Ο Μασκ απειλεί με νέο κόμμα – μπορεί να βλάψει τον Τραμπ;

Ο Ελον Μασκ απείλησε ευθέως το αμερικανικό πολιτικό κατεστημένο, προαναγγέλλοντας τη δημιουργία ενός νέου κόμματος, του America Party (το Κόμμα της Αμερικης), σε περίπτωση που εγκριθεί το πολυσυζητημένο φορολογικό νομοσχέδιο που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Με αυτήν την κίνηση, ο Μασκ δεν αποκλείει πλέον την απευθείας εμπλοκή του στην πολιτική, υπονομεύοντας ουσιαστικά την κυριαρχία του διπολισμού στις ΗΠΑ. Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε, το κόμμα θα γίνει;

Παρότι οι πιθανότητες επιτυχίας ενός τρίτου κόμματος είναι ελάχιστες, η οικονομική και επικοινωνιακή δύναμη του Μασκ, καθώς και η απήχησή του στη συντηρητική βάση, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό πλήγμα στον Τραμπ, έστω και έμμεσα. Οπως σημειώνει η βρετανική Telegraph, αυτή θα μπορούσε να είναι «η μεγαλύτερη απειλή που θα αντιμετωπίσει ο Ντόναλντ Τραμπ στη δεύτερη θητεία του».

Μετά από τρεις εβδομάδες σιωπής, ο Ελον Μασκ επανήλθε, με μια πολιτική «βόμβα». Στρέφοντας τα βέλη του στο αποκαλούμενο «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» του Τραμπ και τους υποστηρικτές του, απείλησε να ανατινάξει το δικομματικό σύστημα των ΗΠΑ με μια κίνηση που λίγοι τολμούν: να ιδρύσει δικό του κόμμα. «Αν περάσει αυτό το εξωφρενικό νομοσχέδιο δαπανών, θα σχηματιστεί την επόμενη μέρα το America Party», έγραψε ο ίδιος σε σειρά οργισμένων αναρτήσεων.

Οπως ανέφερε, η χώρα χρειάζεται μια εναλλακτική απέναντι στο «ενιαίο κόμμα Δημοκρατικών-Ρεπουμπλικανών», ώστε οι πολίτες «να έχουν φωνή». Τη Δευτέρα, ο Μασκ άρχισε να προτείνει συγκεκριμένες ενέργειες, λέγοντας ανοιχτά ότι θα χρηματοδοτήσει τους πολιτικούς αντιπάλους όσων βουλευτών στηρίξουν το νομοσχέδιο.

Παρόλο που τελικά δεν έγινε κάποια επίσημη ίδρυση κόμματος, η απειλή αυτή συνιστά ένα ακόμη δείγμα ότι ο δισεκατομμυριούχος τεχνοκράτης αποτελεί, σύμφωνα με την Telegraph, μια ρεαλιστική απειλή για τον Τραμπ.

Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα καθιστά σχεδόν αδύνατη την επιβίωση τρίτων κομμάτων. Ωστόσο, ο Μασκ πιστεύει ότι υπάρχει έδαφος: σε δημοσκόπηση στον λογαριασμό του στο X, 5,6 εκατομμύρια άνθρωποι απάντησαν σε ποσοστό 80,4% ότι «ναι, ήρθε η ώρα» για ένα κόμμα που να εκπροσωπεί τους μετριοπαθείς πολίτες.

Παρ’ όλα αυτά, πολλοί αναλυτές είναι επιφυλακτικοί. Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, Τζον Μαρκ Χάνσεν, λέει στην Telegraph: «Στην πραγματικότητα, μια ψήφος σε τρίτο κόμμα είναι χαμένη ψήφος». Ο ίδιος εκτίμησε ότι είναι σχεδόν αδύνατο να δημιουργηθεί ένα κόμμα που να διαρκέσει πέρα από μια εκλογική περίοδο.

Πάντως, κανείς μέχρι τώρα δεν έχει δοκιμάσει κάτι τέτοιο έχοντας τη φήμη και τους οικονομικούς πόρους του Μασκ. Με περιουσία που ξεπερνά τα 409 δισεκατομμύρια δολάρια, ο επιχειρηματίας μπορεί να χρηματοδοτήσει πλήρως μια καμπάνια χωρίς να βασίζεται σε δωρητές. Οπως υπενθυμίζει η Telegraph, «κατά την προεκλογική περίοδο, ο Μασκ έριξε 277 εκατομμύρια δολάρια στο κόμμα του Τραμπ, όντας ο μεγαλύτερος δωρητής του».

Πέρα από τα χρήματα, ο Μασκ έχει και τη λαϊκή αποδοχή: σύμφωνα με Pew Research, το 42% των Αμερικανών έχει θετική εικόνα γι’ αυτόν, με το ποσοστό να φτάνει το 73% στους Ρεπουμπλικάνους και το 84% στους πιο συντηρητικούς εξ αυτών. Η έντονη ρήξη του με τον Τραμπ, όταν τον κατηγόρησε ότι «περιλαμβάνεται στα αρχεία Επστάιν», δεν μείωσε ιδιαίτερα τη δημοτικότητά του στη βάση του MAGA.

Ετσι, παρά το περιορισμένο πολιτικό του εύρος, μπορεί να προσελκύσει ψηφοφόρους αγανακτισμένους από το κατεστημένο. Ομως, όπως εξηγεί στην Telegraph ο Πίτερ Λοτζ, καθηγητής στο George Washington University, «το πρόβλημα με τα τρίτα κόμματα είναι ότι δεν μπορούν να εκπροσωπήσουν ένα έθνος γεμάτο ανθρώπους που απλώς συμφωνούν μαζί τους».

Εκεί που μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο είναι στο να αφαιρέσει κρίσιμους ψήφους από τον Τραμπ, ειδικά σε πολιτείες-κλειδιά. Οπως έγινε το 2000, όταν ο Ραλφ Νέιντερ του Πράσινου Κόμματος πήρε μόλις 2,7% αλλά άλλαξε το αποτέλεσμα υπέρ του Τζορτζ Μπους.

Ισως το πιο αποτελεσματικό μέσο πίεσης του Μασκ να είναι η στοχευμένη στήριξη ανεξάρτητων υποψηφίων ή η χρηματοδότηση των αντιπάλων όσων υποστηρίζουν το νομοσχέδιο. Ηδη ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει τον Ρεπουμπλικανό βουλευτή του Κεντάκι, Τόμας Μάσι, που αντιτάχθηκε στο νομοσχέδιο του Τραμπ.

«Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να χαλάσεις το παιχνίδι είναι να στηρίξεις ανεξάρτητους υποψηφίους», εξηγεί ο Χάνσεν. «Αν μπορέσει να αφαιρέσει ψήφους από τους υποψηφίους του Τραμπ, τότε ο Μασκ μπορεί, πράγματι, να πάρει την εκδίκησή του».