Ο Μάσιμο Νάβα της Corriere della Sera ασχολήθηκε με το πολιτικό-πολιτειακό πρόβλημα της Γαλλίας που παρουσιάστηκε ως κρίση χρέους. Η άποψή του είναι ότι, βασικά, το ζήτημα είναι θεσμικό και όχι δημοσιονομικό. Η χώρα, έγραψε, παραμένει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, ενώ διαθέτει υποδομές, όπως και βιομηχανικούς, επιστημονικούς και τεχνολογικούς πόρους για να ανακάμψει και να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Εξάλλου, άλλες χώρες, εξίσου χρεωμένες, δεν τα πάνε πολύ καλύτερα.
Το κύριο εμπόδιο παραμένει το μπλοκαρισμένο σύστημα, που δεν είναι πλέον ικανό να διασφαλίσει την ορθή λειτουργία της πολιτικής και, συνεπώς, των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, όπως ήταν το όραμα του στρατηγού-προέδρου Σαρλ ντε Γκολ.
Η κρίση της Πέμπτης Δημοκρατίας συζητείται εδώ και χρόνια, με ποικίλους βαθμούς έντασης και ανησυχίας. Ηδη από το 2011 η Le Monde είχε ρωτήσει σχετικώς τους συνταγματολόγους για μια πρώτη διάγνωση της συστημικής παθογένειας, διάγνωση η οποία έκτοτε παρέμεινε μάλλον ασαφής.
Η Le Monde είχε γράψει ότι είναι προβληματική η ίδια η συγκέντρωση υπερεξουσιών στον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, μάλιστα είχε χρησιμοποιήσει τη φράση «μοναχική άσκηση εξουσίας» για να τονίσει ότι δεν υπάρχουν αντίβαρα και ότι οι προεδρικές εκλογές κατάντησαν εμμονή, περιορίζοντας δραματικά τον ρόλο των κομμάτων.
Ο Νάβα ανέφερε θέσεις διαφόρων εν ενεργεία βουλευτών, ρεπουμπλικανών και σοσιαλιστών, οι οποίες συγκλίνουν στο ουσιώδες: ότι το σύστημα από μόνο του γεννά προβλήματα διακυβέρνησης. Αυτό το πολιτικό προσωπικό έχει κάνει και προτάσεις περί αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού των εξουσιών, ώστε να λειτουργήσει καλύτερα η αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται λύσεις αντισταθμιστικών του προεδρικού «απολύτου» εξουσιών, όπως η Δικαιοσύνη ως ανεξάρτητη αρχή, ο εκδημοκρατισμός της «φεουδαρχίας των ΟΤΑ» και, βέβαια, η ίδια η Βουλή.
Ο Ντε Γκολ ήθελε ισχυρή και σταθερή εκτελεστική εξουσία, ικανή να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της χώρας, αλλά η Πέμπτη Δημοκρατία απέτυχε. Φυσικά, πρόβλημα υπάρχει και με τον εκλογικό νόμο, με τον οποίο δεν πρωτεύει πάντα το κόμμα που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους στις κάλπες, όπως συνέβη και στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, όπου τύποις «νίκησαν» οι αριστεριστές και κατέλαβαν τις έδρες, αν και το κόμμα των Λεπέν-Μπαρντελά έλαβε 3 εκατομμύρια ψήφους περισσότερες…
Και το εκλογικό σύστημα αυτό, των αναμετρήσεων σε δύο γύρους, τόσο για την προεδρία όσο και για τη Βουλή, κρίνεται προβληματικό, αφού η πραγματική απήχηση κάθε υποψηφίου προέδρου και κάθε κόμματος δεν είναι παρά η σούμα τους στον πρώτο γύρο.
Ο Εμανουέλ Μακρόν στην 50ή επέτειο από τον θάνατο του ιδρυτή της Πέμπτης Δημοκρατίας, σχολίασε ο Νάβα, επικαλέστηκε το πνεύμα του στρατηγού-προέδρου. Αλλά το τελευταίο, όπως φαίνεται σήμερα, δεν αποτελεί μέρος της λύσης, αλλά του προβλήματος. Η πολιτική και διοικητική δομή με την οποία ο Ντε Γκολ δόμησε το 1958 τη Γαλλική Δημοκρατία ακολουθούσε τη ναπολεόντειο παράδοση, όμως πλέον δεν συμβαδίζει με την πολυπλοκότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Είναι ένα ξεπερασμένο όραμα για το κράτος και τον πολίτη, του είδους «οι αρχές έχουν πάντα δίκιο, ακόμα και όταν κάνουν λάθος»… Η Γαλλία χρειάζεται δημοκρατική επανεκκίνηση και ένα σύγχρονο κράτος, ειδικά στην κορυφή.
Στο όραμα του στρατηγού ο πρόεδρος ήταν προικισμένος με ευρείες εξουσίες που του επέτρεπαν να υπερβαίνει τις αντιπαραθέσεις των πολιτικών κομμάτων, να επιβλέπει την ορθή λειτουργία των θεσμών, να διοικεί τον στρατό και να εγγυάται την ανεξαρτησία, την τιμή και τη συνοχή του έθνους στη διεθνή σκηνή.
Οι Γάλλοι εκφράζουν θυμό και δυσαρέσκεια και θα ήθελαν την παραίτηση του Μακρόν, αλλά αυτή δεν είναι η λύση, εκτός αν οι πολιτικές δυνάμεις και η κοινωνία των πολιτών βρουν τη δύναμη, το θάρρος και τη συνοχή για να μεταρρυθμίσουν το σύστημα. Τα λάθη του Μακρόν δεν διαφέρουν τόσο από εκείνα των προκατόχων του, του γκολικού Σαρκοζί και του σοσιαλιστή Ολάντ, των πρώτων που αντιμετώπισαν πολιτικές αναταραχές.
Ο Νάβα εξέφρασε την άποψη ότι, παρά τις χαώδεις διαφορές μεταξύ των αστικών κέντρων και των απόκεντρών τους, μεταξύ της πρωτεύουσας και της υπαίθρου, κ.λπ., οι Γάλλοι δεν επιδιώκουν την επανάσταση. Μπορεί να είναι άκρως δυσαρεστημένοι, αλλά πάνω απ’ όλα θέλουν να συνεχίσουν τη ζωή τους όπως την έχουν συνηθίσει.
«Πρόεδρος και Βουλή πρέπει να βρουν έναν τρόπο να εμπλέξουν τον γαλλικό λαό στην πολιτική διαδικασία, αν και το πολιτικό προσωπικό ενδιαφέρεται μόνο για την προεδρική καρέκλα. Απομένει ενάμισης χρόνος. Αν ο διάδοχος του Μακρόν καταφέρει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στη Βουλή, η πίεση για θεσμική αλλαγή ενδέχεται να εξαφανιστεί και η Πέμπτη Δημοκρατία να ησυχάσει», σημειώνει ο Μάσιμο Νάβα.