Το 2027 συμπληρώνονται ογδόντα χρόνια από τη στιγμή που η ασφάλεια της Ευρώπης πέρασε, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από το Ηνωμένο Βασίλειο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1947, με το Δόγμα Τρούμαν, αυτή η εξέλιξη απέκτησε θεσμική μορφή και διαμόρφωσε την αρχιτεκτονική της Δύσης για σχεδόν οκτώ δεκαετίες.
Σε όλο αυτό το διάστημα, η Ευρώπη αναπτύχθηκε, ενοποιήθηκε, σταθεροποιήθηκε και κατέκτησε ένα μοναδικό επίπεδο ευημερίας και θεσμικού βάθους. Η αμερικανική εγγύηση ασφάλειας υπήρξε ο σταθερός άξονας μέσα στον οποίο αυτό το ευρωπαϊκό οικοδόμημα μπόρεσε να ωριμάσει.
Καθώς πλησιάζουμε στο 2027, το διεθνές περιβάλλον παρουσιάζει νέα χαρακτηριστικά: πολλαπλά στρατηγικά μέτωπα, τεχνολογική μετάβαση, ενεργειακή αναδιάταξη και γεωπολιτικές ανακατατάξεις μεγάλης διάρκειας. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, η Ευρώπη εισέρχεται σε μια περίοδο στρατηγικής ωρίμανσης, όπου η θέση της στον κόσμο αποκτά αυτοτελές περιεχόμενο.
Το μήνυμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φωτίζει αυτή τη μετάβαση μέσα από μια καθαρή στρατηγική λογική: η γεωοικονομία και η γεωπολιτική συγκροτούν πλέον ένα ενιαίο πεδίο. Η οικονομία, το εμπόριο, οι χρηματοδοτικές ροές, οι κυρώσεις και η βιομηχανική βάση εντάσσονται οργανικά στη στρατηγική σκέψη της Eνωσης. Οι αποφάσεις αποκτούν ορίζοντα διάρκειας και οργανώνονται με γνώμονα τη συνοχή, την αντοχή και τη σταθερότητα στην επόμενη δεκαετία.
Η ένταξη της Ουκρανίας σε 15 από τα 19 ευρωπαϊκά αμυντικά σχέδια αποτελεί σημείο υψηλού στρατηγικού συμβολισμού και ουσίας. Σηματοδοτεί την οικοδόμηση κοινής αμυντικής εμπειρίας, κοινής τεχνογνωσίας και κοινής βιομηχανικής βάσης. Η διαδικασία αυτή διαμορφώνει ένα νέο πεδίο ευρωπαϊκής σύγκλισης, στο οποίο η ασφάλεια οργανώνεται μέσα από πραγματικές διασυνδέσεις και κοινή αποτροπή.
Η ευρωπαϊκή άμυνα αποκτά σταδιακά συγκεκριμένο περιεχόμενο. Η αμυντική ετοιμότητα, η στρατιωτική κινητικότητα, τα κοινά προγράμματα και η εμβάθυνση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης συγκροτούν μια νέα υποδομή ευρωπαϊκής ισχύος. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ατλαντική Συμμαχία παραμένει θεμέλιο ασφάλειας, ενώ η Ευρώπη ενισχύει τη δική της στρατηγική παρουσία με όρους συνεργασίας και συμπληρωματικότητας.
Η έμφαση στην ανθεκτικότητα αποτυπώνει μια βαθύτερη στρατηγική επιλογή: η ευρωπαϊκή ασφάλεια οργανώνεται πλέον σε βάθος χρόνου, με στόχο τη σταθερή λειτουργία των κοινωνιών, των θεσμών και των οικονομιών σε ένα περιβάλλον παρατεταμένης γεωπολιτικής έντασης. Η ειρήνη προσεγγίζεται ως διαρκής διαδικασία θεσμικής, οικονομικής και αμυντικής θωράκισης.
Η συζήτηση για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία λειτουργεί επικουρικά ως ένδειξη μετάβασης από τον στρατηγικό σχεδιασμό στη φάση της εφαρμογής. Η κατανομή πολιτικών και νομικών βαρών μεταξύ των κρατών-μελών φανερώνει ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική ωρίμανση αποκτά ήδη πρακτικές διαστάσεις.
Σε αυτό το νέο ευρωπαϊκό τοπίο, η Ελλάδα συμμετέχει με έναν ρόλο που συνδέει γεωγραφία, υποδομές και στρατηγικές ροές. Η ενέργεια, οι λιμένες, οι θαλάσσιες και ψηφιακές διασυνδέσεις, η στρατιωτική πρόσβαση και οι περιφερειακές ισορροπίες συγκροτούν ένα πλέγμα σταθερότητας που ενισχύει την ευρωπαϊκή συνοχή. Η ελληνική συμβολή ενισχύεται μέσα από συνέπεια, συνέχεια και αξιοπιστία.
Το 1947 η Ευρώπη εισήλθε σε μια περίοδο θεσμικής ασφάλειας. Το 2027 διαμορφώνεται ως το χρονικό σημείο πλήρους στρατηγικής ωρίμανσης. Η Ευρώπη οργανώνει την άμυνά της, συνδέει την οικονομία με την ασφάλεια, επενδύει στη συνοχή και στη συνεργασία, και διαμορφώνει σταδιακά τη δική της αυτοτελή αρχιτεκτονική ισχύος.
Η Δανάη Κουμανάκου είναι πρέσβειρα ε.τ.