Οταν το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντουμπάι (DXB) λειτούργησε για πρώτη φορά, το 1960, ο διάδρομος του ήταν μια λωρίδα συμπιεσμένης άμμου. Μετά από 65 χρόνια, είναι πλέον το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον πλανήτη, εξυπηρετώντας πάνω από 92 εκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο.
Θυμίζοντας περισσότερο πολυτελές εμπορικό κέντρο με αεροπλάνα παρά αεροδρόμιο, το DXB επισκιάζει κατά πολύ άλλους διάσημους αερολιμένες του πλανήτη. Μόνον εκεί μπορεί κανείς να αγοράσει ένα ρολόι Rolex, μια Rolls-Royce και ένα σάντουιτς από τα McDonald’s λίγο πριν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο.
Αναμενόμενα, λοιπόν, έχει αρχίσει να «στριμώχνεται» στους χώρους του και καθώς είναι περικυκλωμένο από αυτοκινητοδρόμους και κατοικημένες περιοχές, το DXB δεν έχει πια πού να επεκταθεί.
Οπότε, τον περασμένο Απρίλιο, ο πρωθυπουργός των ΗΑΕ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ράσιντ Αλ Μακτούμ, ανακοίνωσε ότι οι δραστηριότητές του θα μεταφερθούν σταδιακά στο Dubai World Central – Διεθνές Αεροδρόμιο Αλ Μακτούμ (DWC), 60 χιλιόμετρα πιο νότια από την τοποθεσία του σημερινού αεροδρομίου.
Το DWC αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2032, σύμφωνα με την Telegraph. Φιλοδοξεί να γίνει ένας υπερσύγχρονος, μεγα-κόμβος αερομεταφορών, όπου θα κυριαρχεί η Τεχνητή Νοημοσύνη. Θα διαθέτει 400 πύλες προσγείωσης αεροσκαφών (σε σύγκριση με τις 29 υπάρχουσες σήμερα) και στην πλήρη λειτουργία του θα μπορεί να διαχειριστεί 260 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως!
Το ερώτημα που προκύπτει πλέον, είναι τι θα απογίνει ο άδειος χώρος του DXB. Το Ντουμπάι δεν είναι το είδος της πόλης που αφήνει 7.200 στρέμματα αστικής ακίνητης περιουσίας υψηλής ποιότητας, μόλις 15 λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης, να μαζεύουν άμμο. Ας μην ξεχνάμε ότι η πρόκειται για μια πόλη που έχτισε μια πίστα σκι στη μέση της ερήμου – και έδωσε ονόματα ηπείρων στα νησιά της.
Η Telegraph εξετάζει τα πιθανά σενάρια αναδιαμόρφωσης του αεροδρομίου, μελετώντας την τύχη αντίστοιχων περιπτώσεων παροπλισμένων αεροδιαδρόμων σε όλο τον κόσμο, από τα οποία θα μπορούσαν να εμπνευστούν οι σεΐχηδες των Εμιράτων.
Σενάριο 1: Το πιο κομψό αστικό πάρκο στον κόσμο
Μια πιο φουτουριστική εκδοχή του Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Οι διάδρομοι μετατρέπονται σε φαρδιές λεωφόρους για ποδηλασία, τζόκινγκ, και ηλεκτρικά σκούτερ υπό τη σκιά των φοινίκων, με έξυπνα συστήματα ψύξης για την αντιμετώπιση της ζέστης της ερήμου. Χώροι υποδοχής θα στεγάζουν εσωτερικούς κήπους ή κάθετες φάρμες, και κτίρια τερματικών σταθμών θα μετατραπούν σε χώρους εστιατορίων – πράσινο, φουτουριστικό και ό,τι πρέπει για insta photos.
H Telegraph θυμίζει το πρώην αεροδρόμιο Τέμπελχοφ του Βερολίνου ως ένα ιδανικό παράδειγμα προσαρμοστικότητας και επανάχρησης. Κάποτε ήταν από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια της Ευρώπης, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο ως αερογέφυρα στην τροφοδοσία του Δυτικού Βερολίνου κατά τον αποκλεισμό της πόλης από τους Σοβιετικούς στον Ψυχρό Πόλεμο, έκλεισε το 2008 και τώρα είναι ένας από τους μεγαλύτερους ανοιχτούς αστικούς χώρους στον κόσμο.
Οι ντόπιοι κάνουν πατίνι στους πρώην διαδρόμους προσγείωσης – απογείωσης, πετούν χαρταετούς στους πρώην αεροδιαδρόμους του, και συγκεντρώνονται για φεστιβάλ και εκδηλώσεις της κοινότητας στα πρώην υπόστεγα των αεροσκαφών. Τα τεράστια κτίρια των τερματικών σταθμών του φιλοξενούν πλέον εμπορικές και καλλιτεχνικές εκθέσεις, ενώ παρέχει και στέγαση έκτακτης ανάγκης σε περιόδους κρίσης.
Αντίστοιχο πιο πρόσφατο γερμανικό παράδειγμα είναι αυτό του Τέγκελ –του κεντρικού διεθνούς αεροδρομίου του Βερολίνου που έκλεισε το 2021 τώρα μετατρέπεται σε Urban Tech Republic, έναν κόμβο έρευνας και πράσινης τεχνολογίας για νεοφυείς επιχειρήσεις.
Μια άλλη εκδοχή αυτού του σεναρίου είναι το Διεθνές Αεροδρόμιο του Κρόιντον στα περίχωρα του Λονδίνου, που ήταν ένα από τα τρία μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έκλεισε το 1959. Εχει μετατραπεί σε διατηρητέο Κέντρο Ιστορίας της Βασιλικής Αεροπορίας (RAF) – και περιστασιακά ενοικιάζεται σε κινηματογραφικές παραγωγές ως σκηνικό ταινιών εποχής, λόγω της καλοδιατηρημένης αρχιτεκτονικής Art Deco.
Σενάριο 2: Μια πόλη-αεροδρόμιο
Το Ντουμπάι αντιμετωπίζει στεγαστικό πρόβλημα, λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της ακμάζουσας οικονομίας του, επομένως το αεροδρόμιο θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια φουτουριστική αστική γειτονιά που θα συνδυάζει την τεχνολογία, τον πολυτελή τρόπο ζωής και τη βιωσιμότητα.
Θα μπορούσε, γράφει η Telegraph, να γίνει ένα μέρος όπου οι κάτοικοι αλληλεπιδρούν με τις υπηρεσίες της πόλης μέσω εξατομικευμένων βοηθών Τεχνητής Νοημοσύνης – για κλείσιμο ιατρικών ραντεβού, για κρατήσεις εστιατορίων, ή για παραγγελίες παραδόσεων πακέτων μέσω drone, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται σήμερα στην πόλη Σεντσέν της Κίνας.
Οι διάδρομοι προσγείωσης – απογείωσης μπορούν να γίνουν «έξυπνες» λεωφόροι με κινητικά οδοστρώματα (για την αξιοποίηση της ενέργειας του βηματισμού) οι δημόσιες υπηρεσίες να βελτιωθούν μέσω ΤΝ και οι συνεκτικές κοινότητες να διοργανώνουν πάρτι σε ταράτσες στον πρώην πύργο ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας – ή να παρακολουθούν ομιλίες TED σε υπόστεγα αεροπλάνων που θα μετονομαστούν σε «θόλους δημιουργικών εκδηλώσεων».
Το πρώην αεροδρόμιο Κάι Τακ του Χονγκ Κονγκ είναι ό,τι πιο κοντινό σε αυτό το σενάριο. Από εφιαλτικό τόπο προσγείωσης τολμηρών πιλότων πάνω από πολυκατοικίες, όταν έκλεισε το 1998 μετατράπηκε σε τεράστια παραθαλάσσια γειτονιά που αποτελείται από σχολεία και κτίρια κατοικιών οργανωμένα κατά μήκος του παλιού διαδρόμου προσγείωσης – απογείωσης, ο οποίος τώρα φιλοξενεί κρουαζιερόπλοια αντί για Boeing 747, και πλαισιώνεται από έναν τεράστιο καταπράσινο κήπο.
Σε αυτή την κατηγορία κατατάσσεται και το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού που, όπως σημειώνει η Telegraph, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει πολυτελείς κατοικίες, πολιτιστικούς χώρους, αθλητικές εγκαταστάσεις και ένα από τα μεγαλύτερα παράκτια πάρκα της Μεσογείου.
Αντίστοιχα πρότυπα ακολουθεί και το πρώην αεροδρόμιο Στέιπλτον του Ντένβερ στην πολιτεία του Κολοράντο, το οποίο είναι πλέον μια γειτονιά με πρόσβαση για περπάτημα, με σχολεία και πάρκα, όπου ο πύργος ελέγχου του αεροδρομίου έχει μετατραπεί σε εστιατόριο, θυμίζοντας ακόμα το ένδοξο αεροπορικό του παρελθόν.
Και το επικρατέστερο πιθανό σενάριο είναι…
Η αλήθεια είναι ότι το μέλλον του DXB αποτελεί αντικείμενο εικασιών προς το παρόν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ακόμα και το Ντουμπάι δεν μπορεί να συντηρήσει δύο μεγάλα αεροδρόμια. Οι υπεύθυνοι των αεροδρομίων αναφέρουν στην Telegraph ότι συζητούν τη μετατροπή του αεροδρομίου που κλείνει σε πάρκο, ή σε κατασκευή υψηλών κτιρίων – κίνηση που θα επιτρέψει στο βόρειο τμήμα της πόλης να μετατραπεί σε γειτονιά ουρανοξυστών.
Η κυβέρνηση των ΗΑΕ θα εξετάσει τις επιλογές αυτές εν ευθέτω χρόνω – καθώς θα χρειαστούν τουλάχιστον 15 χρόνια πριν γίνει η πλήρης μεταφορά των υπηρεσιών του αεροδρομίου στο νέο, DWC. Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνει η Telegraph, το «αεροδρόμιο που δεν κοιμάται ποτέ» (παρατσούκλι του DXB) σίγουρα θα ανακαινισθεί στο γνώριμο στιλ του Ντουμπάι – αχανείς χώροι, αρχιτεκτονικά τολμηροί και με σούπερ σήμα Wi-Fi!