, το Hollywood Reporter έγραψε για μια ανώνυμη πηγή που ανέφερε ότι στο σετ του «Megalopolis» επικρατούσε «η απόλυτη παράνοια» εξαιτίας των συχνών αλλαγών στο προσωπικό, του διαρκώς εξογκούμενου προϋπολογισμού και των προβλημάτων στα ειδικά εφέ. Τόσο ο Κόπολα όσο και ο Ντράιβερ απέκρουσαν τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι «όλα πάνε καλά, εντός προγράμματος, και οι ηθοποιοί ταιριάζουν απόλυτα στην αισθητική του φιλμ».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ταινία του Κόπολα αντιμετωπίζει προβλήματα στην παραγωγή της. Το αριστουργηματικό «Αποκάλυψη Τώρα», που έκανε επίσης πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών, κατέγραψε αλλαγές ηθοποιών, φυσικές καταστροφές, τεράστιες καθυστερήσεις στα γυρίσματα, πολλαπλές υπερβάσεις του προϋπολογισμού, μια ανακοπή καρδιάς του πρωταγωνιστή της και την υποθήκευση της μισής περιουσίας του σκηνοθέτη για την ολοκλήρωσή της.

Στο φεστιβάλ του 1993 παρακολούθησα μαζί με εκατοντάδες θεατές το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «Hearts of Darkness: A Filmmaker’s Apocalypse», με όλα τα εμπόδια που αντιμετώπισε ο σκηνοθέτης στα γυρίσματα της «Αποκάλυψης». Πάνω στη σκηνή, μετά την ολοκλήρωσή της, ο σκηνοθέτης, επίσημος προσκεκλημένος στην προβολή, επισήμανε ότι όσα απίστευτα μετέφερε στην οθόνη το ντοκιμαντέρ ήταν «μόλις ένα τμήμα των προβλημάτων που αντιμετωπίσαμε».

Ο σκηνοθέτης είναι μαζί με τους Σκορσέζε, Λούκας και Μπογκντάνοβιτς συνυπεύθυνος για την έναρξη της εποχής του «σινεμά των δημιουργών» της δεκαετίας του ’70. Εχει στο ενεργητικό του τουλάχιστον τέσσερα μεγάλα αριστουργήματα («Νονός», «Η Συνομιλία», «Νονός 2», «Αποκάλυψη Τώρα») και μια χούφτα μικρότερα («Rumble Fish», «The Outsiders», «Cotton Club», «One From the Heart»), αλλά τα τελευταία 25 χρόνια είναι σχεδόν ανενεργός.

Η «Megalopolis» ελπίζει να βρει διανομή μετά την προβολή της στις Κάννες. Η οικονομική ευημερία του 85χρονου Κόπολα και της συζύγου του, Ελενορ, εξαρτάται –χωρίς υπερβολή– από την εισπρακτική επιτυχία της, καθώς ο βετεράνος σκηνοθέτης έχει ποντάρει τα ρέστα του (υποθηκεύοντας τα σπίτια του και τους αμπελώνες του διάσημου κρασιού του στην Καλιφόρνια) για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή της. Είναι η δεύτερη φορά που το κάνει, μετά την προ 45ετίας «Αποκάλυψη».

Παρ’ όλα αυτά, δεν εμφανίζεται ιδιαίτερα αγχωμένος. Σε δηλώσεις του το τελευταίο εξάμηνο υιοθετεί μια ζεν, σχεδόν μοιρολατρική συμπεριφορά όταν αναφέρεται στην εμπορική διαδρομή της φιλόδοξης ταινίας του. Διαρρέει στον Τύπο ότι ακόμη κι αν αποτύχει στα ταμεία, ο ίδιος είναι ικανοποιημένος από την υλοποίηση του οράματός του, και ας τον αφήσει στον άσσο – δείγμα μονομανούς δημιουργού που εμπιστεύεται τις δυνατότητές του και ποντάρει τα πάντα σε αυτές.

Από την άλλη, γνωρίζει ότι ακόμη κι αν θαφτεί από τους κριτικούς και αγνοηθεί από τα κινηματογραφικά βραβεία, η «Megalopolis» συνιστά την επιστροφή του στο προσκήνιο. Και μόνο ο ντόρος γύρω από αυτήν και οι πολυπληθείς φαν του σκηνοθέτη ίσως αρκούν ώστε η ταινία τουλάχιστον να βγάλει τα λεφτά της. Αλλωστε, πρόκειται αδιαμφισβήτητα για το σημαντικότερο κινηματογραφικό γεγονός της χρονιάς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News