Περίπου μια ώρα κράτησε η διαδικτυακή σύνοδος κορυφής – ξεκίνησε γύρω στις 4 ώρα Ελλάδας – μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι και των ευρωπαίων ηγετών, ενόψει της συνάντησης του τελευταίου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα.
Οι Ευρωπαίοι «κάνουν ό,τι μπορούν» για να συμβάλουν στον καθορισμό της ατζέντας της επικείμενης συνάντησης του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον ρώσο ομόλογό του Πούτιν στην Αλάσκα, δήλωσε ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, μετά την τηλεδιάσκεψη, εξέφρασε την ελπίδα να στεφθεί με επιτυχία η συνάντηση κορυφής και τόνισε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες, οι ΗΠΑ και ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε συζήτησαν τις παραμέτρους της συνάντησης της Παρασκευής. «Στην Αλάσκα πρέπει να προστατευθούν τα ζητήματα ασφάλειας της Ευρώπης και της Ουκρανίας», ανέφερε, επισημαίνοντας ότι αυτό ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκε με τον Τραμπ.
Υπογράμμισε ότι η Ουκρανία πρέπει να συμμετέχει σε κάθε διαδικασία ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και ότι η σωστή ακολουθία γεγονότων προϋποθέτει πρώτα συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και στη συνέχεια μια μακροπρόθεσμη ειρηνική διευθέτηση, σύμφωνα με το BBC. Ξεκαθάρισε ότι «νομική αναγνώριση ρωσικής κυριαρχίας επί της Ουκρανίας δεν μπορεί να υπάρξει» και ζήτησε ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας με σεβασμό στην κυριαρχία της χώρας. Αν δεν υπάρξει κίνηση από τη ρωσική πλευρά, προειδοποίησε ότι Ευρώπη και ΗΠΑ θα πρέπει να αυξήσουν την πίεση προς τον Πούτιν.
«Ο πρόεδρος Τραμπ γνωρίζει αυτή τη θέση και συμφωνεί», είπε, σημειώνοντας ότι υπήρξε «καλή συνομιλία» μαζί του. «Ευχόμαστε στον πρόεδρο Τραμπ κάθε επιτυχία» πρόσθεσε, διευκρινίζοντας ότι οι ηγέτες θα μιλήσουν εκ νέου με τον αμερικανό πρόεδρο μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν.
Ωστόσο, πρόσθεσε, εάν δεν υπάρξει καμία κίνηση από τη ρωσική πλευρά, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα πρέπει να αυξήσουν την πίεση. Ο Ντόναλντ Τραμπ γνωρίζει αυτή τη θέση και την συμμερίζεται «σε μεγάλο βαθμό».
Ο Ζελένσκι από την πλευρά του, ευχαρίστησε τον Μερτς και εξέφρασε την «ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη» του προς τη Γερμανία για τη στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία. Παράλληλα, ευχαρίστησε «όλους τους εταίρους», κατονομάζοντας την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Μαρκ Ρούτε, την Τζόρτζια Μελόνι και τον Εμανουέλ Μακρόν, μεταξύ άλλων.
«Ολοι οι ηγέτες σε όλο τον κόσμο θέλουν ένα πράγμα – ειρήνη στην Ουκρανία», είπε, τονίζοντας ότι «κάθε ζήτημα που αφορά την Ουκρανία πρέπει να συζητείται με την Ουκρανία». Πρόσθεσε ότι «ο Τραμπ μας υποστήριξε σήμερα και οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να μας στηρίξουν».
Επίσης, ζήτησε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας αν το Κρεμλίνο δεν συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. «Ο Πούτιν μπλοφάρει, προσπαθεί να πιέσει σε όλη τη γραμμή του μετώπου» υποστήριξε, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι προσποιείται πως μπορεί να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία. «Αυτό δεν είναι αλήθεια», είπε, προσθέτοντας ότι στη διαδικτυακή συνάντηση που προηγήθηκε διεμήνυσε στον Τραμπ και στους Ευρωπαίους πως ο ρώσος πρόεδρος «δεν θέλει ειρήνη» και ότι οι συνομιλητές του κατανόησαν τη θέση του.
«Ο Πούτιν δεν μπορεί να μας ξεγελάσει», υπογράμμισε, αποκαλύπτοντας ότι ο Τραμπ δεσμεύτηκε να επικοινωνήσει μαζί του μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν την Παρασκευή.
Σε ερώτηση δημοσιογράφου προς τον Φρίντριχ Μέρτς για το αν ο Τραμπ συμφώνησε να δώσει εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία –και αν η Ευρώπη θα συνδράμει σε αυτό– ο γερμανός καγκελάριος απάντησε ότι είχε μια σύντομη συνομιλία με τον αμερικανό πρόεδρο για το ζήτημα, το οποίο -όπως τόνισε- είναι απαραίτητο για την Ουκρανία.
Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι η μορφή που θα λάβουν αυτές οι εγγυήσεις δεν αποτέλεσε αντικείμενο της σημερινής συζήτησης και θα καθοριστεί μόνο μετά την επίτευξη κάποιας συμφωνίας.
Ο Ζελένσκι, ερωτηθείς υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να συζητήσει ανταλλαγή εδαφών με τη Ρωσία, απάντησε ότι η επιτυχία εξαρτάται από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων. Εξέφρασε μάλιστα αισιοδοξία μετά την τηλεδιάσκεψη, σημειώνοντας ότι οι εταίροι της Ουκρανίας έδειξαν «μία φωνή για μία αποστολή».
Οπως επισήμανε, δεν θα χαρακτήριζε τη συνάντηση Πούτιν–Τραμπ της Παρασκευής «ιστορική στιγμή» και προτιμά να περιμένει πρώτα το αποτέλεσμά της.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι θέλει να οργανώσει μια συνάντηση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν, του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του ίδιου «σχεδόν αμέσως» μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα. «Αν η πρώτη πάει καλά, θα έχουμε σύντομα δεύτερη», δήλωσε, μετά την τηλεδιάσκεψη.
«Ορισμένα σπουδαία πράγματα μπορούν να επιτευχθούν στην πρώτη συνάντηση – θα είναι μια πολύ σημαντική συνάντηση – αλλά αυτή θέτει το σκηνικό για μια δεύτερη συνάντηση», ανέφερε σε δημοσιογράφους, κάνοντας λόγο για μια «πολύ καλή κλήση».
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο ουκρανός πρόεδρος είναι «ενωμένοι» στις προσπάθειες που καταβάλλουν για να τερματισμό του «τρομερού πολέμου κατά της Ουκρανίας», δήλωσε ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στο τέλος της τηλεδιάσκεψης την οποία χαρακτήρισε «εξαιρετική».
«Η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο του Πούτιν», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και πρόσθεσε ότι εκτιμά ιδιαίτερα την «ηγεσία του προέδρου Τραμπ και τον στενό συντονισμό με τους συμμάχους». ενόψει της συνόδου στην Αλάσκα.
«Η βούληση των ΗΠΑ» είναι να «επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός» στην Ουκρανία, δήλωσε, από την πλευρά του, ο Εμανουέλ Μακρόν. «Τα εδαφικά ζητήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της Ουκρανίας δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, θα διαπραγματευτούν μόνο από τον ουκρανό πρόεδρο», τόνισε , μιλώντας από τη θερινή του κατοικία στο Φορ ντε Μπρεγκανσόν, μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα. «Δεν υπάρχουν σήμερα στο τραπέζι σοβαρά σχέδια ανταλλαγής εδαφών», πρόσθεσε.
Ο Ζελένσκι στην καγκελαρία
Νωρίτερα, ο Ζελένσκι έφτασε στην καγκελαρία υπό αυστηρότατα μέτρα ασφάλειας. Η αστυνομία του Βερολίνου ενημερώθηκε μόλις λίγες ώρες πριν από την άφιξη του oυκρανού προέδρου και έχει θέσει σε εφαρμογή το ανώτατο επίπεδο μέτρων ασφάλειας. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος του συνδικάτου της αστυνομίας, «όλα όσα είναι διαθέσιμα τίθενται τώρα σε εφαρμογή», ενώ υπάρχουν σοβαρές διακοπές στην κυκλοφορία των μαζικών μέσων μεταφοράς.
Στην καγκελαρία, είχαν ληφθεί ειδικά μέτρα προκειμένου να μην είναι εφικτή η υποκλοπή των συνομιλιών. Στον τέταρτο όροφο του κτιρίου, τον «μυστικό» όροφο, ήταν το κέντρο επιχειρήσεων, ένας χώρος χωρίς παράθυρα, με εγκατεστημένες οθόνες και ειδική τεχνολογία η οποία εγγυάται την ασφάλεια της επικοινωνίας, σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Φαίη Καραβίτη.
Στον χώρο δεν επιτράπηκε καν η παρουσία διερμηνέων και όλοι οι συμμετέχοντες θα έπρεπε να μιλήσουν στην αγγλική, ενώ και τα κινητά τηλέφωνα έμειναν εκτός της αίθουσας, απενεργοποιημένα και τοποθετημένα σε «κουτί θορύβου», ο οποίος εξουδετερώνει τα μικρόφωνα των συσκευών.
Στόχος των διαβουλεύσεων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του καγκελαρίου Μερτς, ήταν να βρεθεί κοινό έδαφος με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πριν συναντηθεί με τον επικεφαλής του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Πούτιν την Παρασκευή στην πολιτεία της Αλάσκας των ΗΠΑ. Ο ουκρανός πρόεδρος δεν θα είναι παρών όταν ο οι δύο ηγέτες θα διαπραγματεύονται για τη χώρα του και σε αυτό το πνεύμα επιχειρείται σήμερα ο συντονισμός του με τους ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών.
Ο Ζελένσκι κάλεσε τους συμμάχους του να ασκήσουν πιέσεις στη Μόσχα και να αποτρέψουν οποιαδήποτε εξαπάτηση από την πλευρά της Ρωσίας. «Θα πρέπει να ασκήσουμε πίεση στη Ρωσία για να εξασφαλίσουμε μια δίκαιη ειρήνη. Οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία της Ουκρανίας και των εταίρων μας για να αποτρέψουμε οποιαδήποτε εξαπάτηση από την πλευρά της Ρωσίας», σημείωσε ο Ζελένσκι στα social media. «Επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι Ρώσοι ετοιμάζονται να δώσουν τέλος στον πόλεμο», πρόσθεσε.
Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε «σπουδαίους ανθρώπους» τους ευρωπαίους ηγέτες με τους οποίους είχε βιντεοδιάσκεψη. «Θα συνομιλήσω σε λίγο με ευρωπαίους ηγέτες Είναι σπουδαίοι άνθρωποι που θέλουν να δουν να συναφθεί μια συμφωνία», είχε γράψει νωρίτερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ στο Truth Social.
Από την πλευρά της, η Μόσχα υποβάθμισε την επικοινωνία του αμερικανού προέδρου με τους Ευρωπαίους, χαρακτηρίζοντάς την «ασήμαντη».