Ο μεγάλος χαρτογράφος Πρόκειται για τη χρονιά που ο χάρτης του κόσμου επανασχεδιάζεται από τον 47ο πρόεδρο των ΗΠΑ. Ετσι, ο Κόλπος του Μεξικού μετονομάστηκε σε Κόλπο της Αμερικής, το όρος Ντενάλι (στην Αλάσκα) έγινε ξανά όρος ΜακΚίνλεϊ (η υψηλότερη κορυφή της Βόρειας Αμερικής), o Καναδάς λίγο ακόμη και θα γινόταν η 51η Πολιτεία, ο Περσικός Κόλπος θα έδινε τη θέση του στον Αραβικό Κόλπο, ενώ η Γροιλανδία ακόμα τον κάνει να τού τρέχουν τα σάλια του προέδρου. Από τις κορυφαίες ομολογουμένως στιγμές του εκείνο το «Αμπερμπαϊζάν και Αλβανία» αντί του ορθού «Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία» (σε συνέντευξη Τύπου με τον Κιρ Στάρμερ). Το Politico προσπάθησε να εμβαθύνει στη «χαρτογραφική εμμονή» του προέδρου, αποδίδοντάς τη στη μακρά θητεία του στο real estate και στο αξίωμα «Το name is to claim» («Οποιος ονομάζει, διεκδικεί»).
«Τι πήγες και έκανες, ρε;» Ενα ζεϊμπέικικο που έγινε viral. Ενα επεισοδιακό τρακάρισμα στη Φιλοθέη μετά από κρητικό γλέντι. Ενα sold-out θεατρικό έργο («Ανθρωποι και ποντίκια»). Μια ηχηρή ερμηνεία στη νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη («Σπασμένη Φλέβα»). Ο Βασίλης Μπισμπίκης, παρών.
Signalgate Tο σκάνδαλο με την εκ παραδρομής αποκάλυψη στρατιωτικών μυστικών των ΗΠΑ στον Τζεφ Γκόλντμπεργκ, διευθυντή του περιοδικού Atlantic, τον περασμένo Mάρτιο, ήταν μια σοκαριστική υπενθύμιση του πόσο θολά έχουν γίνει πλέον τα όρια μεταξύ πραγματικής και ψηφιακής ζωής. Με τι ευκολία και άγνοια μπαινοβγαίνουμε άπαντες από τη μία στην άλλη. Να θυμίσω στο σημείο αυτό ότι ο αμερικανός δημοσιογράφος χάζευε αμέριμνος το κινητό μέσα στο αμάξι του (ενώ βρισκόταν στο πάρκινγκ ενός σουπερμάρκετ), όταν έλαβε την περίφημη πρόσκληση σε «ομαδικό» chat (στην εφαρμογή Signal) από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Μάικλ Γουόλτς. Eκεί, έξω από το σουπερμάρκετ, διάβασε τις καυτές λεπτομέρειες για τους επικείμενους (δύο ώρες μετά) βομβαρδισμούς εναντίον των Χούθι στην Υεμένη.
«Φυσικός» ταχυδρόμος Κάτι σαν τον παλιό εισπράκτορα στα λεωφορεία. Οσοι τον προλάβαμε, θα τον διηγούμαστε στις επόμενες γενιές.
Ηoliday poverty Aυτό από το οποίο πάσχουμε εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα, αλλά πλήττει πολύ κοσμάκη και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Κρατώ ένα φετινό meme: «Θα πάτε διακοπές φέτος; Οχι, πήραμε κεράσια».
Μπούλινγκ νέας γενιάς Το σε απευθείας μετάδοση λιντσάρισμα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι μέσα στον Λευκό Οίκο (από Τραμπ-Βανς) θα μείνει στην Ιστορία. Τα «piggy», «είσαι άσχημη τόσο μέσα όσο και έξω», «είσαι ένα ηλίθιο άτομο» (κυρίως προς γυναίκες δημοσιογράφους) τα έχουμε σχεδόν συνηθίσει.
«Από τα βότανα βγάλατε τη Φεράρι;»* Η ατάκα της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην Eξεταστική συνοψίζει αριστουργηματικά το φετινό σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ με τους «Φραπέδες», τους «Χασάπηδες», τις «υπερτυχερές» αγρότισσες και τα λοιπά καλόπαιδα.
*η ακριβής διατύπωση ήταν η εξής: «Από την αγροτική σας δραστηριότητα βγάλατε 20 οχήματα Φεράρι και Πόρσε; Από τα βότανα;»
Η τρομακτική online μεταθανάτια ζωή του Τσάρλι Κερκ Ολοι σε αυτό το σημείο της χρονιάς γνωρίζουμε λίγο πολύ καλά ποιος ήταν ο Τσάρλι Κερκ και πώς η δολοφονία του τον Σεπτέμβριο άνοιξε έναν νέο κύκλο βίας στις ΗΠΑ. Ομως τo φαινόμενο «Κirkification» («Κερκοποίηση») που έχει κατακλύσει το ίντερνετ ξεπερνάει κάθε προηγούμενο (βλ. και λήμμα «slop»). Eίναι μια πρωτοφανής περιύβριση νεκρού με εργαλεία ΑΙ. Aυτό που συμβαίνει είναι ότι πολλοί αντικαθιστούν το πρόσωπό τους (face swap) με εκείνο του Τσάρλι Κερκ (εξ ου και το ρήμα «kirkify»).
Υποτίθεται ότι όλο αυτό το κακόβουλο χιούμορ ξεκίνησε ως αντίδραση προς τους υποστηρικτές του αγαπημένου protegé του Ντόναλντ Τραμπ που προσπάθησαν μετά τη δολοφονία του να τον αναγάγουν σε λαϊκό ήρωα ή και να τον αγιοποιήσουν (βλ. τα μηνύματα του Κερκ από τον άλλο κόσμο –πάντα μέσω ΑΙ– και εικόνες που τον εμφανίζουν τυλιγμένο με την αστερόεσσα, στην αγκαλιά του Ιησού).
Ωστόσο η κατάσταση έχει ξεφύγει, με το πρόσωπο του Τσάρλι Κερκ να μεταμορφώνεται πλέον σε Χίτλερ, Αννα Φρανκ, πορνοστάρ, Ροντ Γουέιβ, αρκουδάκι, στο πέμπτο «δήθεν μυστικό» μέλος του συγκροτήματος των Smiths ή στη δεκαεπτάχρονη Ιαπωνέζα Τζούνκο Φουρούτα, που απήχθη, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε από τέσσερις εφήβους το 1989.
Η τρομακτική online μεταναθανάτια ζωή του Τσάρλι Κερκ σε ένα μετά-την-Τεχνητή Νοημοσύνη τοπίο είναι η επιβεβαίωση ότι οι κερκόπορτες έχουν αρχίσει να ανοίγουν. Οπως μού είπε, εξηγώντας μου το φαινόμενο, ένας εγχώριος έφηβος: «Είναι κακή εποχή για να πεθαίνεις».
«Εγώ ζούσα στο σπίτι της γιαγιάς μου» Μια από τις ατάκες της χρονιάς ανήκει δικαιωματικά στην ευρωβουλευτή και πρόεδρο του κόμματος Φωνή Λογικής, Αφροδίτη Λατινοπούλου. Την εκστόμισε, μεταξύ άλλων, όταν κλήθηκε να απαντήσει στις αντιδράσεις για το ισχνό Πόθεν Εσχες της.
Rage bait Δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη ότι ανακηρύχθηκε λέξη της χρονιάς από το Λεξικό της Οξφόρδης (μια εξειδίκευση του γνωστού τοις πάσι «click bait»). Πρόκειται για διαδικτυακό περιεχόμενο (μια πληροφορία, ένα βίντεο, μια επικεφαλίδα) που έχει ως στόχο να σοκάρει, να προσβάλει, να προκαλέσει και να εξοργίσει, ώστε να αυξήσει την επισκεψιμότητα ή την αλληλεπίδραση σε έναν συγκεκριμένο λογαριασμό ή ιστοσελίδα (όχι ότι δεν υπάρχει και το φυσικό «rage bait»). Η ΤΝ και ο σημερινός Λευκός Οίκος βοηθούν τα μάλα στη δημιουργία τέτοιου περιεχομένου. Aπό τα αριστουργήματα του είδους τη χρονιά που σε λίγο εκπνέει, το περίφημο βίντεο με τον βασιλιά Ντόναλντ Τραμπ να πιλοτάρει μαχητικό αεροσκάφος που εκτοξεύει περιττώματα στα 7 εκατομμύρια των No Kings διαδηλωτών ανά τις ΗΠΑ. Οπως το συνόψισε ο Στίβεν Κολμπέρ, «μια πορεία μίσους από έναν μόνο άνθρωπο».
«Συμμαχία των προθύμων» («Coalition of the willing») Η συμμαχία των 30+ ηγετών που δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν τη στήριξή τους προς την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, εμφανίζονται συχνά διχασμένοι. Αρκετοί πάντως εξ αυτών εμφανίστηκαν ιδιαιτέρως πρόθυμοι να πιάσουν στασίδι μέσα στο Οβάλ Γραφείο γύρω από τον «daddy» («πατερούλη») Ντόναλντ Τραμπ (δεν τον λέω εγώ, αλλά ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε). Να σημειωθεί ότι ο όρος «συμμαχία των προθύμων» είχε χρησιμοποιηθεί και το 2003 στον Πόλεμο του Κόλπου (καλά είχε πάει αυτό).
Λειψυδρία Δεν μας έφταναν τα άλλα ήδη στρες, τώρα έχουμε και το υδατικό. Σκοτεινές μνήμες της εποχής «Προσέχουμε για να έχουμε» ξύπνησαν εκ νέου φέτος. Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήδη η Αττική, η Πάτμος και η Λέρος.
Slop (σλοπ) Ο χυλός ή σαβούρα ή το σκουπιδαριό της ΤΝ. Λέξη της χρονιάς για τον Εconomist. Είναι παντού και κολυμπάμε συνέχεια μέσα του. Σκέφτομαι τα δελτία ειδήσεων από το ΤikTok που μου έδειχνε γιός μου στις αρχές της χρονιάς: «Εκτακτο δελτίο: εκλάπησαν πατάτες από την αποθήκη του Καποδίστρια». O Economist υπενθυμίζει ότι η ασφυξία μέσα σε αυτόν τον ψηφιακό οχετό (συχνά παραπλανητικό και ψευδές περιεχόμενο) μπορεί να έχει και θετικά αποτελέσματα. Αν δηλαδή το οικοσύστημα των ειδήσεων είναι τόσο κορεσμένο με slop, ίσως η εμπιστοσύνη σε έγκυρους δημοσιογραφικούς οργανισμούς να επανέλθει. Αλλωστε έρευνες έχουν δείξει πως όταν τους ζητείται να διακρίνουν φωτογραφίες ΤΝ από πραγματικές, οι συμμετέχοντες εμφανίζονται στη συνέχεια πολύ πιο πρόθυμοι να πληρώσουν για μια εφημερίδα.
«Παίζω» Οι Κρητικοί γνώριζαν απ’ έξω κι ανακατωτά τις συνδηλώσεις του ρήματος. Εφέτος, με τα «οικογενειακά» (δηλαδή τις βεντέτες) στα Βορίζια, τις μάθαμε, δυστυχώς, και οι υπόλοιποι.
Ροζ σκόνη Από τα πρώτα φετινά κλιματικά τραύματα οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια. Ο ουρανός και το έδαφος της Golden State έγιναν ροζ από ένα πυροσβεστικό υλικό γνωστό ως phos-check. Το τελευταίο (ελπίζουμε) «climate trauma» της χρονιάς είναι η τρέχουσα κακοκαιρία «Byron» στη δική μας γειτονιά (με το συντριβάνι στην Καλλιθέα, το Μοναστηράκι-Βενετία κ.τ.λ.). Ας με συγχωρέσει ο αγαπημένος ρομαντικός ποιητής, αλλά πρέπει να πάει το συντομότερο στον αγύριστο.