Η εφευρετικότητα τρέχει στο αίμα των Γερμανών, που έχουν εφεύρει την τυπογραφική μηχανή, το αυτοκίνητο και την ακτινογραφία, πέρα από πιο πρόσφατες δημιουργίες, όπως τα μουσικά αρχεία MP3 και τα ζελεδάκια. Η χώρα εξακολουθεί να συμβάλλει σημαντικά στην τεχνολογική πρόοδο, καταθέτοντας περισσότερες από 16.700 διεθνείς αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας το 2024.
Ωστόσο, σύμφωνα με μια νέα παγκόσμια κατάταξη 139 οικονομιών που δημοσιεύθηκε από το Παγκόσμιο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO) και επικαλείται δημοσίευμα του Economist, η Γερμανία δεν συγκαταλέγεται πλέον στις δέκα πιο καινοτόμες χώρες στον κόσμο. Η Κίνα την έχει εκτοπίσει.
Το WIPO χρησιμοποιεί 78 δείκτες για να καταρτίσει τον Δείκτη Παγκόσμιας Καινοτομίας, οι οποίοι καλύπτουν τόσο εισροές (όπως δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη) όσο και εκροές (όπως διπλώματα ευρεσιτεχνίας και εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας). Ο δείκτης επιχειρεί παράλληλα να καταγράψει την ισχύ των θεσμών κάθε χώρας, την πολυπλοκότητα των αγορών της και την πρόοδό της στην υιοθέτηση της τεχνολογίας – όχι μόνο τις εφευρέσεις της.
Τα περισσότερα δεδομένα του δείκτη συλλέχθηκαν το 2024, πριν ο πρόεδρος Τραμπ ξεκινήσει την επίθεσή του στην επιστημονική κοινότητα των ΗΠΑ. Η Κίνα, φυσικά, έχει τεράστιο πληθυσμό και μια πολύ μεγαλύτερη οικονομία από τη Γερμανία – 16,2 τρισ. ευρώ έναντι 4. Είναι σε θέση να επενδύσει μεγαλύτερα ποσά στην έρευνα και να συντηρήσει περισσότερα πανεπιστήμια.
Δεν θα αποτελούσε έκπληξη αν ξεπερνούσε τη Γερμανία σε έναν πίνακα κατάταξης με βάση απόλυτες μετρήσεις. Αλλά η εξήγηση για την επιτυχία της Κίνας δεν είναι τόσο απλή. Πολλοί από τους δείκτες του WIPO ελέγχουν το μέγεθος της οικονομίας και του πληθυσμού μιας χώρας. Οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης δεν εκφράζονται με καθαρά ποσά, αλλά ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ ο αριθμός των ερευνητών υπολογίζεται ανά εκατομμύριο μέλη του πληθυσμού.
Με αυτά τα κριτήρια, η χώρα με την υψηλότερη κατάταξη φέτος, όπως και πέρυσι, είναι η μικροσκοπική Ελβετία. Η Σουηδία έρχεται δεύτερη και οι ΗΠΑ τρίτες. Η είσοδος της Κίνας στην πρώτη δεκάδα, όμως, γίνεται ακόμη πιο αξιοσημείωτη, δεδομένης της κατάστασής της ως οικονομίας μεσαίου εισοδήματος. Κράτη με αντίστοιχο κατά κεφαλήν ΑΕΠ συνήθως κατατάσσονται κάτω από τις πρώτες 50 ή 60.
Παράλληλα, η Κίνα πιάνει ικανοποιητικές αποδόσεις για τις επενδύσεις της στην καινοτομία. Οι βαθμολογίες της για τις εκροές (διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εμπορικά σήματα, εξαγωγές και τα συναφή) είναι καλύτερες από τις αναμενόμενες, δεδομένου του επιπέδου των εισροών της (εκπαίδευση, δαπάνες για την έρευνα κ.ο.κ.) – γεγονός που αντικρούει τη συμβατική θεωρία ότι η καινοτομία της εξαρτάται από τεράστια ποσά χρημάτων και ανθρώπινου δυναμικού.
Η ασιατική χώρα περιγραφόταν κάποτε ως «παχύσαρκος τεχνολογικός δράκος» που καταβρόχθιζε τεράστιες ποσότητες πόρων, παράγοντας πενιχρές δημιουργικές σπίθες. Ο δράκος δείχνει τώρα να είναι σε πολύ καλύτερη φόρμα.
Στην έκθεσή του, το WIPO σημειώνει μια διστακτική ανάκαμψη από την παγκόσμια ύφεση στην καινοτομία, την οποία είχε εντοπίσει πέρυσι. Ο αριθμός των αιτήσεων ευρεσιτεχνίας και των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε όλον τον κόσμο αυξάνεται ξανά. Οι επενδύσεις σε επιχειρηματικά κεφάλαια αυξήθηκαν επίσης κατά 7,7% το 2024. Αλλά μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών επικεντρώθηκε στις ΗΠΑ και διοχετεύτηκε σε έναν τομέα: την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Αν και η αξία των συμφωνιών αυξάνεται, ο αριθμός τους μειώνεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Οι επενδύσεις σε επιχειρηματικά κεφάλαια, οι οποίες είχαν εξαπλωθεί σε περισσότερες χώρες και βιομηχανίες, φαίνεται να περιορίζονται ξανά, όπως αναφέρει η έκθεση. Κρίμα, σημειώνει ο Economist, καθώς τα σύνορα της τεχνολογικής έρευνας διευρύνονται. Η εφευρετικότητα εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους – από την κινητή τυπογραφία ως τις γαστριμαργικές λιχουδιές.