Παρότι φαίνεται να κρέμεται από μια κλωστή, μετά από τη επίθεση που δέχτηκαν οι ισραηλινές δυνάμεις από τη Χαμάς και τα αεροπορικά πλήγματα που εξαπέλυσαν ως αντίποινα, ο Αντρέα Νικάστρο, ανταποκριτής της ιταλικής Corriere della Sera στο Κάιρο, κρίνει πως η εκεχειρία, εάν δεν ευοδωθεί τελικά, αυτό δεν θα οφείλεται σε κάποια ανταλλαγή πυρών ούτε στο ότι ενδεχομένως να μην βρεθούν όλες οι σοροί των ισραηλινών ομήρων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της διετούς σύρραξης στη Λωρίδα.
Οπως γράφει σε ανταπόκρισή του από την πρωτεύουσα της Αιγύπτου, «για να πετύχει το σχέδιο του Τραμπ θα πρέπει να ταιριάξουν μεταξύ τους πολλές ψηφίδες του μωσαϊκού της Μέσης Ανατολής». Ομως δύο από αυτές τις ψηφίδες – ξαφνικά, και προς το παρόν – ταιριάζουν αναπάντεχα καλά.
Ο ιταλός δημοσιογράφος αναφέρεται στην Αίγυπτο και την Τουρκία, δύο από τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής, οι οποίες, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, πρόκειται να έχουν σημαντικό στρατιωτικό ρόλο σε μια μελλοντική διεθνή δύναμη σταθεροποίησης στη Γάζα. Ελάχιστοι θα περίμεναν μια ευθυγράμμιση μεταξύ των δύο χωρών καθώς έως πρόσφατα οι μεταξύ τους σχέσεις ήταν έως και εχθρικές. «Αλλά τα χρήματα του Κατάρ και ο φόβος ενός κυρίαρχου Ισραήλ έκαναν το θαύμα τους», γράφει χαρακτηριστικά ο Νικάστρο.
Από πολιτική άποψη η απόσταση που χωρίζει τις δύο χώρες είναι τεράστια και η κύρια αιτία είναι η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το ισλαμιστικό κίνημα που, όπως συνοψίζει ο έμπειρος ανταποκριτής της Corriere, «μπορεί να είναι πολιτικό, δημοκρατικό, τρομοκρατικό ή αυταρχικό».
Ο νυν (από το 2014) πρόεδρος της Αιγύπτου στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι κατέλαβε την εξουσία πραξικοπηματικά, ανατρέποντας έναν πρόεδρο – τον πρώτο εκλεγμένο δημοκρατικά στην ιστορία της χώρας – που σχετιζόταν στενά με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Οι ισλαμιστές που γλίτωσαν από την καταστολή του αλ Σίσι κατέφυγαν στην Τουρκία, όπου ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέκαθεν τους προσέφερε προστασία. Οντας ασφαλείς, συνέχισαν ανεμπόδιστα, από την Κωνσταντινούπολη, να οργανώνουν την πολιτική διαφωνία κατά του νέου αιγυπτιακού καθεστώτος. «Δεν νομίζω ότι ο Αλ Σίσι είναι δημοκρατικός, δεν νομίζω καν ότι είναι πραγματικός πρόεδρος, είναι απλώς ένας δικτάτορας», είχε πει ο Ερντογάν εκείνη την περίοδο.
Επειτα από λίγα χρόνια η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων σουνιτικών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής επεκτάθηκε στη Λιβύη. Η Τουρκία, με χρήματα του Κατάρ, εμπόδισε τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, τον οποίο υποστήριζε η Αίγυπτος, να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα. Σήμερα, οι φιλοτουρκικές και φιλοαιγυπτιακές δυνάμεις εξακολουθούν να κρατούν διαιρεμένη τη χώρα αλλά και να ανταλλάσσουν πυρά. Ωστόσο πριν από μία εβδομάδα οι πρόεδροι της Αιγύπτου και της Τουρκίας στέκονταν ο ένας δίπλα στον άλλο χαμογελαστοί στη σύνοδο – ο Νικάστρο κάνει λόγο για «παράσταση» – του Τραμπ για τη Γάζα στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου.
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ευλόγησε τους πάντες, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Σε λίγες εβδομάδες Τούρκοι και Αιγύπτιοι στρατιώτες αντί να είναι αντίπαλοι, μπορεί να προσέχουν ο ένας την πλάτη του άλλου στη Γάζα», σχολιάζει ο ιταλός δημοσιογράφος.
Πώς, όμως, εξηγείται αυτό το πλησίασμα Αιγύπτου-Τουρκίας; Μετά από τις σφαγές της 7ης Οκτωβρίου, το Ισραήλ στράφηκε κατά όλων, εξαπολύοντας επίθεση με όλη του την ισχύ καταρχήν στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά και στον Λίβανο, στη Συρία, στον Ιράν, στην Υεμένη και στο Ιράκ: «υπό τις βόμβες του εβραϊκού κράτους, το σύστημα συμμαχιών γύρω από το Ιράν κατέρρευσε, δημιουργώντας ένα κενό. Η απόλυτη αναλγησία του Ισραήλ τρόμαξε την περιοχή», σημειώνει ο Νικάστρο στην ανταπόκρισή του από την Αίγυπτο.
Φυσικά σε αυτό το πλαίσιο θορυβήθηκαν πολύ και τα σουνιτικά κράτη, και τα ζάπλουτα του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία, και τα λιγότερο εύρωστα οικονομικά, όπως η Αίγυπτος. Ο πόλεμος κατά του Ιράν κατέδειξε σε όλους ότι το Ισραήλ μπορούσε να δρα σχεδόν ανεμπόδιστα, χαίροντας, μάλιστα, της υποστήριξης του Λευκού Οίκου ενώ η επίθεση στο Κατάρ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και πυροδότησε έντονες αντιδράσεις κατά της Ουάσιγκτον, της μόνης ικανής να περιορίζει το εβραϊκό κράτος.
Η Αίγυπτος είναι ιδιαίτερα ανήσυχη εδώ και καιρό. Ηδη από την αρχή του πολέμου στη Γάζα ο Νετανιάχου απειλεί διαρκώς ότι θα πρέπει να υποδεχτεί έως και δύο εκατομμύρια πολίτες της Γάζας, οπότε για τον πρόεδρο αλ Σίσι, η Αγκυρα αποτελεί ένα απαραίτητο αντίβαρο στο Ισραήλ, και είναι αλήθεια πως ο τούρκος πρόεδρος έχει αποδείξει ότι μπορεί να ορθώνει αποτελεσματικά το ανάστημά του στον ισραηλινό πρωθυπουργό.
Οσο για την Τουρκία, βρίσκεται σε άμεση επαφή με ισραηλινά στρατεύματα στη Συρία, όπου εκπαιδεύει και καθοδηγεί τις ισλαμιστικές πολιτοφυλακές που κατέχουν, πλέον, την εξουσία. Τα σχέδια του Ισραήλ περί αποστρατιωτικοποίησης της νέας Συρίας δεν προχωρούν, κυρίως επειδή η Δαμασκός χαίρει της τουρκικής υπεράσπισης. «Η Αίγυπτος του αλ Σίσι αντιπαθεί τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία προστατεύει η Τουρκία, αλλά αντιπαθεί περισσότερο το Ισραήλ», σημειώνει ο Αντρέα Νικάστρο.
