Δεκαοκτώ χρόνια χρειάστηκαν για να δοθούν στην κυκλοφορία τα 65 από τα συνολικά 75 χιλιόμετρα του αυτοκινητοδρόμου Πατρών – Πύργου, με τις εργασίες κατασκευής να ξεκινούν το 2007, να σταματούν και να ξαναρχίζουν, σε κάποιες περιπτώσεις και εν μέσω «πολιτικών παιχνιδιών» τα οποία οδήγησαν σε καθυστερήσεις.
Το μεγαλύτερο τμήμα του δρόμου ολοκληρώθηκε, επιτέλους, και εγκαινιάζεται στις 7 το απόγευμα της Πέμπτης, από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η πολύπαθη Πατρών – Πύργου, που έχει πολλάκις απασχολήσει την επικαιρότητα λόγω των πολλών τροχαίων ατυχημάτων, έχει πίσω της μία «πικρή» ιστορία. Αφού μετά από χρόνια εξαγγελιών, το 2007 ο δρόμος εντάχθηκε στη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού, στη συνέχεια έπεσε θύμα της οικονομικής κρίσης.
Το Πάτρα – Πύργος έμεινε εκτός Ολυμπίας Οδού, όταν το 2013 υπογράφηκε η κουτσουρεμένη συμφωνία επανεκκίνησης για την κατασκευή του έργου παραχώρησης. Η ανατολικότερη χάραξη παρουσιάστηκε στη Βουλή το 2014 από τον τότε υπουργό Υποδομών, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ο άξονας προκηρύχθηκε ως δημόσιο έργο, χωρίς διόδια, με εκτιμώμενο κόστος 370 εκατ. ευρώ.
Μετά της εκλογές του 2015, ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σπίρτζης, σταμάτησε τον διαγωνισμό και έσπασε τα 75 χλμ. σε 8 μικρότερες εργολαβίες. Τον μεγαλύτερο θόρυβο προκάλεσε η ανάδειξη ως αναδόχου σε δύο τμήματα του επιχειρηματία και επίδοξου ιδιοκτήτη καναλιού, Χρήστου Καλογρίτσα, που μονοπώλησε τη δημοσιότητα για την υπόθεση με τα βοσκοτόπια.
Στις αρχές του 2020, οι τέσσερις εργολαβίες ήταν στον αέρα, τρεις ανάδοχοι είχαν κηρυχθεί έκπτωτοι, ενώ η πρόοδος στις υπόλοιπες τέσσερις εργολαβίες ήταν από οριακή ως το πολύ 9%, ως εκ τούτου διαλύθηκαν. Το κόστος των 8 συμβάσεων ανερχόταν σε 255 εκατ. ευρώ.
Ο επόμενος επικεφαλής του υπουργείου Υποδομών, Κώστας Καραμανλής, δρομολόγησε την επανένταξη του Πάτρα – Πύργος στην Ολυμπία Οδό. Μετά τις απαιτούμενες εγκρίσεις από την Κομισιόν, που χρειάστηκαν διετείς διαπραγματεύσεις, και την ένταξη του έργου ως γέφυρα στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο, η τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης υπεγράφη στο τέλος του 2021, με τη συμβολή του δημοσίου στα 216 εκατ. ευρώ.
Τα έργα για την κατασκευή εθνικής οδού από την Πάτρα προς τον Πύργο είχαν απασχολήσει πολιτεία – τοπική κοινωνία και πριν από 46 χρόνια. Συγκεκριμένα, τα έργα για τα κατασκευή της υπάρχουσας εθνικής οδού Πατρών – Πύργου, ξεκίνησαν το 1979.
Αποτέλεσμα των σημερινών εγκαινίων είναι ότι η Ολυμπία Οδός ενώνει πλέον την Πάτρα με τον Πύργο σε μόλις 45 λεπτά και την Αθήνα με τον Πύργο σε 2 ώρες και 45 λεπτά. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, το τμήμα από Καμίνια προς Πύργο θα δοθεί στην κυκλοφορία για τους οδηγούς από τις 12.00 το μεσημέρι της Παρασκευής 1 Αυγούστου 2025.
Με το νέο τμήμα Πατρών – Πύργου, η Ολυμπία Οδός γίνεται ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, συνολικού μήκους 277 χλμ. Συνδέει άμεσα τρεις Περιφέρειες –Δυτικής Αττικής, Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας– και επηρεάζει άμεσα άλλες δύο, Ηπείρου και Ιονίων Νήσων.
Διασφαλίζει τη σύνδεση της πρωτεύουσας με τη σημαντικότερη πύλη της Ελλάδας προς την Ευρώπη, το λιμάνι της Πάτρας, αλλά και τα λιμάνια της Κυλλήνης, του Κατάκολου και το αεροδρόμιο του Αράξου. Πρόκειται δηλαδή για μια πολυτροπική υποδομή που θέτει σε κίνηση την Παραϊόνια Ελλάδα και υπηρετεί την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη.
Οπως έγινε γνωστό, σε ισχύ τίθεται το σύστημα διοδίων για τη ζώνη Κυλλήνη – Πύργος (29 χλμ.), ενώ η ζώνη Μιντιλόγλι – Κυλλήνη (46 χλμ.), η οποία περιλαμβάνει και τα εναπομείναντα υπό κατασκευή 10 χλμ. Μιντιλόγλι – Καμίνια, θα είναι σε ελεύθερη χρήση –άνευ διοδίου– έως την ολοκλήρωση της κατασκευής η οποία εκτιμάται εντός του Νοεμβρίου του 2025. Η Πατρών – Πύργου είναι ο πρώτος πλήρως αυτοματοποιημένος αυτοκινητόδρομος στη χώρα που θα λειτουργεί αποκλειστικά με ηλεκτρονικά διόδια και μηχανήματα Αυτόματης Πληρωμής.
Σημειώνεται, τέλος, ότι επεκτείνεται άμεσα στους ανωτέρω σταθμούς διοδίων το εκπτωτικό πρόγραμμα VALUE, που παρέχει κλιμακωτές εκπτώσεις από 15% έως και 60% σε οχήματα κατηγορίας 1 και 2 (με χρήση πομποδέκτη OΛΥΜΠΙΑ PASS ή Μοτοκάρτας Ολυμπίας Οδού) ανάλογα με τη συχνότητα διέλευσης σε κάθε μετωπικό ή πλευρικό σταθμό.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Βάσει των επίσημων στοιχείων:
- 74,8 χλμ.
- 2 λωρίδες και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, με ενδιάμεση κεντρική διαχωριστική νησίδα.
- 9 κόμβοι
- 15 γέφυρες
- 66 άνω και κάτω διαβάσεις (27 άνω & 39 κάτω διαβάσεις)
- 150 οχετοί
- Τοίχοι αντιστήριξης μήκους 7.250 μ.
- 4 Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών
- 1 Τεχνική Βάση με 1 εφεδρικό Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας (που περιλαμβάνει και εγκατάσταση της Τροχαίας Αυτοκινητοδρόμων)
- 2 Σημεία Εξυπηρέτησης Πελατών
- 2 μετωπικοί & 2 πλευρικοί σταθμοί διοδίων
Οδική ασφάλεια και μείωση ατυχημάτων
Μια από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας. Η κατασκευή του σύγχρονου αυτοκινητόδρομου με τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας αναμένεται να μειώσει δραματικά τον αριθμό των ατυχημάτων, προσφέροντας ασφαλέστερες συνθήκες μετακίνησης για τους οδηγούς και τους επιβάτες. Μάλιστα, με βάση τις διεθνείς εκτιμήσεις για το οικονομικό κόστος των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα, το κόστος των απωλειών στη συγκεκριμένη περιοχή ξεπερνά το συνολικό κόστος της κατασκευής του έργου, καθιστώντας την υλοποίησή του απαραίτητη.
Το παράδειγμα της Κορίνθου – Πατρών: Από την έναρξη παραχώρησης μέχρι σήμερα τα δυστυχήματα έχουν μειωθεί κατά 91%. Γι’ αυτό, για κάθε ευρωπαίο πολίτη, η λέξη αυτοκινητόδρομος είναι συνυφασμένη με την ασφάλεια.
Απασχόληση
Κατά τη διάρκεια της κατασκευής της Πατρών – Πύργου μέχρι σήμερα απασχολήθηκαν πάνω από 1.400 εργαζόμενοι στα εργοτάξια, αλλά και μελετητές, τεχνικοί, τοπικοί υπεργολάβοι. Η έμμεση απασχόληση υπολογίζεται σε επιπλέον ~2.000 θέσεις εργασίας σε όλη τη διάρκεια κατασκευής του έργου, συνεισφέροντας στην αύξηση του τοπικού ΑΕΠ κατά 6% ετησίως.
Οικονομική Ανάπτυξη
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Οδικών Αξόνων Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου (ΠΟΑΔΕΠ), κατά τη λειτουργία του έργου, η αύξηση του παραγόμενου ΑΕΠ των νομών Αχαΐας και Ηλείας –που θα προέλθει από την αύξηση των τουριστικών και αγροτικών δραστηριοτήτων και από τη διαχείριση και συντήρηση του έργου– εκτιμάται στο 2-3% ετησίως, με τον νομό Ηλείας να μπορεί να επιτύχει ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη, φτάνοντας το 5%.
Σύνδεση με την Αρχαία Ολυμπία
Η ολοκλήρωση του τμήματος Πατρών – Πύργου θα συμβάλει επίσης στη βελτίωση της σύνδεσης της Αθήνας, της μεγαλύτερης πύλης εισόδου στη χώρα, με την Αρχαία Ολυμπία, έναν παγκόσμιο προορισμό ιστορικής σημασίας. Παρά τη διεθνή φήμη της περιοχής, η πρόσβαση σε αυτή παραμένει προβληματική, καθιστώντας την υλοποίηση του έργου αναγκαία για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού και τη διευκόλυνση των επισκεπτών.
Σύνδεση με τα Ιόνια Νησιά και Τουριστική Ανάπτυξη
Η περιοχή του νομού Ηλείας αποτελεί πύλη πρόσβασης προς τα Ιόνια Νησιά, όπως η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά, τα οποία τα τελευταία χρόνια έχουν γνωρίσει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Η κατασκευή του τμήματος Πατρών-Πύργου θα διευκολύνει τη μετακίνηση επισκεπτών προς τα νησιά, συμβάλλοντας στην περαιτέρω τουριστική τους ανάπτυξη.
Ορόσημα για το έργο:
- 4 Αυγούστου 2008: Έναρξη σύμβασης παραχώρησης Ολυμπίας Οδού.
- Νοέμβριος 2010: Αναστολή χρηματοδότησης λόγω οικονομικής κρίσης.
- Ιούνιος 2011: Αναστολή κατασκευαστικής δραστηριότητας.
- 17 Δεκεμβρίου 2013: Υπογραφή επανεκκίνησης του έργου (Ν. 4219/2013) & εξαίρεση του τμήματος Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα από το Έργο Παραχώρησης.
- 31 Αυγούστου 2017: Ολοκλήρωση της κατασκευής της Κορίνθου – Πατρών.
- Ιανουάριος 2020: Υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης για την επανένταξη της Πατρών- Πύργου στο Έργο Παραχώρησης.
- Δεκέμβριος 2021: Έγκριση από τη DG Comp και κύρωση της συμφωνίας επανένταξης της Πατρών – Πύργου στο Ε.Π. από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
- Μάρτιος 2022: Έναρξη εργασιών κατασκευής στην Πατρών – Πύργου.
- Ιούλιος 2025: Παράδοση σε κυκλοφορία του τμήματος Καμίνια – Πύργος, μήκους 65χλμ.
- Νοέμβριος 2025: Παράδοση σε κυκλοφορία του τμήματος Μιντιλόγλι – Καμίνια, μήκους 10χλμ.