Πριν αναλάβει ο Ντόναλντ Τραμπ τα προεδρικά του καθήκοντα, αλλά και τις πρώτες ημέρες της προεδρίας του, τότε που είχε τον Ελον Μασκ πάντα στο πλευρό του, είχαν εμφανιστεί αρκετά άρθρα στον διεθνή Τύπο με θέμα «πότε θα τελειώσει αυτό το ειδύλλιο». Οι αναλυτές δεν έγραφαν από κακία ή ζήλια. Ηταν τόσο προφανές ότι οι δύο άντρες θα έρχονταν, μοιραία, σε ρήξη κάποια στιγμή, ώστε σήμερα αυτό που συμβαίνει δεν είναι παρά το χρονικό ενός προαναγγελθέντος διαζυγίου. Οι New York Times έχουν το ρεπορτάζ ή, αν θέλετε, τη νεκρολογία εκείνου του μεγάλου πολιτικού «έρωτα».
Ο Ελον Μασκ επιτέθηκε με σφοδρότητα στο πολυνομοσχέδιο για την Οικονομία του Τραμπ, λέγοντας ότι θα αυξήσει το εθνικό έλλειμμα. Παραπονέθηκε σε αξιωματούχους της κυβέρνησης ότι ο Τραμπ «έδωσε» σε μια αντίπαλη εταιρεία ένα πολύ επικερδές συμβόλαιο για την κατασκευή ενός κέντρου δεδομένων ΤΝ στη Μέση Ανατολή. Και δεν έχει ακόμη τηρήσει τη δέσμευσή του ότι θα προσφέρει 100 εκατομμύρια δολάρια στον Τραμπ για τις πολιτικές ανάγκες του.
Ο Μασκ, ο οποίος κάποτε αποκαλούσε εαυτόν «πρώτο φίλο» του προέδρου, πλέον έχει πάρει αποστάσεις από τον Τραμπ, καθώς ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το κυβερνητικό έργο του, προκειμένου να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στις εταιρείες του. Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επιμένουν ότι οι δύο άντρες συνεχίζουν να έχουν καλές σχέσεις. Ο Μασκ, όμως, έχει καταστήσει σαφές ότι είναι απογοητευμένος από την Ουάσινγκτον και από τα εμπόδια που αντιμετώπισε καθώς προσπαθούσε να «εξορθολογίσει» την ομοσπονδιακή γραφειοκρατία. Οι ΝΥΤ επισημαίνουν ότι όλα αυτά δημιουργούν ερωτήματα για το κατά πόσο η σχέση παραμένει «καλή».
Ο Μασκ ξόδεψε πολλά χρήματα για να στηρίξει τον Τραμπ στις εκλογές του 2024 και φέτος είπε στους συμβούλους του Τραμπ ότι θα έδινε επιπλέον 100 εκατομμύρια δολάρια υπέρ του προέδρου πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026. Μέχρι αυτή την εβδομάδα, τα χρήματα δεν έχουν κατατεθεί, σύμφωνα με πολλά άτομα που γνωρίζουν το θέμα, τα οποία μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας στους ΝΥΤ.
Σε μια ανάρτηση στο X, την Τετάρτη 28 Μαΐου, ο Μασκ επιβεβαίωσε επισήμως για πρώτη φορά ότι η θητεία του στην κυβέρνηση πλησιάζει στο τέλος της και ευχαρίστησε τον Τραμπ «για την ευκαιρία να μειώσει τις σπατάλες».
«Η αποστολή του @DOGE θα ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς θα γίνει τρόπος ζωής σε όλη την κυβέρνηση», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο Τμήμα Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης.
Το αποτύπωμα του δισεκατομμυριούχου εξακολουθεί να είναι αισθητό στην Ουάσινγκτον, λόγω αυτής της προσπάθειας για δραστική μείωση των δαπανών σε όλη την κυβέρνηση. Ομως, ο Μασκ έχει πει τις τελευταίες ημέρες ότι αφιέρωσε πολύ χρόνο επικεντρωμένος στην πολιτική και πρέπει τώρα να αναστρέψει τη ζημιά που έχουν υποστεί ο ίδιος και οι εταιρείες του λόγω της εργασίας του στην κυβέρνηση Τραμπ.
«Νομίζω ότι πιθανώς αφιέρωσα υπερβολικό χρόνο στην πολιτική», είπε, σε συνέντευξή του αυτή την εβδομάδα στο τεχνολογικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Ars Technica.
Επίσης, επιτέθηκε στους συμμάχους του Τραμπ στο Κογκρέσο, λέγοντας στο CBS News ότι είναι «απογοητευμένος» από το πολυνομοσχέδιο για την Οικονομία που εισήγαγε ο πρόεδρος και ψήφισε η Βουλή την περασμένη εβδομάδα.
«Ειλικρινά, απογοητεύτηκα όταν είδα το τεράστιο νομοσχέδιο δαπανών, το οποίο αυξάνει το έλλειμμα του προϋπολογισμού και υπονομεύει το έργο που κάνει η ομάδα του DOGE», είπε.
Οταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για τις επικρίσεις του Μασκ, ο Τραμπ αρνήθηκε να απαντήσει. Υπερασπίστηκε το νομοσχέδιο και επαίνεσε τις προσπάθειες των Ρεπουμπλικανών να το περάσουν. Δεν ανέφερε ούτε μία φορά το όνομα του Μασκ.
Ωστόσο, ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου για θέματα πολιτικής, απάντησε στον Μασκ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς να τον κατονομάσει, όπως γράφουν οι Times της Νέας Υόρκης. Ο Μίλερ ισχυρίστηκε ότι το νομοσχέδιο θα μειώσει το έλλειμμα –παρά το γεγονός ότι πολλές ανεξάρτητες αναλύσεις προβλέπουν το αντίθετο– και σημείωσε ότι οι περικοπές που έκανε η ομάδα του Μασκ δεν σχετίζονταν με το νομοσχέδιο δαπανών.
Πριν από το ταξίδι του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, ο Μασκ διαφώνησε μαζί του για μια συμφωνία που βρίσκεται σε εξέλιξη, μεταξύ μιας εταιρείας ΤΝ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, για την κατασκευή ενός τεράστιου κέντρου δεδομένων στο Αμπου Ντάμπι, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου.
Ο Μασκ παραπονέθηκε στον Ντέιβιντ Σακς, σύμβουλο του προέδρου για την ΤΝ, και σε άλλους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου για το έργο στο Αμπου Ντάμπι, το οποίο θα δοθεί στην OpenAI, την εταιρεία του Σαμ Αλτμαν, ανταγωνιστή του Μασκ. Επεδίωξε να συμπεριληφθεί η δική του εταιρεία, η xAI, στη συμφωνία, κάτι που τελικά δεν συνέβη.
Η συμφωνία με την OpenAI είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου, μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των ΗΑΕ, για την κατασκευή μιας πανεπιστημιούπολης ΤΝ στο Αμπου Ντάμπι, γράφουν οι ΝΥΤ.
Ο Μασκ συνόδευσε τον πρόεδρο στο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή, αλλά ο Τραμπ σπανίως ανέφερε το όνομά του δημόσια. Oι δε αξιωματούχοι στον Κόλπο φάνηκαν να ενδιαφέρονται περισσότερο να μιλήσουν με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ στην περιοχή, Στιβ Γουίτκοφ, παρά με τον Μασκ.
Στις 14 Μαΐου, καθώς ένα πλήθος πλούσιων υποστηρικτών του Τραμπ συγκεντρώθηκε στο Παλάτι Λουσάιλ του Κατάρ πριν από ένα δείπνο με τον εμίρη, ο Μασκ περίμενε, μαζί με όλους τους άλλους, στην ουρά για να σφίξει το χέρι του Τραμπ.
Ο περιθωριακός ρόλος του δισεκατομμυριούχου σηματοδοτεί μια δραστική μετατόπιση από την κυριαρχία του, στις αρχές της νέας κυβέρνησης, παρατηρούν οι ΝΥΤ.
Τον Φεβρουάριο, ο Μασκ είχε ανέβει στη σκηνή, στο Συνέδριο Πολιτικής Δράσης των Συντηρητικών, με ένα αλυσοπρίονο και είχε πει «πόσο εύκολο» ήταν να «εξοικονομήσει κανείς δισεκατομμύρια δολάρια».
Η ομάδα DOGE του Μασκ έχει επανειλημμένα διογκώσει τα αποτελέσματά της στην εξοικονόμηση χρημάτων, δημοσιεύοντας κατά καιρούς λανθασμένα στοιχεία, τα οποία αργότερα διεγράφησαν.
Πριν από λίγες ημέρες, ο Μασκ δήλωσε στην Washington Post ότι δίνει μια «ανηφορική μάχη για να βελτιωθούν τα πράγματα στην Ουάσινγκτον».
Οι περικοπές που ήθελε να πραγματοποιήσει ήταν πολύ πιο δύσκολες από ό,τι περίμενε. Η αδιαφορία του να μάθει περισσότερα για τη γραφειοκρατία, που θεωρούσε τοξική, έκανε τα πράγματα χειρότερα, ιδιαίτερα στο Καπιτώλιο, σημειώνουν οι ΝΥΤ.
Τις πρώτες 90 ημέρες της νέας κυβέρνησης, ορισμένοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ένιωθαν ότι η κυβέρνηση ήταν ουσιαστικά όμηρος του Μασκ και της προθυμίας του να χρησιμοποιήσει το Χ για να στοχοποιήσει άτομα που δεν του άρεσαν. Ο Μασκ είχε άμεση επικοινωνία με τον Τραμπ και ενθάρρυνε μέτρα στα οποία αντιτίθεντο αρκετοί υπουργοί, όπως το να υποχρεώνονται οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι να στέλνουν ένα εβδομαδιαίο email με τα πέντε κορυφαία επιτεύγματά τους. Η συγκεκριμένη απαίτηση καταργήθηκε για τους πολιτικούς υπαλλήλους στο υπουργείο Αμυνας αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με τους ΝΥΤ.
Η ουσιαστική ρήξη του Μασκ με τον Τραμπ ξεκίνησε από δημοσιεύματα για το DOGE στα ΜΜΕ και βάθυνε όταν οι υπουργοί άρχισαν να παραπονούνται στον πρόεδρο. Ο Τραμπ θύμωσε πολύ όταν έμαθε, από ένα δημοσίευμα των New York Times, ότι ο Μασκ επρόκειτο να μεταβεί στο Πεντάγωνο, προκειμένου να ενημερωθεί για απόρρητα ζητήματα που αφορούν στην Κίνα. Μέχρι τότε ο Τραμπ είχε αποφύγει να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με την πιθανή σύγκρουση συμφερόντων του Μασκ. Στην υπόθεση του Πενταγώνου «στριμώχτηκε», όμως, και αυτό τον δυσαρέστησε πολύ.
O Μασκ επέμεινε τον περασμένο μήνα ότι είναι δυνατό να επιτευχθεί ο στόχος του να μειώσει τις ομοσπονδιακές δαπάνες κατά 1 τρισ. δολάρια, «αλλά είναι ένας μακρύς και δύσκολος δρόμος». Πρόσθεσε ότι μένει να δούμε αν υπάρχει «επαρκής πολιτική βούληση στο Κογκρέσο και αλλού για να γίνει αυτό».
Τον περασμένο μήνα, ο Μασκ δήλωσε στους επενδυτές της Tesla ότι θα μείωνε τον χρόνο που αφιερώνει σε κυβερνητικά ζητήματα σε «μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα» και από τότε έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια να δείξει ότι ασχολείται και πάλι με τις εταιρείες του, γράφουν οι ΝΥΤ.
«Περνάω ξανά 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα στο γραφείο», έγραψε στο X, το Σάββατο 24 Μαΐου ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla και της SpaceX. «Πρέπει να είμαι εξαιρετικά επικεντρωμένος στο X/xAI και την Tesla».
Την Τρίτη, η SpaceX πραγματοποίησε μια δοκιμαστική πτήση του Starship, του πυραύλου που ο Μασκ ελπίζει ότι κάποια μέρα θα μεταφέρει ανθρώπους στον Αρη. Η εκτόξευση ήταν επιτυχημένη, αλλά ο πύραυλος παρουσίασε διαρροή στα μισά του ταξιδιού και τελικά εξερράγη. Στο X, ο Μασκ χαρακτήρισε την εκτόξευση «μεγάλη βελτίωση», αλλά ανέβαλε μια προγραμματισμένη ομιλία που επρόκειτο να δώσει σχετικά με το «σχέδιο της SpaceX να κάνει τη ζωή πολυπλανητική».
Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι ήταν παρών στην εκτόξευση και είναι απόλυτα επικεντρωμένος στη SpaceX. Αναδημοσίευσε συνεντεύξεις με influencers και ειδησεογραφικούς οργανισμούς, καθώς και ένα βίντεο όπου καθόταν σε ένα κέντρο ελέγχου φορώντας ένα μπλουζάκι που έγραφε «Occupy Mars». Πολλοί στην αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να αναστέναξαν ανακουφισμένοι. Τουλάχιστον δεν είναι πλέον τα υπουργεία τους που θέλει να κατακτήσει.