Αν υπάρχει ένα προϊόν του οποίου τις τιμές θα έπρεπε να παρακολουθεί στενά ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αυτό είναι η μπριζόλα. Πριν ακόμη μπει στην πολιτική, το 2007, είχε λανσάρει τα «Trump Steaks» στο τηλεοπτικό κανάλι QVC. Πουλούσε, όπως υπενθυμίζουν οι Financial Times, ακριβές συσκευασίες με μπριζόλες και μπέργκερ, που ξεκινούσαν από τα 199 δολάρια· τιμές που οι καταναλωτές θεώρησαν υπερβολικές, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να κλείσει μέσα σε δύο μήνες. Δέκα μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ βρίσκεται ξανά αντιμέτωπος με το ίδιο πρόβλημα: το υψηλό κόστος της μπριζόλας.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι τιμές του βοείου κρέατος έχουν εκτοξευθεί λόγω της παγκόσμιας έλλειψης προσφοράς. Τα κοπάδια έχουν συρρικνωθεί εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων, του υψηλού κόστους ζωοτροφών και των ασθενειών. Η συνέπεια είναι οι πρωτοφανείς τιμές, οι οποίες επιδεινώνονται από την αυξανόμενη ζήτηση για πρωτεΐνη, αλλά και από τους εκτεταμένους δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ, ιδίως στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα βοείου κρέατος παγκοσμίως.
Οι πολιτικές επιπτώσεις δεν περιορίζονται στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τιμές του βοδινού έχουν αυξήσει τον πληθωρισμό των τροφίμων, πιέζοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Στις ΗΠΑ, η μέση τιμή για μισό κιλό κιμά έφτασε τον Αύγουστο τα 6,32 δολάρια, καταγράφοντας αύξηση κατά 13% σε έναν χρόνο, ενώ οι ωμές μπριζόλες διαμορφώθηκαν στα 12,22 δολάρια το μισό κιλό, αυξημένες κατά 11%. Τα ψητοπωλεία ανεβάζουν τις τιμές ή μειώνουν τις μερίδες. Στη Βρετανία, η τιμή του βοδινού έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 25% μέσα σε έναν χρόνο.
Παρότι ο Τραμπ προβάλλει τον εαυτό του ως προστάτη της αγροτικής Αμερικής, οι αυξανόμενες τιμές του βοδινού τον φέρνουν σε σύγκρουση με την ίδια τη βιομηχανία κρέατος, έναν τομέα που τον έχει ιστορικά στηρίξει, γράφουν οι FT. Η κυβέρνηση ταλαντεύεται ανάμεσα στο να επιρρίψει ευθύνες στους κτηνοτρόφους, πολλοί από τους οποίους αποτελούν πιστή εκλογική βάση του Τραμπ, και στους πανίσχυρους ομίλους επεξεργασίας κρέατος.
Η υπουργός Γεωργίας, Μπρουκ Ρόλινς, τόνισε ότι στόχος είναι να διαφυλαχθεί η αυτάρκεια της χώρας και να μειωθεί το κόστος για τους καταναλωτές, χωρίς όμως να θιγεί η παραγωγή. Παρ’ όλα αυτά, το σχέδιο της κυβέρνησης να αυξήσει τις εισαγωγές βοδινού από την Αργεντινή φούντωσε τις αντιδράσεις. Πολλοί κτηνοτρόφοι ένιωσαν «προδομένοι» και εξέφρασαν ανοιχτά την αγανάκτησή τους: «Τι απέγινε το Πρώτα η Αμερική;» αναρωτήθηκε μια παραγωγός από το Ουισκόνσιν.
Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τις πολιτικές εντάσεις. Επαναλαμβανόμενες περίοδοι ξηρασίας στις δυτικές και νότιες ΗΠΑ, εν μέρει λόγω της κλιματικής αλλαγής, μείωσαν την ποιότητα των βοσκοτόπων και εκτίναξαν το κόστος των ζωοτροφών. Πολλοί κτηνοτρόφοι αναγκάστηκαν να πουλήσουν ζώα νωρίτερα ή να μειώσουν δραστικά τον αριθμό των θηλυκών στα κοπάδια τους. Ο συνολικός αριθμός βοοειδών στις ΗΠΑ είναι πλέον ο μικρότερος από τη δεκαετία του 1950.
Επιπλέον, τα σύνορα με το Μεξικό έχουν κλείσει για εισαγωγές βοοειδών λόγω της «μύγας των σκουληκιών», ενός παρασίτου που επηρεάζει τα ζώα. Περίπου ένα εκατομμύριο ζώα περιμένουν στα σύνορα για να περάσουν στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Ρόλινς.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, οι τιμές λιπασμάτων και ζωοτροφών αυξήθηκαν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία – οι κυρώσεις κατά τις Ρωσίας περιλαμβάνουν και αυτή την κατηγορία προϊόντων. Οι περσινές ξηρασίες σε Γαλλία και Ισπανία μείωσαν δραματικά την παραγωγή ζωοτροφών. Σε όλη την Ευρώπη, τα κοπάδια συρρικνώνονται, σημειώνουν οι FT. Και η αναπλήρωσή τους θα πάρει χρόνια: τα βοοειδή αναπαράγονται αργά, κάτι που καθιστά την αύξηση της προσφοράς σχεδόν αδύνατη βραχυπρόθεσμα.
Το εμπορικό μέτωπο έχει κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Πριν τους νέους δασμούς, οι ΗΠΑ αύξαναν τις εισαγωγές από τη Βραζιλία για να καλύψουν τη ζήτηση. Στους πρώτους πέντε μήνες του 2025, οι εισαγωγές είχαν υπερδιπλασιαστεί. Ομως μετά την επιβολή δασμού 50% στη χώρα από τον Τραμπ, το πραγματικό κόστος άγγιξε το 76%. Οι βραζιλινοί εξαγωγείς έχασαν σχεδόν τη μισή αγορά τους στις ΗΠΑ.
Για να ανακουφίσει τους αμερικανούς καταναλωτές, ο Τραμπ μείωσε κάποιους δασμούς την τελευταία στιγμή. Αλλά το κλίμα είχε ήδη επιβαρυνθεί και στην Ευρώπη. Καθώς η Αυστραλία στρέφει τις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ για να καλύψει τις ελλείψεις, η βρετανική αγορά μένει όλο και πιο ακάλυπτη.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τους FT, η παγκόσμια ζήτηση για πρωτεΐνη αυξάνεται αδιάκοπα. Ερευνες δείχνουν ότι επτά στους δέκα Αμερικανούς προσπαθούν να αυξήσουν την πρόσληψη πρωτεΐνης, ενώ η αυξανόμενη χρήση ενέσιμων φαρμάκων για απώλεια βάρους, ενισχύουν ακόμη περισσότερο αυτή την τάση.
Ετσι, ο συνδυασμός περιορισμένης προσφοράς και ισχυρής ζήτησης κρατά ψηλά τις τιμές λιανικής του βοδινού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Στις ΗΠΑ το μπέργκερ έχει γίνει πολιτικό θέμα πρώτης γραμμής.
Υπό την πίεση των αυξημένων τιμών, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα αγοράσει περισσότερο βοδινό από την Αργεντινή προκειμένου αυτές να πέσουν. Η αντίδραση ήταν άμεση και έντονη. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ενωσης Κτηνοτρόφων χαρακτήρισε το σχέδιο «καταστροφικό» για τους αμερικανούς παραγωγούς, χωρίς ουσιαστικό όφελος για τους καταναλωτές.
Η κυβέρνηση τετραπλασίασε το επιτρεπόμενο όριο εισαγωγών από την Αργεντινή και παράλληλα ανακοίνωσε μέτρα στήριξης για τους κτηνοτρόφους. Ο Τραμπ, σε ανάρτησή του, επιτέθηκε στους παραγωγούς, ισχυριζόμενος ότι ωφελούνται από τους δασμούς που ο ίδιος επέβαλε.
Τα νέα εμπορικά πλαίσια που ανακοίνωσε η Ουάσινγκτον για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής πυροδότησαν και πολιτική αναταραχή. Πάνω από 30 μέλη του Κογκρέσου, γράφουν οι FT, κατηγόρησαν τον Τραμπ ότι αποσταθεροποιεί την αγορά ζώων με σπασμωδικές αποφάσεις και δημόσιες δηλώσεις.
Παράλληλα, ο Τραμπ στράφηκε και κατά της «Μεγάλης Τετράδας» των εταιρειών συσκευασίας κρέατος, κατηγορώντας τες για χειραγώγηση τιμών. Οι εταιρείες αρνούνται οποιαδήποτε παρανομία, αλλά αντιμετωπίζουν ήδη σειρά αγωγών και έρευνες.
Η Ρόλινς υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος είναι αποφασισμένος να συγκρουστεί με καθεστωτικά συμφέροντα, ακόμη και με εταιρείες που παραδοσιακά στηρίζουν τους Ρεπουμπλικάνους. Πολλοί στον κλάδο, όμως, θεωρούν ότι οι στόχοι της κυβέρνησης είναι αντικρουόμενοι: δεν μπορείς να υπερασπίζεσαι ταυτόχρονα και τους παραγωγούς και τις χαμηλές τιμές για τους καταναλωτές μέσω φθηνών εισαγωγών.
Αλλοι πιστεύουν ότι ο Τραμπ έχει κάνει τους πολιτικούς του υπολογισμούς: οι καταναλωτές είναι πολύ περισσότεροι από τους παραγωγούς. Οπως είπε χαρακτηριστικά ένας μεγάλος κτηνοτρόφος: «Υπάρχουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι που τρώνε μπέργκερ από εκείνους που τα παράγουν».