Οχι, δεν πρόκειται για λάθος: ο πιο ισχυρός άνθρωπος στην Ευρώπη είναι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Τουλάχιστον αυτό πιστεύουν οι ψηφοφόροι στη Γερμανία, στη Γαλλία και στη Βρετανία, οι οποίοι θεωρούν την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο πολύ πιο καθοριστική από την εκλογή των δικών τους εθνικών ηγετών. Πολλοί Ευρωπαίοι συμμερίζονται επίσης την άποψη του αμερικανού προέδρου περί «αδυναμίας» των ηγετών της Γηραιάς Ηπείρου, όπως αποκάλυψε διεθνής δημοσκόπηση του Politico, τα ευρήματα της οποίας κοινοποιήθηκαν την περασμένη Πέμπτη.
Δύο ημέρες νωρίτερα, την περασμένη Τρίτη, προλαμβάνοντας αυτήν την αποκάλυψη, οι δημοσιογράφοι του Politico ανακήρυξαν επίσης τον Τραμπ ισχυρότερη προσωπικότητα στην Ευρώπη, κατατάσσοντάς τον στην πρώτη θέση της P28, της καθιερωμένης ετήσιας λίστας του με τους 28 πιο ισχυρούς ανθρώπους στη Γηραιά Ηπειρο.
Οπως επισημαίνεται στο σχετικό δημοσίευμα, «η λίστα δεν συνιστά επιδοκιμασία ή επιβράβευση. Αντικατοπτρίζει απλώς την ικανότητα κάθε ατόμου (που περιλαμβάνεται σε αυτή) να επηρεάζει την πολιτική και τις πολιτικές της Ευρώπης κατά το επόμενο έτος, όπως αξιολογήθηκε από τη συντακτική ομάδα του Politico και τους ισχυρούς παράγοντες με τους οποίους συνομιλούν οι δημοσιογράφοι του».
Οσον αφορά την πρωτιά του αμερικανού προέδρου, «η προσπάθεια να περιγραφεί η σχέση της Ευρώπης με τον Τραμπ έχει αναχθεί σε διπλωματικό γρίφο. Είναι εταίρος; Περιστασιακά. Απειλή; Κατά καιρούς. Μια δύναμη που αναδιαμορφώνει τη σχέση με τους δικούς της όρους; Πάντα. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν απρόβλεπτο, αυταρχικό εταίρο, του οποίου οι παρορμήσεις μπορούν να φέρουν τα πάνω κάτω στην ήπειρο από τη μια μέρα στην άλλη. Καθώς καταρτίζαμε την ετήσια λίστα του Politico με τους 28 πιο ισχυρούς ανθρώπους στην ευρωπαϊκή πολιτική, μια διαπίστωση κατέστη αναπόφευκτη: κανείς δεν άσκησε μεγαλύτερη επιρροή στην Ευρώπη φέτος από τον πρόεδρο των ΗΠΑ».
Και είναι αλήθεια πως οι ευρωπαίοι ηγέτες έχασαν και εξακολουθούν να μην μπορούν να βρουν την ισορροπία τους, καθώς η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο κλόνισε περαιτέρω χώρες και θεσμούς που εξακολουθούσαν να ταλανίζονται από την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία το 2022. Η ταχύτητα με την οποία η Ουάσινγκτον μετατράπηκε από έμπιστο σύμμαχο σε δυνάμει αντίπαλο κλόνισε τα θεμέλια στα οποία βασιζόταν ολόκληρη η Ευρώπη επί πολλές δεκαετίες.
Αντί να εγγυηθεί την ασφάλεια της ηπείρου, ο Τραμπ την απείλησε ανοιχτά κάνοντας λόγο για κατάληψη της Γροιλανδίας και πιέζοντας την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη σε αντάλλαγμα για ειρήνη με τη Ρωσία. Ενώ η Ουάσινγκτον τασσόταν παραδοσιακά υπέρ της δράσης για το κλίμα, των ανοιχτών αγορών και της καταπολέμησης της Ακροδεξιάς, ξαφνικά άλλαξε πλευρά, υιοθετώντας μάλιστα επιθετική στάση και στα τρία μέτωπα. Επιπλέον, η Ευρώπη, που έβλεπε τις ΗΠΑ (και) ως αντίβαρο στην κινεζική επιρροή, βρέθηκε ξαφνικά στριμωγμένη μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Οι υπόλοιποι ηγέτες που περιλαμβάνονται στη λίστα του Politico είναι εκείνοι που με κάποιο τρόπο είτε μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις όποιες προκλήσεις είτε εκμεταλλεύθηκαν τις περιστάσεις για να προωθήσουν τις ατζέντες τους – «από μη δημοφιλείς ηγέτες μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών που σπάνε την ορθοδοξία ασκώντας πίεση για περισσότερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, έως αντάρτες που αντλούν δύναμη από την επιδεινούμενη πολιτική πόλωση», όπως συνοψίζουν οι δημοσιογράφοι του Politico. Οπως ήταν αναμενόμενο, η ανερχόμενη λαϊκιστική Δεξιά εκπροσωπείται επαρκώς, ενώ τη λίστα συμπληρώνουν προσωπικότητες που επιδιώκουν μια ρήξη με το στάτους κβο, καθώς και ηγέτες μικρών χωρών.
Κανονικά ο Τραμπ δεν θα έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη, καθώς παραδοσιακά η εν λόγω λίστα, που από το 2015 συντάσσεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, περιλαμβάνει αποκλειστικά τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της Ευρώπης. Ομως η επιρροή του προέδρου των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή άμυνα, στο εμπόριο και στην πολιτική ήταν αδύνατο να αγνοηθεί. Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι στη δεύτερη και στην τρίτη θέση της λίστας κατατάσσονται η Μέτε Φρεντέρικσεν της Δανίας και ο Φρίντριχ Μερτς της Γερμανίας, οι οποίοι «βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας προσαρμογής στην καταιγιστική επιρροή του», σύμφωνα με το Politico.
Οσο για τις υπόλοιπες παρουσίες, τέταρτη κατατάσσεται η Μαρίν Λεπέν (ο πρόεδρος Μακρόν βρίσκεται πολύ πιο κάτω, στη 19η θέση) και πέμπτος ο Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον χειρότερο εχθρό του, τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να καταλαμβάνει τη 14η θέση. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι έβδομη και η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ένατη, με τον Κιρ Στάρμερ της Βρετανίας να την ακολουθεί. Στην τελευταία, 28η θέση της λίστας, βρίσκεται ο Τζάνι Ινφαντίνο, ο πρόεδρος της FIFA (ο οποίος πριν από λίγες ημέρες απένειμε το πρώτο Βραβείο Ειρήνης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου στον… Ντόναλντ Τραμπ).
Πλέον κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει ότι οι καιροί είναι κρίσιμοι: συντάσσοντας τη λίστα τους, οι δημοσιογράφοι του Politico διερωτώνταν αν η Ευρώπη βρίσκεται απλώς και προσωρινά σε αναταραχή ή, αντιθέτως, αν βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη καμπή, οπότε ενδέχεται να μεταλλαχθεί σε κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι σήμερα. «Πολλές από τις πηγές και τους ειδικούς πίσω από αυτή τη λίστα –τόσο εντός όσο και εκτός της αίθουσας σύνταξης– κλίνουν προς το δεύτερο», σημειώνεται στο δημοσίευμα.