Οι ΗΠΑ παρουσίασαν ένα σχέδιο πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο κυρίως προβλέπει ότι το Κίεβο θα παραχωρήσει στη Ρωσία τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ και ότι η Μόσχα θα επανενταχθεί στη G8.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ, ο αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο εργάστηκαν «διακριτικά» για την κατάρτιση του σχεδίου επί σχεδόν έναν μήνα.
Σύμφωνα με τον Guardian, ρόλο στη σύνταξή του είχε και η Μόσχα, με τον Κίριλ Ντμίτριεφ, στενό σύμβουλο του Βλαντίμιρ Πούτιν, και το στηρίζει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η πρόταση ικανοποιεί ένα ακόμα αίτημα της Μόσχας, αποκλείοντας την παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Ουκρανία, ως εγγυήτρια δύναμη υπό την ηγεσία της Βρετανίας και της Γαλλίας.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι σκοπεύει να το συζητήσει με τον αμερικανό ομόλογό του «τις επόμενες ημέρες».
«Η Ουκρανία χρειάζεται ειρήνη και θα κάνει τα πάντα ώστε κανείς στον κόσμο να μην μπορεί να πει ότι ανατρέπουμε τη διπλωματία. Αυτό είναι σημαντικό», δήλωσε σε μία προσεκτική ανακοίνωση ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι η Ουκρανία δεν θα εκδώσει «απερίσκεπτες» δηλώσεις.
«Το νούμερο ένα καθήκον για όλους είναι μια εποικοδομητική διπλωματική διαδικασία με την Αμερική και όλους τους εταίρους μας. Είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε σταθερή υποστήριξη για τον στρατό μας και όλες τις προγραμματισμένες αμυντικές επιχειρήσεις και τις βαθιές επιθέσεις μας».
Η προσεκτική αντίδραση του ουκρανού προέδρου ακολούθησε τις οργισμένες αντιδράσεις από ορισμένους ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι χαρακτήρισαν το σχέδιο «απολύτως παράλογο» και απαράδεκτο.
Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στον Guardian ότι, επί της ουσίας, το σχέδιο σημαίνει «το τέλος της ύπαρξης της Ουκρανίας ως ανεξάρτητη χώρα».
Ακολουθούν τα 28 σημεία του σχεδίου, όπως τα παρουσιάζουν το AFP και το Axios.
1. Επιβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Όλες οι ασάφειες που παρέμειναν ανεπίλυτες τα τελευταία 30 χρόνια, θα θεωρηθεί ότι διευθετήθηκαν.
3. Η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, υπό τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, προκειμένου να λυθούν όλα τα ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια και να δημιουργηθούν συνθήκες αποκλιμάκωσης.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα περιοριστούν στις 600.000 μέλη.
7. Η Ουκρανία αποδέχεται να περιλάβει στο Σύνταγμά της τον όρο ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ αποδέχεται να περιλάβει στο καταστατικό του πρόβλεψη που θα διευκρινίζει ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στη Συμμαχία στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ δέχεται να μην σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
10. Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει αυτές τις εγγυήσεις. Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια συντονισμένη και αποφασιστική στρατιωτική απάντηση, θα επανέλθουν όλες οι κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας και θα ακυρωθεί η αναγνώριση της κυριαρχίας της επί των νέων εδαφών, ενώ θα ανακληθούν και όλα τα άλλα οφέλη που αποκόμισε από αυτή τη συμφωνία.
Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο εναντίον της Μόσχας ή της Αγίας Πετρούπολης χωρίς βάσιμο λόγο, οι εγγυήσεις ασφαλείας θα θεωρηθούν άκυρες.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα επωφεληθεί από προτιμησιακή βραχυπρόθεσμη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο αυτό το ζήτημα βρίσκεται υπό εξέταση.
12. Ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός Ταμείου Ανάπτυξης για την Ουκρανία, της ανασυγκρότησης των ουκρανικών υποδομών φυσικού αερίου, της αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο, της ανάπτυξης νέων υποδομών και της επανέναρξης της εξόρυξης ορυκτών και φυσικών πόρων, όλα συνοδευόμενα από ένα ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία, με προγραμματισμένες συζητήσεις για την άρση των κυρώσεων, την επανένταξή της στην G8 και τη σύναψη μακροπρόθεσμης συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
14. 100 δισεκατομμύρια δολάρια παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα επενδυθούν σε σχέδια υπό τις ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% από τα κέρδη της πρωτοβουλίας.
Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αυξηθεί το διαθέσιμο ποσό επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, που είναι παγωμένα στην Ευρώπη, θα αποδεσμευθούν και τα υπόλοιπα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε ένα ξεχωριστό αμερικανο-ρωσικό όχημα επενδύσεων.
15. Θα δημιουργηθεί μια κοινή αμερικανο-ρωσική ομάδα εργασία,ς αρμόδια για θέματα ασφαλείας, προκειμένου να προωθήσει και να εγγυηθεί τον σεβασμό όλων των διατάξεων αυτής της συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.
17. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συμφωνιών περί μη διάδοσης και ελέγχου των πυρηνικών όπλων, περιλαμβανομένης της START I.
18. Η Ουκρανία αποδέχεται να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα, με βάση τη Συμφωνία μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
19. Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα λειτουργεί υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οργανισμούς Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ- ΙΑΕΑ) και η ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγει, θα μοιράζεται εξίσου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
20. Οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και στην κοινωνία με στόχο να προωθήσουν την κοινή κατανόηση και ανεκτικότητα.
21. Η Κριμαία, το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν –και από τις ΗΠΑ- ως ντε φάκτο ρωσικές επαρχίες. Στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζια θα παγώσει η γραμμή επαφής, κάτι που σημαίνει ντε φάκτο αναγνώριση αυτής της γραμμής. Η Ρωσία θα παραιτηθεί από τα άλλα εδάφη που ελέγχει τώρα εκτός των πέντε αυτών επαρχιών. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από την περιοχή του Ντοντέτσκ που ελέγχουν τώρα, όπου στη συνέχεια θα δημιουργηθεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον Δνείπερο για εμπορικούς σκοπούς και θα συναφθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για να διευθετήσει τα ζητήματα της ανταλλαγής κρατουμένων, της επιστροφής σορών, ομήρων και αμάχων που κρατούνται, ενώ θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
25. Η Ουκρανία θα οργανώσει εκλογές σε διάστημα 100 ημερών.
26. Ολες οι εμπλεκόμενες πλευρές στη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις ενέργειές τους στη διάρκεια του πολέμου και θα δεσμευθούν να μην προβάλουν καμία αξίωση ούτε να υποβάλουν καμία προσφυγή στο μέλλον.
27. Η συμφωνία αυτή είναι νομικά δεσμευτική. Την εφαρμογή της θα ελέγχει και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας θα επιβάλλονται κυρώσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη αποδεχθούν το παρόν μνημόνιο, θα τεθεί σε ισχύ εκεχειρία αμέσως μετά την αποχώρηση των δύο πλευρών προς τις συμφωνημένες περιοχές, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας.