Είναι όντως αμετακίνητο το δημοσκοπικό σκηνικό; Ποιο ήταν το αποτύπωμα της υπόθεσης Πάνου Ρούτσι στον πολιτικό χάρτη; Υπάρχει, έναν μήνα μετά, μετενέργεια των πρωθυπουργικών εξαγγελιών της 89ης ΔΕΘ; Και τι πιστεύουν οι πολίτες για την περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος, ως γνωστόν, παραιτήθηκε από βουλευτής, προαναγγέλλοντας εμμέσως πλην σαφώς δημιουργία νέου κόμματος;
Τα ευρήματα της έρευνας της RealPolls για το Protagon, της δεύτερης της νέας κοινοβουλευτικής χρονιάς –διεξήχθη το τετραήμερο 17-20 Οκτωβρίου, σε δείγμα 1.724 ατόμων–, δίνουν απαντήσεις. Περιγράφουν μια πολιτική συνθήκη που συνεχίζει να αποτελεί πηγή προβληματισμού για το Μέγαρο Μαξίμου –η ΝΔ εξακολουθεί να μη βελτιώνει τη θέση της, αντιθέτως, έστω οριακά, υποχωρεί στην πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσματος σε σύγκριση με την προηγούμενη μέτρηση– αλλά και για την αξιωματική αντιπολίτευση –το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής βρίσκεται και πάλι να καρκινοβατεί αναμετρούμενο με την Πλεύση Ελευθερίας–, ενώ και ο κ. Τσίπρας δείχνει να έχει σχετικά χαμηλό ταβάνι.
Στην πρόθεση ψήφου (Πίνακας Ι), η Νέα Δημοκρατία παρέμεινε σταθερή σε σχέση με τη μέτρηση του Σεπτεμβρίου, στο 23,8%, αλλά με μια μικρή κάμψη στην πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος (Πίνακας ΙΙ): στο 27,7%, από 27,9% τον Σεπτέμβριο και από 29,4% τον περασμένο Ιούλιο. Το 27,7% είναι κάτω από την εκλογική επίδοση της ΝΔ στις ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2024 (28,31%).
Σημαντικές απώλειες κατέγραψε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που μετρήθηκε στο 8,6% (από 9,7% τον Σεπτέμβριο), ενώ στην τρίτη θέση, με 7,6%, αναρριχήθηκε η Πλεύση Ελευθερίας. Παρατηρείται πως και αυτή τη φορά, όπως και πέρυσι τον χειμώνα, η υπόθεση των Τεμπών (τώρα με την απεργία πείνας του κ. Ρούτσι) προσφέρει στη Ζωή Κωνσταντοπούλου την ορατότητα και το δημοσκοπικό καύσιμο που χρειάζεται, σε αντίθεση με το ΠΑΣΟΚ, που ζημιώνεται. Είναι εξάλλου εντυπωσιακό ότι στην πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσματος, ΠΑΣΟΚ και Πλεύση Ελευθερίας έρχονται ισόπαλοι στο 10,4% (το ΠΑΣΟΚ κατρακυλά από 13,8%, ενώ η Πλεύση κερδίζει μία μονάδα από το 9,5% της προηγούμενης μέτρησης)!
Η υποχώρηση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σε ποσοστά κάτω από την εκλογική του επίδοση στις ευρωεκλογές, που ήταν 12,79%, δεν μπορούν παρά να προβληματίζουν τη Χαριλάου Τρικούπη, ιδίως μάλιστα όταν στελέχη του κόμματος έχουν κάνει λόγο για προθεσμία δημοσκοπικής ανάκαμψης (η «βελόνα» που πρέπει να ξεκολλήσει εντός δύο μηνών).
Στην πρόθεση ψήφου, στην τέταρτη θέση βρέθηκε η Ελληνική Λύση με 7,2% (από 7,1% τον Σεπτέμβριο), πέμπτο ήταν το ΚΚΕ με 5,7% (από 5,9%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ υποχώρησε στο 4,5% (από 5,6%) και προηγείται οριακά του ΜέΡΑ25, το οποίο εκτινάχθηκε στο 4,4% (από 2,9% τον Σεπτέμβριο). Η Φωνή Λογικής μετρήθηκε σταθερή στο 3,8%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην παρούσα μέτρηση έχει μειωθεί η αδιευκρίνιστη ψήφος (από 20,4% τον Σεπτέμβριο, στο 16,3% τώρα), ενώ έχει αυξηθεί αρκετά η επιλογή «άλλο κόμμα», από το 3,9% στο 6,6%, γεγονός που οφείλεται στη συζήτηση για τη δημιουργία νέων κομμάτων.
Στην πρόβλεψη αποτελέσματος η Ελληνική Λύση χάνει δύο μονάδες σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, καθώς μετρήθηκε στο 8,7%, από 10,8%. ΚΚΕ, Φωνή Λογικής και ΜέΡΑ25 στην πρόβλεψη αποτελέσματος παραμένουν σχεδόν σταθερά, με ποσοστά 7,9%, 5,3% και 6,9% αντίστοιχα. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην πρόβλεψη αποτελέσματος χάνει μία μονάδα, πέφτοντας στο 6,9%, από το 7,9% του Σεπτεμβρίου.
Το κόμμα του κ. Βαρουφάκη φαίνεται να είναι ισόπαλο με τον ΣΥΡΙΖΑ, τόσο στην απλή πρόθεση όσο και στην πρόβλεψη αποτελέσματος, ενώ για πρώτη φορά στην απλή πρόθεση περνάει μπροστά από τη Φωνή Λογικής κατά 0,6%. Στη μέτρηση του Σεπτεμβρίου, ενώ ήταν πίσω στην απλή πρόθεση, περνούσε μπροστά στην πρόβλεψη αποτελέσματος.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι οι διαφορές στην κατάταξη που παρατηρούνται μεταξύ απλής πρόθεσης ψήφου και πρόβλεψης αποτελέσματος οφείλονται στο γεγονός ότι η RealPolls δεν κάνει αναλογική κατανομή της αδιευκρίνιστης ψήφου, αλλά καινοτομεί χρησιμοποιώντας τεχνικές Τεχνητής Νοημοσύνης και κατά την κατανομή των αναποφάσιστων λαμβάνει υπόψη το σύνολο των απαντήσεων που έχει δώσει ο αναποφάσιστος, ώστε να τον κατατάξει σε κάποιο κόμμα και να κάνει την τελική πρόβλεψη.
Για το φημολογούμενο κόμμα Τσίπρα, στην έρευνα του Οκτωβρίου, και παρά την αυξημένη δημοσιότητα λόγω παραίτησης και διαφήμισης του βιβλίου, καταγράφηκε κάμψη της δυνητικής ψήφου (δηλαδή των απαντήσεων στο ερώτημα «πόσο πιθανό είναι να ψηφίσετε το κόμμα αυτό»).
Συγκεκριμένα (Πίνακας III), από το 21,8% που άθροιζε το πολύ πιθανό/αρκετά πιθανό στην έρευνα του Σεπτεμβρίου, πλέον αθροίζει στο 20,6%, με αισθητή μείωση.
Από την άλλη, για το πιθανολογούμενο κόμμα του Αντώνη Σαμαρά, στην ίδια ερώτηση το πολύ πιθανό / αρκετά πιθανό αθροίζει 11,1% (από 10,2% τον Σεπτέμβριο). Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος της ΝΔ έχει «εξασφαλισμένο» μόνο ένα 4,1% (Πίνακας IV).
Μένοντας στην περίπτωση του κ. Τσίπρα, στην ερώτηση «Ποιον θα επιλέγατε για πρωθυπουργό της χώρας ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αλέξη Τσίπρα;» (Πίνακας V), o Πρωθυπουργός προηγείται με 31,1% έναντι 25,1% του πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ –ωστόσο η απάντηση «κανένας από τους δύο» κυριαρχεί με 42,8%, δηλαδή περισσότεροι από τέσσερις στους 10 Ελληνες δεν θέλουν ούτε τον κ. Μητσοτάκη ούτε τον κ. Τσίπρα στην πρωθυπουργία.
Σε ερώτηση για το ζευγάρι ανάμεσα στον κ. Τσίπρα και στον Νίκο Ανδρουλάκη, ο πρώην πρωθυπουργός προηγείται με 25,9% έναντι 20,4% (Πίνακας VI).
Σε ό,τι αφορά τον κ. Τσίπρα και την επικείμενη επιστροφή του, οι απαντήσεις των πολιτών δείχνουν ότι τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα (Πίνακες VIII και IX):
1. Μόλις το 30,6% θεωρεί ότι πρέπει να έχει μια δεύτερη ευκαιρία.
2. To 23,5% θεωρεί ότι έχει καταλάβει τα λάθη του και φέρνει νέο αέρα στην πολιτική.
3. To 59,6% θεωρεί ότι «ο Αλέξης Τσίπρας εκπροσωπεί τον λαϊκισμό και την κακή επιλογή συνεργατών».
4. To 65,7% θεωρεί ότι «ο Αλέξης Τσίπρας εξακολουθεί να θεωρείται «παλαιό σύστημα», παρά τη δημιουργία νέου κόμματος».
5. 59,6% θεωρεί ότι «ο Αλέξης Τσίπρας εκπροσωπεί τον λαϊκισμό και την κακή επιλογή συνεργατών».
6. Τέλος, μόνο το 26,3% θωρεί ότι μπορεί να νικήσει τον κ. Μητσοτάκη (Πίνακας X).
Ξεχωριστό ενδιαφέρον είχαν τα ευρήματα της ερώτησης για τα κριτήρια με τα οποία οι πολίτες επιλέγουν ένα κόμμα.
Στην ερώτηση «Οταν αποφασίζετε ποιο κόμμα θα ψηφίσετε, ποια από τα παρακάτω κριτήρια θεωρείτε πιο σημαντικά;» (Επιλέξτε 1 έως 3 απαντήσεις) προκύπτει ότι στην πλειοψηφία τους, με 67,4%, οι πολίτες επιλέγουν «Βελτίωση της καθημερινότητας και της οικονομικής ευημερίας των πολιτών», αμέσως μετά ακολουθούν η «Μη εμπλοκή σε σκάνδαλα ή διαφθορά» με 40,2% και τρίτο με 32,2% «Η δυνατότητα να επιτύχει οικονομική σταθερότητα», ενώ τελευταίο, με μόλις 17,9%, έρχεται ο «Χαρακτήρας και η προσωπικότητα του αρχηγού» (Πίνακας XI).
Από τα νούμερα αυτά προκύπτει ότι η διάσημη πια ρήση «είναι η οικονομία, ανόητε» παραμένει επίκαιρη. Και ότι η οικονομική σταθερότητα, που όμως τελικά μεταφράζεται σε βελτίωση της καθημερινότητας, είναι το πραγματικό πολιτικό επίδικο των επόμενων εκλογών.
Αν δούμε, λοιπόν, το κατά πόσο η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση έχουν καταφέρει να δώσουν απαντήσεις στα θέματα της οικονομίας στις πρόσφατες ανακοινώσεις που έκαναν στην 89η ΔΕΘ, με την ασφάλεια πλέον της χρονικής απόστασης:
Στο ερώτημα (Πίνακες ΧΙΙ και ΧΙΙΙ) αν, έναν μήνα μετά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης στη ΔΕΘ, συμφωνούν ή διαφωνούν με τις παρακάτω προτάσεις:
1. Το 22,7% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Η πολιτική της κυβέρνησης για τη σταθερότητα και ανάπτυξη της οικονομίας έχει οδηγήσει σε βελτίωση της καθημερινής οικονομικής κατάστασης των πολιτών.»
2. Το 21,7% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Η κυβέρνηση έχει καταφέρει να προστατεύσει τη μεσαία τάξη από υπερφορολόγηση».
3. Το 83,5% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: Οι πολιτικές της κυβέρνησης δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική καθημερινότητα των πολιτών (π.χ. κόστος διαβίωσης, μισθοί, απασχόληση).
4. Το 84,1% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Παρά τις εξαγγελίες, η προσωπική μου οικονομική κατάσταση δεν πιστεύω ότι θα βελτιωθεί με ουσιαστικό τρόπο».
Τα αινίγματα του ΠΑΣΟΚ
Σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και το πολυσυζητημένο πρόγραμμα που παρουσίασε στη ΔΕΘ οι πολίτες απαντούν:
«Εναν μήνα μετά την παρουσίαση του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ στη ΔΕΘ»:
1. Το 17,5% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Το ΠΑΣΟΚ έχει κατανοήσει τον παλμό της κοινωνίας και το πρόγραμμά του ανταποκρίνεται στα προβλήματα της καθημερινότητας».
2. Το 15,1% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ είναι κοστολογημένο και ρεαλιστικό».
3. Το 68,4% Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Παρά τις συχνές αναφορές των στελεχών του, το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ παραμένει ασαφές για μένα».
4. Το 76,6 Συμφωνεί/ Μάλλον συμφωνεί: «Το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ δεν έχει βελτιώσει την εικόνα που έχω για το κόμμα και τα στελέχη του».
Είναι φανερό ότι το ΠΑΣΟΚ, μολονότι έχει επενδύσει στο πρόγραμμα που παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη, αυτό μάλλον δεν έχει γίνει αποδεκτό από την κοινωνία, ούτε έχει βοηθήσει στο να βελτιωθεί η εικόνα του.
Βαδίζοντας προς το συνέδριο, πρέπει, σύμφωνα με τη γνώμη των πολιτών, να ξεκαθαρίσει και τη θέση που θα κρατήσει σχετικά με το τι θα πράξει (81,2%) στην περίπτωση που δεν είναι πρώτο κόμμα, που είναι και το πιθανότερο σενάριο. Οι πολίτες απαντούν ότι προτιμούν να βρει τρόπους συνεργασίας με τα άλλα κόμματα της προοδευτικής παράταξής σε ποσοστό 37,9% παρά να συνεχίσει αυτόνομη πορεία (22,9%) ή να συνεργαστεί με τη ΝΔ (15,9%).
Συνοπτική ταυτότητα έρευνας
– Εταιρεία: R.P. REALPOLLS LTD
–Εντολέας: www.protagon.gr
–Τύπος έρευνας: Τηλεφωνική (μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα με τυχαία δειγματοληψία και χρήση κωδικών μιας χρήσης) με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.
–Γεωγραφική Περιοχή: Πανελλαδική
– Διάστημα Συλλογής Στοιχείων: 17/10-20/10 2025
–Σύνολο δείγματος: 1.724 άτομα 17 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές.
–Μέγιστο δειγματοληπτικό σφάλμα (υπολογίστηκε με την τεχνική bootstrap): ±2,9% με διάστημα εμπιστοσύνης 95%.
– Μεταβλητές στάθμισης: Ηλικία, Φύλο, περιφέρεια ψήφου, ψήφος στις βουλευτικές εκλογές του 2023
– Μέθοδος στάθμισης: Raking πολλαπλών μεταβλητών με βάση τα πρότυπα και τους αλγορίθμους της American National Elections Studies (ANES, https://electionstudies.org/ )
– Μέθοδος εκτίμηση εκλογικής επιρροής Random Forest Classification/ LightGbm Classification, Ακρίβεια άνω του 85%)
–Ιστότοπος εταιρείας: www.realpolls.eu
–Αρ. πρωτοκόλλου κοινοποίησης στο ΕΣΡ: 3428/10-6-2021, Aρ. Απόφασης ΕΣΡ: 218/2022/27-6-2022