Δεν υπάρχουν πλέον πολλά περιθώρια για αυταπάτες και εθελοτυφλία: οι Αμερικανοί έχουν ένα σχέδιο για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και το σχέδιο αυτό φαίνεται ότι προβλέπει πολλά και συγκεκριμένα πράγματα για την Ελλάδα.
Το είχαν προαναγγείλει σε φαινομενικά ανύποπτο χρόνο αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ.
Αρχικά ο πρεσβευτής – απεσταλμένος του Προέδρου στην Τουρκία Τομ Μπάρακ, είχε δώσει το σύνθημα στα τέλη Σεπτεμβρίου, σε μία ενημέρωση προς δημοσιογράφους, όπου περιέγραφε όσα θα πρέπει να αναμένονται από τη στενή συνεργασία που θα έχει με την ομόλογό του στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Περίπου έναν μήνα αργότερα, ο αμερικανός υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ περιέγραφε σε μία ομιλία του στο Foundation for Defence of Democracies τις προοπτικές του Κάθετου Διαδρόμου και πώς αυτός θα είναι μία αφορμή να σταματήσει «η σύγκρουση κατά μήκος του συνόρου, που γνωρίζουμε ότι συνεχίζεται για περισσότερο από έναν αιώνα», εννοώντας την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. «Να τελειώνουμε με αυτήν», είχε πει.
Ακολούθησαν οι ενεργειακές συμφωνίες του Ζαππείου, άμα τη εμφανίσει της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Αθήνα, και τώρα, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία επανέρχεται και μιλάει συγκεκριμένα.
Με συνέντευξή του στην Καθημερινή (30/11) περιγράφει πολύ κατατοπιστικά τους βασικούς άξονες του αμερικανικού σχεδίου για την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και φαίνεται ότι απομένουν μερικά βήματα ακόμη και τα χρονοδιαγράμματα.
Ο «άνθρωπος του Προέδρου» στην Ανατολική Μεσόγειο ανέφερε με ασυνήθιστη ευθύτητα και πολύ συγκεκριμένα, ότι:
- Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να επιταχύνει διαδικασίες και συζητήσεις ώστε να επιτευχθεί η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης τον Σεπτέμβριο του 2026 (σε λιγότερο από έναν χρόνο).
- Στόχος της κυβέρνησης Τραμπ είναι να λειτουργήσουν οι ΗΠΑ «ως “κονίαμα”, σαν αυτό που ενώνει δύο τούβλα, για να έρθουν πιο κοντά με έναν νέο τρόπο (σ.σ. Ελλάδα και Τουρκία), βήμα βήμα. Ηρθε η ώρα. Πρέπει να γίνει. Μια νέα περιφερειακή τάξη πραγμάτων, ένας νέος τρόπος συνεργασίας είναι αναγκαίος. Και ελπίζουμε η Αμερική να μπορέσει να αποτελέσει γέφυρα».
- Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να γίνουν η πύλη για την διακίνηση των ενεργειακών αποθεμάτων της Κασπίας προς τη Μεσόγειο
- Η Κύπρος είναι ένα απόστημα που θα πρέπει να θεραπευτεί και ελπίδα της αμερικανικής πλευράς είναι ότι θα συμπεριληφθεί στη λύση.
Από όλα αυτά γίνεται φανερό το «μείγμα».
Υπάρχει ένα δέλεαρ, μία θετική προοπτική που είναι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και μάλιστα σύντομα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Τομ Μπάρακ ανέφερε όλα τα παραπάνω από το χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, έπειτα από τη συνάντηση που είχε με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, με αφορμή την επίσκεψη του Πάπα Λέοντος ΙΔ’.
Εκτιμάται άλλωστε ότι και το ταξίδι αυτό του (αμερικανού) προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στο Λίβανο, δεν ήταν μία απλή και συμβολική σύμπτωση με το αυξημένο ενδιαφέρον της κυβέρνησης Τραμπ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Το επόμενο βήμα πιθανώς να είναι η προαναγγελθείσα επίσκεψη του αμερικανού ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, που προφανώς δεν θα είναι εθιμοτυπική.
Υπό μία έννοια, οι εξελίξεις, έστω και σε επίπεδο εκδήλωσης προθέσεων, πάντα όμως σε συνδυασμό με την προώθηση των οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων στην περιοχή μας, είναι καταιγιστικές. Δεν ακολουθείται κάποιο διπλωματικό πρωτόκολλο, ούτε και λαμβάνονται υπόψη ευαισθησίες και ισορροπίες.
Η Ανατολική Μεσόγειος είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης Τραμπ, και οι πτυχές του ενδιαφέροντος είναι πολλές. Θρησκευτικές, πολιτικές, ενεργειακές, οικονομικές, γεωπολιτικές, φυσικά και στρατιωτικές.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οφείλει κανείς να αναρωτηθεί – αν όχι να έχει έτοιμες απαντήσεις: Αν υπάρχει ένα δέλεαρ, όπως η επαναλειτουργία της Χάλκης, ποια μπορεί να είναι τα ανταλλάγματα που θα ζητηθούν;
Και αν το Κυπριακό είναι ένα απόστημα, ποια μπορεί να είναι η τραμπικού τύπου «θεραπεία»;
Πόσο έτοιμοι είμαστε για μία πραγματική συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες;
Πώς προσερχόμαστε ως Ελλάδα σε μία τέτοια διαδικασία, με την έννοια της πολιτικής προεργασίας;
Είναι φανερό, ότι εκλείπει πλέον μία πολυτέλεια, όπως ήταν η επιλογή της ακινησίας στα ελληνοτουρκικά. Φαίνεται ότι διαμορφώνονται συνθήκες και προκαλούνται εξελίξεις, που θα έχουν τη δύναμη απλώς να παρασύρουν όποιον τις υποτιμήσει, αν δεν αντιμετωπιστούν με προνοητικότητα και ευθυκρισία.
Το μεγάλο λάθος θα είναι να αντιμετωπιστούν όλα αυτά ως υπόθεση που αφορά αποκλειστικά την κυβέρνηση. Θα είναι λάθος και της κυβέρνησης να θεωρήσει κάτι τέτοιο, αλλά και των πολιτικών της αντιπάλων. Το σύνολο του πολιτικού συστήματος θα δοκιμαστεί και θα κριθεί από τις επιλογές του σε αυτήν τη συζήτηση.
Θα πρέπει να είναι σαφές ότι όσα προμηνύονται, σε ένα περιβάλλον που ορίζεται από τους ρυθμούς και τις πρακτικές του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ, επιβάλλουν αναθεωρήσεις σε εθνικό επίπεδο. Στρατηγικών, προσδοκιών, στόχων και οραμάτων.