Αυτή τη φορά δεν περάσαμε από τη Βόνιτσα ταξιδεύοντας για Λευκάδα ή για την υποθαλάσσια σήραγγα που βγάζει από το Άκτιο στην Πρέβεζα. Η Βόνιτσα ήταν ο τελικός προορισμός μας. Ο σύγχρονος, ασφαλής αυτοκινητόδρομος της Ιόνιας Οδού, μάς έφερε άνετα στην έξοδο της παλαιάς επαρχιακής οδού και συνέχισε να τρέχει με μεγάλες ταχύτητες προς τα βασίλεια της Ηπείρου, την Πρέβεζα, την Άρτα και τα Γιάννενα.

Και τότε είδαμε με έκπληξη πόσο φτωχός ήταν ο δρόμος που χρησιμοποιούσαμε μέχρι πρότινος και πόσο διαφορετικές είναι οι νέες οδοί των ταξιδιών. Παρέμενε, όμως, η γοητεία της οπτικής επαφής με την υδρόχαρη ζωή της Αμβρακίας και των βάλτων του καταφυγίου της άγριας ζωής Πεταλάς, καθώς και της νότιας όχθης του Αμβρακικού, που την πιάνουμε από την Αμφιλοχία στον μοιχό του ζωοποιού κόλπου.

Κατάφυτα μικρά ακρωτήρια, που «κλείνουν» τις αισθησιακές καμπύλες των λογκάδων, ταξιδεύουν στο πλάι σου, μαζί με την αδιόρατη παρουσία του μεγάλου κοπαδιού των δελφινιών, που συνηθίζουν να κάνουν τη διαδρομή Αμβρακικός – Καστός, και την αίσθηση στο νου του φαινομένου των φωσφοριζόντων υδάτων τον Αύγουστο, κυρίως, στο λιμάνι της Αμφιλοχίας.

Η Βόνιτσα βρίσκεται σε επίκαιρο σημείο, στο μεταίχμιο της χάρης του Ιονίου πελάγους και της Στερεάς Ελλάδας, μέτωπο συνάντησης των δύο πιο σπουδαίων συστατικών της Γης, της θάλασσας και της στεριάς. Αυτό το ελάχιστο σημείο στον χάρτη της μεγάλης θάλασσας της Μεσογείου έμελλε να γίνει και μέτωπο σύγκρουσης των δύο μεγάλων κόσμων, του παλαιού Ελληνιστικού και του νέου Ρωμαϊκού.

Τον Σεπτέμβριο του σωτηρίου έτους 31 π.Χ., στον χώρο της ενεργής ακόμη, με κέντρο το βασίλειο του Θυρρείου, Αμφικτιονίας των Ακαρνάνων, οι στόλοι και οι στρατοί του Ρωμαίου Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας, της τελευταίας βασίλισσας των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πτολεμαίων της Αιγύπτου, από εδώ, και του Ρωμαίου Οκταβιανού, του μετέπειτα Αυγούστου, απέναντι, ετοιμάζονταν μήνες πολλούς για την τελική αναμέτρηση.

Αν νικούσαν ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα, τότε, στο θρόνο της Ρώμης θα ανέβαινε ο υιός της Καισαρίων. Αν κέρδιζε ο Οκταβιανός, θα γινόταν εκείνος Αύγουστος. Να θυμηθούμε τον απόγονο στους σύγχρονους καιρούς εκείνου του παρηκμασμένου Ελληνιστικού κόσμου, μέγα Αλεξανδρινό, Κωνσταντίνο Καβάφη:

Το 31 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια

(…)
Το πλήθος τον σκουντά, τον σέρνει, τον βροντά.
Κι όταν πια τέλεια σαστισμένος, Τι είναι η τρέλλα αυτή; ρωτά,
ένας του ρίχνει κι αυτουνού την γιγαντιαία ψευτιά
του παλατιού — που στην Ελλάδα ο Aντώνιος νικά.

Όλα αυτά αφορούν τον περιηγητή, όταν δραπετεύουν από τα βιβλία της Ιστορίας και δίνουν πνοή ζώσα στο τοπίο και στην ατμόσφαιρά του. Η περίφημη ναυμαχία του Άκτιου έλαβε χώρα εδώ, στο πιο επίκαιρο σημείο από στεριά και θάλασσα, σε αντιπαράθεση, αλλά απολύτως διακριτά τα στρατόπεδα των αντιπάλων στις δυο πλευρές του Αμβρακικού.

Και σκόρπισε τόσους μύθους και θρύλους στον αιθέρα –όπως για τον Αύλακα της Κλεοπάτρας στον Άγιο Νικόλαο από τον οποίο διέφυγαν τα πλοία της προς την Πάλαιρο και το Ιόνιο– που είναι αδύνατο για τον επισκέπτη να τους διαχωρίσει από τα τοπία, τα οποία διατηρούν την επικαιρότητά τους σχετικά με τους δρόμους της στεριάς και της θάλασσας.

Η επικαιρότητα στον χάρτη της Βόνιτσας δεν τονίζεται μόνο από τη ναυμαχία, αλλά, κυρίως, από το αγέρωχο, καλοστεκούμενο κάστρο της, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων, το οποίο πάτησαν δεκαοκτώ εθνότητες. Ανεβαίνεις από την προκυμαία της Βόνιτσας ένα-ένα τα σκαλιά του κάστρου και εντυπωσιάζεσαι από την προσαρμογή των ισχυρών τειχών του στις διακυμάνσεις της λοφογραμμής.

Περνάς τη μνημειακή πύλη και αφουγκράζεσαι την ηχώ των αιώνων και την ανάσα όλων αυτών που πέρασαν από τις πανύψηλες επάλξεις του. Τους Βενετούς, που το έκτισαν για λογαριασμό των Βυζαντινών ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση του εμπορικού ελέγχου του λιμανιού της Βόνιτσας. Ακολούθησαν Βούλγαροι, Βίκινγκς, Σέρβοι, Ναπολιτάνοι, ιππότες της Μάλτας, Οθωμανοί, Ενετοί.

Οι Κομνηνοί, οι Ανζού, ο Φίλιππος του Τάραντα, η Φραγκίστα Τόκκο, ο Αλή Πασάς. Και οι πανοραμικές εικόνες της Βόνιτσας στην ακρογιαλιά και η μαρίνα με τα αραγμένα σκάφη και η κατάφυτη Κουκουμίτσα δεμένη όπως και αυτά με έναν δρόμο με την ακτή. Όλες αυτές οι εικόνες γίνονται ακόμα πιο πανοραμικές από το δεύτερο επίπεδο, την ακρόπολη κατά κάποιο τρόπο, του κάστρου.

Μόνο που από εδώ, προστίθεται στο οπτικό πεδίο του περιηγητή το πανόραμα της δυτικής πλευράς, με το Διβάρι και το Ιόνιο. Μας το δείχνει ο φιλόξενος δήμαρχος Γιώργος-Θεόδωρος Αποστολάκης και εμείς φανταζόμαστε το εκπληκτικό ηλιοβασίλεμα που θα συμβεί σε λίγες ώρες εδώ. Και γύρω να σε αγκαλιάζει η αύρα της θάλασσας, διανθισμένη με το χρώμα των λίγων, παραδοσιακών σκαφών που είναι δεμένα ακόμη στο λιμανάκι της Βόνιτσας.

Με αυτά, επιμένουν να ανοίγονται κάποιοι ψαράδες και να κυνηγούν τον πλούτο του Αμβρακικού, πλέοντας παράλληλα με τα μονοπάτια των δελφινιών και των θαλάσσιων χελωνών.

Και φέρνουν όλα τα καλά του Αμβρακικού, αυτά που γευόμαστε τώρα στον πλούσιο μπουφέ, που έστησε στο «Barcode Cafe» του Βασίλη Σώζου στην προκυμαία της Βόνιτσας ο δήμαρχος Γιώργος – Θεόδωρος Αποστολάκης για να καλωσορίσει τα μέλη της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, που διάλεξαν την Αιτωλοακαρνανία για να πραγματοποιήσουν το συνέδριό τους και την πόλη του για να εκλέξουν το προεδρείο τους, και άλλα πολλά.

Οι επί κεφαλής της Λέσχης Αρχιμαγείρων Δυτικής Ελλάδας και Ηπείρου, με τη συνδρομή των παιδιών του επαγγελματικού ΙΕΚ Βόνιτσας, δημιούργησαν κύματα νοστιμιάς με φαγκρί ψημένο σε κρούστα αλατιού φλαμπέ, φιλέτο τσιπούρας γεμιστό με μπριάμ, μπρουσκέτες με γαρίδες, κρανιοκροκέτες – κροκέτες με το ψαχνό του ψαριού κρανιός – αλλά και ξηρομερίτικη «γουρουνόπιτα» και λαδοραβανί.

Φαγκρί σε κρούστα αλατιού 

Η σεφ Μαρία Παπαβασιλείου μάς έδωσε τη συνταγή για το ψημένο σε κρούστα αλατιού φαγκρί. Το ευγενές ψάρι ψήνεται κλεισμένο σε ένα περίβλημα, το οποίο δημιουργείται από ένα μείγμα από χοντρό αλάτι, εμπλουτισμένο με ρίγανη, δενδρολίβανο ψιλοκομμένο, και ασπράδια αβγού, υγραμένο με ελάχιστο νερό.

Η έμπειρη μαγείρισσα κτίζει με τα χέρια την κρούστα γύρω από το ψάρι, του οποίου έχουν αφαιρεθεί μόνο τα εντόσθια, και το τοποθετεί σε ταψί στρωμένο με λαδόκολλα. Ένα μεγάλο ψάρι χρειάζεται 45 λεπτά για να ψηθεί στον φούρνο στους 180 με 200 βαθμούς C. Όταν είναι έτοιμη να το σερβίρει το περιχύνει με τσίπουρο και του βάζει φωτιά. Σπάζοντας την κρούστα, αποκαλύπτεται ψημένο το ψάρι. Το ξεκοκαλίζει και ενισχύει τη γεύση του με έξτρα λαδολέμονο για όσους το επιθυμούν.

Προκλητικά μόνη, και άρα ξεχωριστή, η κρεατόπιτα με χειροποίητο, σπιτικό, φύλλο και γέμιση από μικρά κομμάτια χοιρινού κρέατος και γλυκό τραχανά, σκεπάστηκε, προς στιγμήν, από τις θαλασσινές γεύσεις, αλλά στο τέλος ανέβηκε στην επιφάνεια των κυμάτων νοστιμιάς που δημιούργησαν οι επί κεφαλής της.

Αλλά η αύρα της θάλασσας μάς σπρώχνει και σε πιο εσωτερικά τοπία, προς το Μοναστηράκι και τις πηγές Κορπή. Ένας από τους λόγους που η ναυμαχία του Άκτιου έγινε εδώ, είναι η επάρκεια της περιοχής σε νερό, που μπορούσε να ξεδιψάσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και άλογα για έναν ολόκληρο χρόνο, που βρίσκονταν αντιμέτωποι. Κι εδώ, στις πηγές Κορπή, το νερό αναβλύζει ζωογόνο και ιαματικό, και δημιουργεί το ποτάμι που περνά μέσα από το γραφικό χωριό Μοναστηράκι.

Γύρω από τις πηγές υπάρχουν πολλά δωμάτια, που χρησιμοποιούσαν κάποτε ως καταλύματα οι ταξιδιώτες, που έρχονταν από μακριά για να εκμεταλλευτούν την ευεργετική επίδραση του νερού στις παθήσεις των νεφρών.  Ήδη από τα αρχαία χρόνια, τα ιαματικά νερά ήταν ισχυρός πόλος έλξης ταξιδιωτών και γύρω τους πρέπει να δημιουργήθηκαν τα πρώτα ξενοδοχεία. Τώρα, βέβαια, υπάρχουν στη Βόνιτσα σύγχρονα καταλύματα, όπως τα ξενοδοχεία Sozos Inn  και Pegasus Hotel ή ο ξενώνας Πέτρινο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News