Η απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου να απαιτήσει από το υπουργείο Δικαιοσύνης τη δημοσιοποίηση των φακέλων Επσταϊν, φώτισε τις εσωτερικές ρωγμές στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και, κυρίως, την επιρροή της βάσης που στηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ. Αυτή η βάση οδήγησε στην πλήρη αναστροφή της στάσης του ίδιου του Τραμπ, ο οποίος αναμένεται να υπογράψει την απόφαση.
Επί μήνες, ο Τραμπ αντιμετώπιζε με περιφρόνηση τις εκκλήσεις για πλήρη διαφάνεια γύρω από την υπόθεση του παιδεραστή και μαστροπού Επσταϊν, χαρακτηρίζοντας το θέμα «αρκετά βαρετό». Ομως, όσο περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στη Βουλή δήλωναν ότι θα στηρίξουν τη δημοσιοποίηση, τόσο δυσκολότερο ήταν για εκείνον να παραμείνει στην αρχική του θέση. Την περασμένη Κυριακή υπαναχώρησε καλώντας τους βουλευτές του κόμματός του να ψηφίσουν υπέρ. Αυτή η αλλαγή κατεύθυνσης άνοιξε τον δρόμο για ένα συντριπτικό αποτέλεσμα: 427 υπέρ και μόλις μία ψήφος κατά.
Η στροφή του Τραμπ, επεσήμανε το BBC, σηματοδότησε μια σπάνια στιγμή για τον Τραμπ, κατά την οποία δεν ήταν ο ίδιος που έσπρωχνε το κόμμα σε μια κατεύθυνση, αλλά αντιστρόφως, το κόμμα και οι ψηφοφόροι του τον πίεσαν μέχρι να υποκύψει. Η δύναμη της βάσης του, ιδιαίτερα εκείνης που κινητοποιείται γύρω από το σύνθημα «Make America Great Again», αποδείχθηκε καθοριστικός παράγοντας.
Οπως σημείωσε η συντηρητική ραδιοφωνική παρουσιάστρια Μάρθα Ζόλερ, «ο Τραμπ βρέθηκε σε δύσκολη θέση σε σχέση με τον μέσο Ρεπουμπλικανό ψηφοφόρο». Δημοσκόπηση του NPR/PBS/Marist στα τέλη Σεπτεμβρίου έδειχνε ότι δύο στους τρεις Ρεπουμπλικανούς επιθυμούσαν την πλήρη δημοσιοποίηση των αρχείων. Το μήνυμα ήταν καθαρό: η διαφάνεια ήταν μη διαπραγματεύσιμη.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα στο κόμμα επικρατούσαν οξύτατες διαφωνίες επί μήνες. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, η οποία στάθηκε ανοιχτά απέναντι στον Τραμπ. Βρέθηκε στο πλευρό θυμάτων του Επστάιν και δήλωσε ότι το θέμα «έκοψε το MAGA στα δύο». Ο Τραμπ τη χαρακτήρισε «προδότρια», όμως εκείνη δεν έκανε πίσω· αντίθετα, επέμεινε ότι είχε ηθική υποχρέωση να στηρίξει τη δημοσιοποίηση.
Η Γκριν έχει διαφοροποιηθεί από τον Τραμπ και σε άλλα ζητήματα, από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς κατά ιρανικών στόχων μέχρι τη στάση του προέδρου σε διεθνείς συγκρούσεις. Ομως στην υπόθεση Επσταϊν η διαφωνία είχε ευρύτερη δυναμική: μεγάλο μέρος της βάσης ζητούσε ξεκάθαρα περισσότερη διαφάνεια, ασκώντας πίεση ακόμη και στους πιο πιστούς συμμάχους του Τραμπ. Αναλυτές εξηγούν στο BBC ότι οι ψηφοφόροι του κινήματος είναι «εξοργισμένοι» και έχουν τη δύναμη να αναγκάσουν τους εκλεγμένους ηγέτες τους να δράσουν, αλλιώς θα κατηγορηθούν για συγκάλυψη.
Η συζήτηση γύρω από τον Επσταϊν επισκίασε άλλες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Η πρόσφατη ανακοίνωση περί μείωσης δασμών σε βασικά είδη διατροφής πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Ορισμένοι σύμβουλοι παραδέχτηκαν ότι η υπόθεση είχε μετατραπεί σε «μεγάλο αντιπερισπασμό» και δεν αφήνει περιθώριο στον Λευκό Οίκο να προβάλει την ατζέντα του.
Η επιρροή του Τραμπ στο κόμμα δοκιμάστηκε και σε ένα άλλο μέτωπο την ίδια εβδομάδα: την προσπάθεια να πιέσει την πολιτεία της Ιντιάνα να αλλάξει τις εκλογικές περιφέρειες υπέρ των Ρεπουμπλικανών πριν από τις εκλογές του 2026. Παρά τις πιέσεις του προέδρου και του Ρεπουμπλικανού κυβερνήτη της πολιτείας, η τοπική Γερουσία επέλεξε να αναβάλει το θέμα έως τον Ιανουάριο. Ορισμένοι γερουσιαστές είπαν ανοικτά ότι δεν θα αλλάξουν ψήφο υπό απειλές. «Δεν είμαστε συνηθισμένοι σε εκβιασμούς», είπε η Ρεπουμπλικανή γερουσιαστής Βανέτα Μπέκερ.
Παρά τις αναταράξεις, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η ισχύς του Τραμπ στο κόμμα παραμένει τεράστια. Και ο ίδιος γνωρίζει ότι αυτό που μετράει δεν είναι οι τακτικισμοί, αλλά το αποτέλεσμα. Το είπε και ο Κρις Εϊγκερ, πρώην πρόεδρος των Ρεπουμπλικανών στο Νιου Χάμσαϊρ: ο Τραμπ θα πιστωθεί το γεγονός ότι τα έγγραφα θα δημοσιοποιηθούν· ανεξάρτητα από το πώς φτάσαμε εκεί.
Ο πρόεδρος, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα σε ανάρτησή του, τόνισε ότι το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι οι μεγάλες νίκες που έχει σημειώσει το κόμμα. Και η υπόθεση Επσταϊν, σημείωσε καταληκτικά το BBC, όσο κι αν προκάλεσε αναταράξεις, κατέδειξε μια πραγματικότητα: όταν η βάση του τον πιέζει, ακόμη και ο πιο ισχυρός άνθρωπος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος αναγκάζεται να ακολουθήσει. Το βράδυ της Τετάρτης πια, ο Τραμπ ανακοίνωσε ο ίδιος ότι υπέγραψε το σχετικό διάταγμα για τη δημοσιοποίηση των φακέλων Επσταϊν, του ανθρώπου που κάποτε ήταν φίλος του…