Πιστεύεται ότι η υπεραπόδοση των μετοχών διεθνώς και ιδιαίτερα στην Αμερική θα οδηγήσει σε μια μεγάλη διόρθωση, και μάλιστα σύντομα. Εδώ τίθεται το ερώτημα αν μπορεί η στρατηγική της εγκατάλειψης του κλασικού χαρτοφυλακίου 60/40 –ενώ προσθέτει μεγάλες ποσότητες μετρητών και χρυσού– να συνεχίσει να έχει καλύτερες επιδόσεις τα επόμενα χρόνια.
Πιθανώς να είμαστε πιο εκτεθειμένοι σε μια επικείμενη κατάρρευση της αγοράς από ό,τι νομίζουμε. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα αν επίκειται μια πραγματικά οδυνηρή ύφεση, πόσο μάλλον πότε. Αυξάνονται οι φωνές που προειδοποιούν ότι τα προβλήματα είναι πιθανά και υπάρχουν ανησυχίες ότι οι εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης υπερβάλλουν όταν κάνουν λόγο για σημαντική διόρθωση.
Οι απαισιόδοξες εκτιμήσεις προειδοποιούν για κατάρρευση που ενδέχεται να εξαλείψει 35 τρισ. δολάρια. Μια μεγάλη πτώση της αξίας των χρηματιστηρίων των ΗΠΑ θα ήταν πολύ πιο οδυνηρή για την ευρύτερη οικονομία από ό,τι, για παράδειγμα, η ύφεση των dotcom πριν από ένα τέταρτο του αιώνα. Η σύντομη εκδοχή: πολύ περισσότερα αμερικανικά νοικοκυριά από ό,τι πριν, καθώς και πολλοί ξένοι επενδυτές, είναι άμεσα εκτεθειμένοι. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερο κίνδυνο για την κατανάλωση συνολικά.
Είναι υπερβολικές αυτές οι προειδοποιήσεις; Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι οι τεράστιες αποτιμήσεις των μεγάλων εταιρειών ΤΝ θα αποδειχθούν δικαιολογημένες επειδή η τεχνολογία ήδη, κατά κάποιο τρόπο, φέρνει μεγάλες βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και της οικονομίας. Θα μπορούσατε να υποστηρίξετε ότι δεν έχει σημασία που οι εταιρείες ΤΝ είναι όλο και πιο αλληλένδετες και ότι η αποτυχία ενός κομματιού μιας αλυσίδας, για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να προκαλέσει δυσκολίες στις άλλες εταιρείες που εμπλέκονται σε αυτήν.
Ενα άλλο παράδειγμα προβλημάτων στις αγορές, όπως η κατάρρευση της First Brands, η οποία κατάφερε με κάποιο τρόπο να δανειστεί περισσότερα από 10 δισ. δολάρια, αποτελεί ένδειξη για τον εφησυχασμό μεταξύ των επενδυτών. Θα έπρεπε να είχαν εντοπίσει σημάδια κινδύνου σε αυτή την εταιρεία, ωστόσο έσπευσαν να δανείσουν. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι οι αγορές υπερθερμαίνονται. Εάν οι επενδυτές συσσωρεύονται σε μια εταιρεία παράλογα, δεν είναι τρελό να φανταστούμε ότι αυτό συμβαίνει ευρύτερα, εξ ου και οι φόβοι για περισσότερες εκρήξεις δανεισμού.
Μια τάση που συχνά μοιράζονται οι έμπειροι διαχειριστές κεφαλαίων είναι η υψηλή ανοχή στη γνωστική ασυμφωνία. Αυτό συμβαίνει επειδή χωρίς αυτήν η δουλειά τους θα ήταν ένας εφιάλτης. Οι πελάτες γνωρίζουν ότι οι υπερμεγέθεις αποδόσεις προέρχονται από την ανάληψη κινδύνων και θέλουν να το κάνουν, αλλά στη συνέχεια, όταν χάνουν χρήματα, διστάζουν. Η έρευνα είναι απαραίτητη για την απόκτηση πλεονεκτήματος, αλλά ένα μεγάλο μέρος των ιδεών ακόμη και του καλύτερου αναλυτή δεν θα αποφέρει κέρδος. Και φυσικά, το πιο προσεκτικά κατασκευασμένο χαρτοφυλάκιο –με κάθε θέση να υποστηρίζεται από μια σταθερά και βάρη βελτιστοποιημένα στο σημείο βάσης – μπορεί να κατατροπωθεί από ένα που θα μπορούσε να συναρμολογηθεί σε πέντε λεπτά.
Δεν είναι μυστικό ότι οι επενδυτές έχουν απογοητευθεί τελευταία από την κλασική επενδυτική στρατηγική 60/40. Μπορεί το λεγόμενο «μόνιμο» χαρτοφυλάκιο να προσφέρει μια εναλλακτική λύση; Οι πρόσφατες αποδόσεις φαίνονται καλές, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι. Το μόνιμο χαρτοφυλάκιο είναι ένα ψευδώνυμο που δίνουν ορισμένοι επενδυτές σε μια στρατηγική ισόποσης κατανομής των συμμετοχών τους σε τέσσερις κύριες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων: μετοχές, ομόλογα, χρυσό και μετρητά. Το μόνιμο χαρτοφυλάκιο, που μερικές φορές αναφέρεται και ως στρατηγική 25/25/25/25, έχει αποδώσει καλά τα τελευταία χρόνια, σχεδόν ισάξια με τις αποδόσεις της πιο παραδοσιακής στρατηγικής 60% μετοχές / 40% ομόλογα. Ορισμένοι επενδυτές πιστεύουν ότι το μέλλον διαγράφεται λαμπρό.
Τα εμπορεύματα βρίσκονται σε δομική άνοδο σε πρώιμο στάδιο, με επικεφαλής τον χρυσό, και οι αμερικανικές μετοχές σε τροχιά bear σε μεταγενέστερο στάδιο σε σχέση με τις διεθνείς μετοχές. Τα πιο διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια, π.χ. 25/25/25/25 μετρητά/χρυσός, μετοχές/ομόλογα, είναι πιθανό να παραμείνουν ανταγωνιστικά έναντι των 60-40. Οι αναλυτές περιγράφουν πιθανά εμπόδια για τις αμερικανικές μετοχές λόγω των πιο περιορισμένων κρατικών δαπανών, των δασμών και της μείωσης της παραγωγικότητας.
Πράγματι, η παραγωγικότητα των ΗΠΑ μειώθηκε για πρώτη φορά σε τρία χρόνια κατά το πρώτο τρίμηνο. Επιπλέον, ο χρυσός τείνει να καταγράφει την καλύτερη απόδοσή του σε σχέση με τις μετοχές, σε ιστορικές περιόδους που οι αγορές έχουν βιώσει παρόμοια δυναμική, και οι ΗΠΑ φάνηκαν να βρίσκονται σε ύφεση.
Οι πρόσφατες αποδόσεις για τη στρατηγική μόνιμου χαρτοφυλακίου δείχνουν σίγουρα ελκυστικές.
Είναι αλήθεια ότι η αγορά μετοχών φαίνεται αμφίβολη. Παρά το δύσκολο ξεκίνημα του 2025, οι αμερικανικές μετοχές εξακολουθούν να διαπραγματεύονται περίπου 35 φορές τα μακροπρόθεσμα κυκλικά προσαρμοσμένα κέρδη τους –περίπου εκεί που ήταν το 1929– και υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τη φούσκα των dot-com.
Οι παρατηρητές της αγοράς, έχουν προειδοποιήσει ότι η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά θα μπορούσε να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας «Χαμένης Δεκαετίας», με υποτονικές αποδόσεις. Από την άλλη πλευρά, η Ιστορία δείχνει ότι λίγα περιουσιακά στοιχεία έχουν φτάσει τις μακροπρόθεσμες ιστορικές αποδόσεις των μετοχών, και αυτό ισχύει για τα ομόλογα, τον χρυσό και τα μετρητά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές του χρυσού βρίσκονται επίσης σε ιστορικά υψηλά, έχοντας αυξηθεί κατά 40% τον τελευταίο χρόνο. Οι επενδυτές που προσθέτουν μια μεγάλη ποσότητα χρυσού στα χαρτοφυλάκιά τους σήμερα μετά βίας μπαίνουν στο ισόγειο. Δεν μένει λοιπόν παρά να κάνουμε έξυπνες επενδυτικές τοποθετήσεις.
Ο Γιώργος Κατοστάρης είναι επενδυτής κεφαλαίων, με MBA, MSc in International Business