Περισσότεροι από 33.000 επιστήμονες από 169 χώρες συγκεντρώθηκαν πρόσφατα στη Μαδρίτη. Εκεί πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον 1.100 συνεδρίες, όπου παρουσιάστηκαν ανατρεπτικές έρευνες, νέες κατευθυντήριες οδηγίες και πρωτοποριακές κλινικές δοκιμές, συγκλίνοντας όλες σε έναν κοινό στόχο: Να κρατήσουν ζωντανό και δυνατό τον χτύπο του πολυτιμότερου οργάνου του ανθρώπου, της καρδιάς.
Τα όσα μοιράστηκαν οι ειδικοί κατά το ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας (ESC), το μεγαλύτερο παγκοσμίως στο συγκεκριμένο πεδίο, μαρτυρούν την αέναη προσπάθεια της Ιατρικής να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με το σώμα και τις ανάγκες του, διατηρώντας την υγεία του.
Πέρα όμως από τα αυτονόητα, όπως ότι η άσκηση ωφελεί την καρδιά, ακούστηκαν και πρωτοποριακές προσεγγίσεις. Οπως για παράδειγμα ότι η άσκηση δύναται να επουλώσει μία «ραγισμένη καρδιά», ότι το αβοκάντο μπορεί να … ξαρμυρίζει το επιβλαβές για την καρδιά νάτριο (που δεν είναι άλλο από το αλάτι) ή ότι εμβόλια, άσχετα με την καρδιαγγειακή υγεία, ενδέχεται τελικά να την προστατεύουν σημαντικά.
Ιδού λοιπόν, όπως τα συγκέντρωσε ο βρετανικός Guardian, μερικά από τα πιο σημαντικά που ειπώθηκαν από τα χείλη των καρδιολόγων ανά τον κόσμο.
Φάρμακα
Οταν οι… προβολείς στη Μαδρίτη εστίασαν σε ένα νέο χάπι, ορισμένοι από τους ειδικούς έκαναν λόγο για «θρίαμβο της επιστήμης». Η αιτία; Απευθύνεται σε ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση – μια πάθηση που αφορά σχεδόν 1,3 δισ. ανθρώπους παγκοσμίως, εκ των οποίων οι μισοί δεν καταφέρνουν να ρυθμίσουν την πίεσή τους ακόμη κι όταν ακολουθούν κατά γράμμα την αγωγή που τους έχει συνταγογραφήσει ο καρδιολόγος τους.
Αυτό λοιπόν το υπό ανάπτυξη φάρμακο (baxdrostat) αποδείχθηκε ικανό να μειώσει την αρτηριακή πίεση ακόμη και σε εκείνους που λαμβάνουν πολλαπλές θεραπείες χωρίς αποτέλεσμα. Στη μελέτη BaxHTN, οι εθελοντές που το έλαβαν για 12 εβδομάδες παρουσίασαν μείωση της πίεσης κατά 9–10 mmHg, μεγαλύτερη δηλαδή από εκείνη που επετεύχθη με το εικονικό φάρμακο. Σύμφωνα μάλιστα, με τα επιστημονικά συμπεράσματα η διαφορά αυτή ισοδυναμεί με σημαντική μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Παράλληλα, παρουσιάστηκαν νέα δεδομένα για φάρμακα που ήδη γνωρίζουμε. Για παράδειγμα η κλοπιδογρέλη (clopidogrel) διαπιστώθηκε πιο αποτελεσματική από την ασπιρίνη στην πρόληψη εμφράγματος και εγκεφαλικού. Συγκεκριμένα, μετα-ανάλυση επτά κλινικών δοκιμών έδειξε ότι μειώνει τον κίνδυνο σοβαρών συμβάντων κατά 14%.
Και φυσικά, από την επιστημονική συζήτηση δεν εξαιρέθηκαν τα blockbuster σκευάσματα για την απώλεια βάρους. Όπως ειπώθηκε τα σκευάσματα νέας γενιάς μειώνουν κατά 50% τον κίνδυνο νοσηλείας ή πρόωρου θανάτου σε καρδιοπαθείς.
Διατροφή και άσκηση
Οι τροφές πλούσιες σε κάλιο – όπως είναι το αβοκάντο, οι μπανάνες και το σπανάκι – δύναται να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, νοσηλείας και θανάτου κατά 24%, σύμφωνα με τα όσα παρουσίασαν στο συνέδριο δανοί ερευνητές. Οι ίδιοι ανέλυσαν τον μηχανισμό: Το κάλιο βοηθά στην απομάκρυνση του νατρίου (αλατιού) από το αίμα, λειτουργώντας ως φυσική ασπίδα κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Εκείνοι συνεπώς, που ενδιαφέρονται να μειώσουν το νάτριο τρώγοντας, εκτός από αβοκάντο, πρέπει να συμπεριλάβουν στη διατροφή τους τα όσπρια, τα ψάρια, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους.
Ενα ακόμη φυσικό… συστατικό για την διατήρηση της καλής υγείας είναι η συστηματική άσκηση. Πρόκειται άλλωστε, όπως τόνισαν οι ειδικοί για ένα γνωστό σύμμαχο της καρδιάς, που βελτιώνει την πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τα επίπεδα χοληστερόλης, συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση υγιούς βάρους. Στη Μαδρίτη, ωστόσο, ερευνητές αποκάλυψαν και μια νέα διάσταση: της καλής αυτής συνήθειας. Η σωματική δραστηριότητα φαίνεται να βοηθά ακόμη και στην επούλωση μιας «ραγισμένης καρδιάς» (βλ. σχετικό σύνδρομο).
Τεχνητή Νοημοσύνη
Δύο αιώνες μετά την εφεύρεση του κλασικού στηθοσκοπίου, μια ομάδα του Imperial College στο Λονδίνο παρουσίασε την ψηφιακή αναβάθμισή του. Πρόκειται για στηθοσκόπιο με Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) που ανιχνεύει καρδιακή ανεπάρκεια, βαλβιδοπάθειες και αρρυθμίες σε μόλις δεκαπέντε δευτερόλεπτα.
Για την ακρίβεια, αναλύει ανεπαίσθητες διαφορές στον καρδιακό παλμό και τη ροή του αίματος, διενεργώντας ταυτόχρονα ένα ταχύτατο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Συνεπώς, η έγκαιρη διάγνωση που προσφέρει επιτρέπει σε ασθενείς που χρειάζονται σωτήρια θεραπεία να εντοπίζονται προτού η κατάστασή τους επιδεινωθεί.
Στο συνέδριο, επίσης, παρουσιάστηκε ένα σύστημα απεικόνισης με ΤΝ που τριπλασιάζει τις πιθανότητες ανάρρωσης ασθενών μετά από εγκεφαλικό, καθώς και το ESC Chat – ένας ψηφιακός συνομιλήτης των γιατρών, που απαντά άμεσα σε ερωτήματα για κατευθυντήριες οδηγίες, εξοικονομώντας τους έτσι πολύτιμο χρόνο.
Παιδιά
Η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια (ACM), μια κληρονομική καρδιοπάθεια, ευθύνεται για πάνω από το 10% των αιφνίδιων θανάτων σε παιδιά. Τα ενθαρρυντικά νέα όμως, που μοιράστηκαν οι καρδιολόγοι στο ίδιο συνέδριο, αφορούν σε ένα νέο τεστ (για τη διεξαγωγή του λαμβάνεται δείγμα από τον βλεννογόνο του στόματος) που υπόσχεται να την ανιχνεύει πέντε χρόνια νωρίτερα από τη συνηθισμένη διάγνωση. Ερευνητές από το Great Ormond Street Hospital και το St George’s University του Λονδίνου αναπτύσσουν ήδη κιτ που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σπίτι.
Την ίδια στιγμή, καρδιολόγοι προειδοποίησαν για τα υψηλά ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων στους εφήβους, εκφράζοντας «εξαιρετική ανησυχία» για τις βλάβες που προκαλούν. Η έκθεση σε τοξικές και καρκινογόνες ουσίες – μερικές ακόμη άγνωστες – θεωρείται ότι επιφέρει μη αναστρέψιμες συνέπειες στην υγεία των νέων.
Εμβόλια
Ο εμβολιασμός αναδεικνύεται πλέον σε όπλο όχι μόνο κατά των λοιμώξεων, αλλά και για την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Στη Μαδρίτη παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πρώτης παγκόσμιας μετα-ανάλυσης του εμβολίου για τον έρπητα ζωστήρα και τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα αισιόδοξα. Σύμφωνα με αυτά, το συγκεκριμένο εμβόλιο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού έως και 18%.