Ενα σημαντικό κίνημα κατά των φόρων κερδίζει έδαφος στο Διαδίκτυο στη Γαλλία, θέτοντας την κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν σε επιφυλακή καθώς προετοιμάζεται για μια δυνητικά εκρηκτική αναμέτρηση για τον προϋπολογισμό αυτό το φθινόπωρο.
Το «Nicolas qui paie» (ο Νικολά που πληρώνει) έχει γίνει ένα κάλεσμα συσπείρωσης για τους εργαζομένους που αισθάνονται ότι υπερφορολογούνται για να χρηματοδοτήσουν ένα καταρρέον σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Καθώς οι κεντρώοι φιλελεύθεροι του Μακρόν βρίσκονται σε πτώση και η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν στοχεύει στην προεδρία το 2027, το κίνημα μπορεί να αναδειχθεί σε σημαντικό παράγοντα.
Η προέλευση του «Νικολά» εντοπίζεται σε ένα εμπρηστικό εικονίδιο του 2020, ενός απελπισμένου 30άρη εργαζομένου της μεσαίας τάξης, που κρατούσε το κεφάλι με τα χέρια του.
Το εικονίδιο υποδήλωνε ότι πλήρωνε τον λογαριασμό για να απολαμβάνουν οι συνταξιούχοι «Σαντάλ και Μπερνάρ» κρουαζιέρες, καθώς και για να πληρώνει για τα επιδόματα του 25χρονου «Καρίμ» και για την αναπτυξιακή βοήθεια στην Αφρική.
Ο «Νικολά» έχει γίνει πρόσφατα σημείο αναφοράς στην πολιτική συζήτηση της Γαλλίας, και ένα μεγάλο ερώτημα είναι αν η Λεπέν μπορεί να συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους από αυτή την ομάδα πολιτών, η οποία όμως, φέρεται να ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τη «Σαντάλ και τον Μπερνάρ», ανέφερε το Politico.
Σύμφωνα με στοιχεία που κοινοποιήθηκαν στο Politico, περισσότερα από 503.000 tweets σχετικά με το κίνημα «ο Νικολά που πληρώνει», έχουν αναρτηθεί από την αρχή του έτους, με τη συχνότητά τους να αυξάνεται απότομα μετά τον Ιούνιο.
Το Νικολά -ένα όνομα κοινό μεταξύ των αγοριών που γεννήθηκαν στη Γαλλία τη δεκαετία του 80- έχει καταλήξει να συμβολίζει τις απογοητεύσεις της μεσαίας τάξης της Γαλλίας: πολύ «πλούσιοι» για να λάβουν επιδόματα, αλλά όχι αρκετά πλούσιοι για να ξεφύγουν από το βάρος των αυξανόμενων φόρων.
Το σύνθημα έχει κατά καιρούς λάβει έναν πιο σκοτεινό, αντιμεταναστευτικό τόνο, με ορισμένες αναρτήσεις να κατηγορούν τους ξένους ότι εκμεταλλεύονται το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της Γαλλίας.
Η ομάδα του Μακρόν παρακολουθεί στενά το φαινόμενο. «Δίνουμε προσοχή σε κινήματα όπως του “Νικολά που πληρώνει”», δήλωσε ένας σύμβουλος από το Μέγαρο των Ηλυσίων.
«Μπορεί να θεωρηθεί είτε ως ένα λαϊκιστικό ακροδεξιό κίνημα είτε ως προειδοποιητικό σημάδι ότι η αποδοχή των φόρων από τον λαό εξαντλείται», είπε. «Πιστεύουμε ότι είναι και τα δύο, καθώς και ένα σημάδι ότι οι φόροι δεν πρέπει να αυξηθούν».
Ομως, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού προωθεί έναν προϋπολογισμό λιτότητας για το 2026 που στοχεύει σε εξοικονόμηση 44 δισ. ευρώ, με περικοπές δαπανών και νέους φόρους. Περιλαμβάνει επίσης πολιτικά εμπρηστικά μέτρα, όπως η κατάργηση δύο από τις 11 αργίες στη Γαλλία.
«Η θερμοκρασία θα ανέβει το φθινόπωρο», δήλωσε ένας γάλλος αξιωματούχος στο Politico. «Πρέπει να μειώσουμε τις δαπάνες κατά 30 δισ, και δεν είμαστε καλοί στις περικοπές».
Θυμίζει Κίτρινα Γιλέκα
Η έκραση, «ο Νικολά που πληρώνει», κάποτε περιοριζόταν σε ακροδεξιές ομάδες, αλλά τους τελευταίους μήνες, χρησιμοπείται ευρέως.
Σύμφωνα με τον δημοσκόπο της OpinionWay, Μπρουνό Ζανμπάρ, το στρατόπεδο του Μακρόν «έχει δίκιο να ανησυχεί» για το κίνημα.
«Γνωρίζουν ότι φτάνει στην καρδιά του εκλογικού τους σώματος, των επιτυχημένων νέων που πιστεύουν στην εργασία, οι οποίοι ψήφισαν τον Μακρόν», είπε στο Politico.
Για τον γάλλο πρόεδρο, ο «Νικολά που πληρώνει» ξυπνά άβολες αναμνήσεις από ένα άλλο κίνημα, τα Κίτρινα Γιλέκα του 2018-19.
Εκείνη η αντιφορολογική καμπάνια εμφανίστηκε στο Facebook και οδήγησε σε εβδομάδες βίαιων διαμαρτυριών που ανάγκασαν τον Μακρόν να κάνει σπάνιες παραχωρήσεις, να ανακαλέσει μια προγραμματισμένη αύξηση του φόρου καυσίμων και να αποσύρει μια αύξηση φόρου για τους συνταξιούχους.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το τελευταίο ήταν ακριβώς το είδος του μέτρου που θα άρεσε στη σημερινή απογοητευμένη γενιά των «Νικολά».
Τα Κίτρινα Γιλέκα και το κίνημα του «Νικολά που πληρώνει», αποτελούνται από διαφορετικές δημογραφικές ομάδες και είναι δύσκολο να προβλεφθεί πώς εξελίσσονται τέτοια αυθόρμητα κινήματα και, κυρίως, πόση δημόσια υποστήριξη θα λάβουν.
Αλλά μια άλλη τάση ανησυχεί ήδη τις γαλλικές Αρχές. Οι διαδικτυακές εκκλήσεις για διαμαρτυρίες και «κλείσιμο της χώρας» στις 10 Σεπτεμβρίου πολλαπλασιάζονται, συγκεντρώνοντας έδαφος μεταξύ των διαδικτυακών ομάδων κατά του Μακρόν.
Ενας πολιτικός μπαλαντέρ
Καθώς το κίνημα «Νικολά» κερδίζει έδαφος, ορισμένοι πολιτικοί, ακόμη και εντός της κυβέρνησης Μακρόν, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την απήχησή του στους απογοητευμένους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης.
Ο σκληροπυρηνικός υπουργός Εσωτερικών, Μπρουνό Ρετεγιό, επέκρινε τον περασμένο μήνα τον επερχόμενο προϋπολογισμό του Μπαϊρού, λέγοντας ότι θα υποβάλει νέες προτάσεις για την ενίσχυση των εισοδημάτων, προειδοποιώντας ότι, διαφορετικά, «ο Νικολά θα συνεχίσει να πληρώνει».
Στο μεταξύ, ο Ερίκ Τσιοτί, ένας συντηρητικός βουλευτής, αστειεύτηκε τον Ιούνιο ότι «δεν έχει σημασία» που οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού ξεπέρασαν κατά πολύ τον προϋπολογισμό, επειδή «είναι ο Νικολά που πληρώνει τον λογαριασμό».
Αλλά σύμφωνα με τον Ζανμπάρ, το ερώτημα είναι αν το κίνημα σηματοδοτεί μια βαθύτερη μετατόπιση, με τις νεότερες γενιές της μεσαίας τάξης να απομακρύνονται από τα κυρίαρχα κόμματα, ενδεχομένως προς ακροδεξιές ομάδες, όπως η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν.
«Ιστορικά, αυτή η ομάδα είναι που έχει δυσκολευτεί να προσελκύσει η Λεπέν. Αν μπορέσουν να διεισδύσουν σε αυτούς τους ψηφοφόρους, μπορεί να πλησιάσουν στο να προσελκύσουν την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος».
Η μετατροπή της διαδικτυακής δυσαρέσκειας σε ψήφους, ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη, σύμφωνα με το Politico.
Παρά την καταδίκη της, η Λεπέν παραμένει φαβορί για την προεδρική κούρσα του 2027, αλλά η σθεναρή υπεράσπιση των δικαιωμάτων των συνταξιούχων και της προστασίας της κοινωνικής πρόνοιας από το κόμμα της, θα μπορούσε να συγκρουστεί με τις προτεραιότητες των υποστηρικτών του κινήματος «Νικολά».
Πάντως, το αν η Λεπέν έχει τις απαντήσεις ή όχι, μπορεί να μην έχει σημασία, επειδή για πολλούς γάλλους φορολογουμένους, η πολιτική αφορά όλο και περισσότερο την έκφραση της απογοήτευσής τους για το σύστημα, σύμφωνα με το Politico.