Ακόμη και πριν εκτοξεύσει τον πρώτο βαλλιστικό πύραυλο εναντίον του Ισραήλ, το Ιράν αναζητούσε μια διέξοδο από την κρίση.
Τη Δευτέρα το πρωί, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ιράν πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση για να συζητήσει την αντίδραση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι Αμερικανοί είχαν βομβαρδίσει τρεις από τις κύριες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ένα ακόμη σοβαρό πλήγμα μετά από μια εβδομάδα επιθέσεων από το Ισραήλ που είχαν προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην στρατιωτική ηγεσία και στις υποδομές του Ιράν.
Το Ιράν έπρεπε να σώσει την τιμή του, σημειώνουν οι New York Times. Από το εσωτερικό ενός καταφυγίου, ο Αλί Χαμενεΐ, έδωσε εντολή για αντίποινα, σύμφωνα με τέσσερις ιρανούς αξιωματούχους που γνωρίζουν τον πολεμικό σχεδιασμό της χώρας και μίλησαν στην αμερικανική εφημερίδα.
Ωστόσο, ο αγιατολάχ έδωσε επίσης οδηγίες να περιοριστούν οι επιθέσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τους αξιωματούχους.
Το Ιράν ήθελε να χτυπήσει έναν αμερικανικό στόχο στην περιοχή, αλλά ήθελε επίσης να αποτρέψει περισσότερες επιθέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ετσι, το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης επέλεξε την αεροπορική βάση Al Udeid στο Κατάρ για δύο λόγους, σύμφωνα με στελέχη του: Δεδομένου ότι είναι η μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση στην περιοχή, πίστευαν ότι η βάση είχε εμπλακεί στον συντονισμό των αμερικανικών B-2 που επιτέθηκαν στο Ιράν.
Επιπλέον, επειδή η βάση βρίσκεται στο Κατάρ, στενό σύμμαχο του Ιράν, οι ιρανικές αρχές πίστευαν επίσης ότι η ζημιά θα μπορούσε να περιοριστεί σε ελάχιστο βαθμό. Εξάλλου, η βάση είχε εκκενωθεί από τους χιλιάδες Αμερικανούς, δύο ημέρες νωρίτερα.
Αρκετές ώρες πριν από την επίθεση, το Ιράν άρχισε να στέλνει προειδοποιήσεις –μεταξύ άλλων, σε Κατάρ και ΗΠΑ- ότι επρόκειτο να πραγματοποιηθεί επίθεση, μέσω μεσαζόντων. Το Κατάρ έκλεισε τον εναέριο χώρο του και οι Αμερικανοί προειδοποιήθηκαν.
Χάριν εσωτερικής κατανάλωσης, το Ιράν διατυμπάνισε την επίθεσή του εναντίον των Αμερικανών ως θρίαμβο του καθεστώτος και ως η μοίρα που περιμένει όλους όσους του επιτίθενται.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ένας εκπρόσωπος των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράν δήλωσε ότι οι επιθέσεις εναντίον της αμερικανικής βάσης στο Κατάρ είχαν πραγματοποιηθεί από το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης.
«Προειδοποιούμε τους εχθρούς μας ότι η εποχή των ατιμώρητων επιθέσεων έχει τελειώσει», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Η κρατική τηλεόραση του Ιράν έπαιξε πατριωτικά τραγούδια με φόντο εικόνες από βαλλιστικούς πυραύλους που φωτίζουν τον ουρανό του Κατάρ. Οι παρουσιαστές μίλησαν με θεατρικό στόμφο για τη «δόξα» και τη «νίκη» του Ιράν σε έναν πόλεμο με τις «αυτοκρατορικές δυνάμεις».
Ωστόσο, σύμφωνα με τους τέσσερις ιρανούς αξιωματούχους, στα παρασκήνια οι ηγέτες του Ιράν ήλπιζαν ότι η περιορισμένη επίθεσή τους και η προειδοποίηση της Ουάσινγκτον θα έπειθαν τον Τραμπ να υποχωρήσει, επιτρέποντας στο Ιράν να κάνει το ίδιο.
Επίσης, ήλπιζαν ότι η Ουάσινγκτον θα πίεζε το Ισραήλ να σταματήσει τις καταστροφικές αεροπορικές επιθέσεις του εναντίον του Ιράν, οι οποίες είχαν ξεκινήσει πολύ πριν από την αμερικανική επίθεση εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν και συνεχίζονταν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης.
Πριν από την επίθεση εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων στο Κατάρ, ένας από τους ιρανούς αξιωματούχους δήλωσε ότι ο στόχος ήταν να μην σκοτωθεί κανένας Αμερικανός, δεδομένου ότι τυχόν θάνατοι θα μπορούσαν να ωθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να ανταποδώσουν, οδηγώντας ενδεχομένως σε νέο κύκλο επιθέσεων.
Το Ιράν έχει προειδοποιήσει στο παρελθόν πριν επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις, περιορίζοντας τις ζημιές και τις επιπτώσεις.
Το σχέδιο φάνηκε να λειτουργεί και αυτή τη φορά. Στη συνέχεια, ο Τραμπ δήλωσε ότι 13 από τους 14 ιρανικούς πυραύλους που εκτοξεύθηκαν κατά της Al Udeid καταρρίφθηκαν, ότι κανένας Αμερικανός δεν σκοτώθηκε ή τραυματίστηκε και ότι οι ζημιές ήταν ελάχιστες.
Σε μια πρωτοφανή δήλωση, ο Τραμπ ευχαρίστησε το Ιράν «για την έγκαιρη προειδοποίηση, που κατέστησε δυνατό να μην χαθούν ζωές και να μην τραυματιστεί κανείς».
«Ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω ΜΙΣΟΣ», πρόσθεσε.
Λίγο αργότερα, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να επιτευχθεί εκεχειρία μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Τις επόμενες ώρες, και οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν ότι είχε επιτευχθεί συμφωνία εκεχειρίας παρά την παραβίασή της εκατέρωθεν.
«Ολοι κερδισμένοι»
Ο Αλί Βαέζ, διευθυντής του International Crisis Group για το Ιράν, δήλωσε στους New York Times ότι όλες οι πλευρές είχαν αποκτήσει πλέον το αφήγημά τους για τη νίκη, αποφεύγοντας παράλληλα τον κίνδυνο να εμπλακούν σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο με σοβαρές συνέπειες για την περιοχή και πέραν αυτής.
Και εξήγησε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν τώρα να πουν ότι έχουν καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το Ισραήλ μπορεί να πει ότι έχει αποδυναμώσει το Ιράν, έναν περιφερειακό αντίπαλο, και το Ιράν μπορεί να πει ότι έχει επιβιώσει και έχει αποκρούσει πολύ ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις».
Σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, ο πόλεμος ξεπέρασε πολλές προηγούμενες κόκκινες γραμμές με ιλιγγιώδη ταχύτητα, σημείωσαν οι NYT. Αλλά η διάθεση του Ιράν να εμπλακεί σε έναν παρατεταμένο πόλεμο, μειωνόταν.
Οι περισσότεροι Ιρανοί συσπειρώθηκαν πίσω από τη σημαία και καταδίκασαν τον πόλεμο ως επίθεση κατά της χώρας τους, ακόμη και όταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους στην Τεχεράνη και σε άλλες πόλεις.
Καταστήματα, επιχειρήσεις και κυβερνητικά γραφεία έκλεισαν ή λειτουργούσαν με ελάχιστες ώρες. Οι οικονομικές επιπτώσεις άρχισαν να γίνονται αισθητές, με τους οδηγούς ταξί, τους εργάτες, τους εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών και άλλους να δηλώνουν ότι δεν μπορούσαν να επιβιώσουν για πολύ ακόμα.
«Η χώρα μας δεν έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε στους New York Times ο Σαντέγκ Νορουζί, επικεφαλής του Εθνικού Κόμματος Ανάπτυξης στην Τεχεράνη.
«Εχουμε προβλήματα με την οικονομία, έχουμε προβλήματα με τη διατήρηση της δημόσιας υποστήριξης και δεν διαθέτουμε την ίδια στρατιωτική και τεχνολογική ικανότητα με το Ισραήλ και την Αμερική», τόνισε.
Ορισμένες από τις εκκλήσεις για τερματισμό του πολέμου προέρχονταν ακόμη και από μέλη των Φρουρών της Επανάστασης.
Ο Καρίμ Τζαφάρι, πολιτικός αναλυτής που συνδέεται με τους Φρουρούς, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το Ιράν πρέπει να επικεντρωθεί στον πόλεμο με το Ισραήλ και να μην εμπλακεί σε πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Το μόνο πράγμα που δεν θέλει το Ιράν αυτή τη στιγμή είναι ένας ευρύτερος πόλεμος σε πολλά μέτωπα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις συνέπειές του», έγραψε.
Τι θα κάνει τώρα το Ιράν;
Το τι θα κάνει η Τεχεράνη στη συνέχεια παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Αν και η περιορισμένη επίθεσή του εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή φαινόταν υπολογισμένη ώστε να αποφευχθεί μια βαθύτερη σύγκρουση, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι εχθροπραξίες έχουν τελειώσει.
Δυτικοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι, παρά τις αμερικανικές επιθέσεις εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, δεν είναι σίγουροι για το τι έχει συμβεί με τα αποθέματα ουρανίου του Ιράν. Εχει το Ιράν την ικανότητα να εμπλουτίσει περαιτέρω το ουράνιο; Θα επιχειρήσει πιο συγκεκαλυμμένες μορφές επιθετικότητας; Ή θα προσπαθήσει τώρα να διαπραγματευτεί την άρση των σκληρών κυρώσεων εναντίον του;
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγκτσί, ξεκίνησε διπλωματικές επαφές, ταξιδεύοντας στην Τουρκία, στη Ρωσία και στο Τουρκμενιστάν.
Μετά τις επιθέσεις του Ιράν εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων στο Κατάρ, ο ιρανός ΥΠΕΞ ισχυρίστηκε σε συνέντευξή του σε δημοσιογράφους της ιρανικής κρατικής τηλεόρασης ότι ο πόλεμος εναντίον της χώρας του δεν πέτυχε τους στόχους του.
«Δεν λέω ότι δεν προκάλεσαν ζημιά, ναι, υπήρξε ζημιά. Αλλά δεν πέτυχαν τον κύριο στόχο τους να μας στερήσουν εντελώς όλες τις δυνατότητές μας ή οποιονδήποτε άλλο στόχο μπορεί να είχαν».
Εξάλλου το ιρανικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας ισχυρίστηκε την Τρίτη ότι «εξανάγκασε» το Ισραήλ να «παύσει μονομερώς» τον πόλεμο, προειδοποιώντας ότι η χώρα παραμένει «σε συναγερμό» και ότι είναι έτοιμη «να απαντήσει σε κάθε επίθεση».
Επικαλούμενη «ένα θείο δώρο», η ανακοίνωση του Συμβουλίου κάνει λόγο για «μια νίκη και ένα θρίαμβο που εξανάγκασε τον εχθρό να μετανιώσει, να αποδεχθεί την ήττα και να παύσει μονομερώς την επίθεσή του».
Οι Φρουροί της Επανάστασης ισχυρίστηκαν παράλληλα ότι έδωσαν ένα «μάθημα» στο Ισραήλ, σε ανακοίνωσή τους που δημοσιεύθηκε μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας.
Τις τελευταίες στιγμές πριν από την έναρξη ισχύος της εκεχειρίας, οι Φρουροί «έπληξαν στρατιωτικά και υλικοτεχνικά κέντρα του σιωνιστικού καθεστώτος δίνοντας ένα ιστορικό και αξέχαστο μάθημα στον εχθρό», ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους.