Πέντε πόλεις στη λίστα με τις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης είναι ελληνικές. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο και Λαμία έχουν τα πρωτεία στα ντεσιμπέλ, όχι ότι και οι υπόλοιπες πόλεις μας θα πηγαίνουν πίσω, υποθέτω. Στην αστική Ελλάδα τα αυτιά σου υποφέρουν όπου και να είσαι. Θα ξυπνήσεις με νεύρα γιατί τη μια βάζουν οπτικές ίνες, την άλλη σκάβουν, την τρίτη βαρούν τα κομπρεσέρ σε οικοδομή, την επόμενη τσακώνονται γείτονες ή περνάνε μηχανάκια με πειραγμένη εξάτμιση.
Η μετακίνηση στην πόλη είναι εξίσου εξουθενωτική για το ακουστικό σου σύστημα, με τον βόμβο από το μποτιλιάρισμα, τα γκάζια, τις κόρνες, τις σειρήνες και ό,τι άλλο κυκλοφορεί εκεί έξω να εισχωρεί βαθιά μέσα στους νευρώνες σου κάνοντας τους σμπαράλια. Ενα πρωινό στο κέντρο αρκεί για να έχεις πονοκέφαλο όλη την υπόλοιπη μέρα.
Σε μικρότερο βαθμό υποφέρεις στην επαρχία, αλλά υποφέρεις κι εκεί. Γιατί ο διπλανός θα κουρέψει το γκαζόν του οχτώ η ώρα το πρωί, η καμπάνα του χωριού θα χτυπήσει ό,τι ώρα θελήσει η εκκλησία και ο απέναντι θα βλέπει τηλεόραση στη διαπασών ή θα γκαρίζει στο τηλέφωνο, στη γυναίκα του, στο παιδί του και όπου αλλού του κάνει κέφι, ό,τι ώρα του κάνει κέφι. Τα τελευταία συμβαίνουν και στις πόλεις, βεβαίως.
Η σύγχρονη ηχορύπανση έρχεται από τον τρόπο που δομείται το περιβάλλον γύρω μας, αλλά προκύπτει κι από την κακή νοοτροπία μας, από την έλλειψη ευαισθησίας απέναντι στα αυτιά του άλλου. Μπορεί να τηρούνται τα βασικά, οι ώρες κοινής ησυχίας για παράδειγμα, αλλά γύρω από αυτές υπάρχει ένα πλαίσιο για το οποίο αδιαφορούμε πλήρως.
Εγώ τρεις με έξι δεν ακούγομαι, θα σου πει ο άλλος. Ακούγεται όμως το εξωτερικό μηχάνημα του κλιματιστικού του που έχει να το συντηρήσει πέντε χρόνια, ακούγεται το πλυντήριο που το βάζει βράδυ για να επωφεληθεί από το νυχτερινό ρεύμα, ακούγεται το παντζούρι που το κλείνει με φόρα στη μία τα ξημερώματα – γιατί κλείνουμε με τόσο θόρυβο τα παντζούρια; Λες και θέλουμε να εκτονώσουμε πάνω τους όλη την ένταση της μέρας.
Και μπορεί να μην φωνάζουμε τις ώρες κοινής ησυχίας, αλλά φωνάζουμε όλες τις υπόλοιπες. Μιλάμε στο τηλέφωνο και μας ακούνε στο άλλο τετράγωνο. Μαλώνουμε τα παιδιά μας σαν να παίζουμε Μήδεια στην Επίδαυρο. Βλέπουμε βίντεο στο κινητό και πρέπει να ακούει τον ήχο κι ο διπλανός μας – τα ακουστικά δεν τα ξέρετε, κύριοι; Τα ξέρουν, αλλά ποσώς τους ενδιαφέρει να τα χρησιμοποιήσουν σε μετρό, καφετέριες, λεωφορεία και παραλίες. Ό,τι ακούν εκείνοι θα το ακούσουν και οι άλλοι.
Τέτοιος λαός είμαστε. Ευαίσθητος και τυπικός ως προς την ησυχία μόνο κατά περίσταση. Οταν μας βολεύει, όταν μας το επιβάλλουν, όταν το θυμόμαστε. Κυρίως, όταν εμείς θέλουμε να ησυχάσουμε και όχι οι άλλοι.
Είναι προφανές γιατί σαν χώρα έχουμε γίνει το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης στο συγκεκριμένο θέμα. Κι άλλες χώρες έχουν πρόβλημα, η ηχορύπανση είναι μια σιωπηλή απειλή για την ποιότητα ζωής του σημερινού πολίτη, αλλά κάνουν κάτι για να την αντιμετωπίσουν. Εμείς κοιτάμε αλλού και κάνουμε τις πάπιες. Και τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας παραπέμπει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης γιατί δεν συμμορφωθήκαμε με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της για τη διαχείριση του θορύβου.
Θα έπρεπε να έχουμε καταρτήσει στρατηγικούς χάρτες για μεγάλες πόλεις, κύριες οδικές και σιδηροδρομικές γραμμές και αεροδρόμια και να έχουμε θεσπίσει σχέδια δράσης, τα οποία θα έπρεπε να είχαν κατατεθεί ως το 2012 και το 2013. Από το 2017 μας προειδοποιούν από την Κομισιόν με επιστολές για παράβαση. Το 2023 εκδίδουν αιτιολογημένη γνώμη, για την ύπαρξη σοβαρών ελλείψεων στην εφαρμογή της νομοθεσίας και τώρα μας παραπέμπουν στο Δικαστήριο.
Καιρός ήταν. Μιλάμε για μια ολιγωρία εκ μέρους της χώρας που έχει ξεπεράσει τη δεκαετία, έχει υπερβεί τα όρια κάθε υπομονής σ’ ένα θέμα που θεωρείται σοβαρό και με διαπιστωμένες επιπτώσεις στην υγεία: 11.000 πρόωρους θανάτους, 41.000 περιστατικά ισχαιμικής καρδιοπάθειας στην Ευρώπη και διαταραχές ύπνου σε πέντε εκατομμύρια πολίτες, ιδού μερικές από τις επιπτώσεις.
Ελλάδα, χώρα του φωτός λέει ο στίχος ενός παλιού άσματος. Και του θορύβου, να προσθέσω.
Ενας μόνιμος θόρυβος είμαστε όλοι. Ο καθένας με τον τρόπο του και το κράτος με τον δικό του.