«Ο Οκτώβριος μάς υπενθυμίζει κάτι που πρέπει να θυμόμαστε όλον τον χρόνο: ότι η πρόληψη σώζει ζωές. Ο καρκίνος του μαστού, όταν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να θεραπευτεί πλήρως. Η ενημέρωση και ο τακτικός προληπτικός έλεγχος –μαστογραφία και υπερηχογράφημα μαστών κάθε χρόνο– είναι τα πιο ισχυρά όπλα μας. Επιπλέον, οι γυναίκες πρέπει να παρατηρούν οποιαδήποτε αλλαγή στο μαστό τους, π.χ. ψηλαφητό ογκίδιο, αλλαγή στο μέγεθος ή στο σχήμα του μαστού, έκκριμα από τη θηλή, ερυθρότητα στο δέρμα ή εισολκή της θηλής. Καμία αλλαγή δεν είναι ασήμαντη», λέει η παθολόγος-ογκολόγος Θάλεια Λάλλα.
Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινά η μαστογραφία;
«Η πρώτη μαστογραφία πρέπει να γίνεται στα 35 έτη και μετά τα 40 να επαναλαμβάνεται ετησίως. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ο έλεγχος ξεκινά νωρίτερα. Παράλληλα, το υπερηχογράφημα και η ψηλάφηση από τον ειδικό γιατρό συμπληρώνουν την πρόληψη».
Ποιο είναι το ποσοστό ίασης όταν η νόσος εντοπιστεί εγκαίρως;
«Πάνω από 90%. Αυτό είναι το πιο ενθαρρυντικό μήνυμα. Στα πρώιμα στάδια η νόσος είναι ιάσιμη σε πολύ μεγάλο ποσοστό».
Ποιες είναι οι κυριότερες εξελίξεις στις θεραπείες;
«Τα τελευταία χρόνια η πρόοδος είναι εντυπωσιακή. Εκτός από την κλασική χημειοθεραπεία και την ορμονοθεραπεία, οι λεγόμενες στοχευμένες θεραπείες έχουν αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο. Οι αναστολείς CDK4/6, τα μονοκλωνικά αντισώματα, οι PARP αναστολείς, η ανοσοθεραπεία και τα συζευγμένα αντισώματα προσφέρουν σήμερα πολλά και καλά χρόνια ζωής, ακόμη και σε ασθενείς με επιθετικούς τύπους καρκίνου. Το σημαντικότερο είναι ότι κάθε γυναίκα πλέον αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα. Η επιστήμη μάς επιτρέπει να γνωρίζουμε ποια θεραπεία θα έχει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα με τις λιγότερες παρενέργειες. Αυτό είναι μια επανάσταση».
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της συνεργασίας μεταξύ γιατρών;
«Καθοριστικός. Στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης “Θεαγένειο” έχουμε το Ογκολογικό Συμβούλιο του καρκίνου του μαστού, στο οποίο συμμετέχουν χειρουργός μαστού, παθολόγος ογκολόγος, ακτινοθεραπευτής ογκολόγος, παθολογοανατόμος, ακτινολόγος. Ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπίζεται από έναν γιατρό, αλλά από μια διεπιστημονική ομάδα, που σχεδιάζει εξαρχής το θεραπευτικό πλάνο της κάθε ασθενούς».
Επηρεάζει η ψυχολογία τη θεραπεία;
«Πάρα πολύ. Η ψυχολογική υποστήριξη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φροντίδας. Οταν η γυναίκα αισθάνεται ότι έχει γύρω της ανθρώπους που τη στηρίζουν και έχει εμπιστοσύνη και καλή επικοινωνία με τον γιατρό της, η ανταπόκριση στη θεραπεία βελτιώνεται».
Υπάρχουν σήμερα κοινωνικές ανισότητες στην πρόληψη;
«Δυστυχώς ναι. Παρ’ όλο που οι εξετάσεις είναι διαθέσιμες, πολλές γυναίκες αμελούν τον έλεγχο, είτε λόγω φόβου, είτε λόγω έλλειψης ενημέρωσης, είτε λόγω οικονομικών δυσκολιών. Χρειάζονται ενημερωτικές καμπάνιες, συνεργασία με την Πολιτεία και τις τοπικές κοινωνίες. Η πρόληψη πρέπει να γίνει αυτονόητο δικαίωμα, όχι προνόμιο».
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε καθώς ολοκληρώνεται ο μήνας πρόληψης;
«Ο Οκτώβριος τελειώνει, αλλά η φροντίδα μας πρέπει να συνεχιστεί. Ο έλεγχος του μαστού δεν είναι κάτι που κάνουμε μία φορά τον χρόνο για να “ξεμπερδέψουμε”. Είναι πράξη ευθύνης και αυτοσεβασμού. Κάθε γυναίκα αξίζει να ζει με υγεία και χωρίς φόβο».
Σας ευχαριστώ θερμά, κυρία Λάλλα, για τον χρόνο και το έργο σας.
«Εγώ σας ευχαριστώ. Θέλω να πω στις γυναίκες ότι η δύναμη βρίσκεται στα χέρια μας!»
Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός-βελονίστρια, μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρών Βελονιστών (BMAS), επιστημονική συνεργάτης στην Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΧΕΠΑ), εκπαιδευμένη στο Harvard στην Ιατρική του Τρόπου Ζωής