Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν θα έχουν την πρώτη τους συνάντηση –στο Λουξεμβούργο– λίγες ώρες μετά την ανταλλαγή δηλώσεων –και προθέσεων– για τις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο, αλλά και τη θρασεία απόπειρα του τούρκου υπουργού Εξωτερικών να προχωρήσει σε υποδείξεις ακόμα και για θέματα εσωτερικής πολιτικής στην Ελλάδα. Σε μια δήλωση που μαρτυρά την ενόχληση της Αγκυρας για την ανυποχώρητη, παρά τις πιέσεις ευρωπαίων εταίρων της, στάση της Αθήνας στο θέμα της τουρκικής συμμετοχής στο project επανεξοπλισμού της Ευρώπης και το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE.
Πιστός στη γνώριμη για τους Τούρκους λογική του «παζαριού» –«δεν θέλεις εσύ, δεν θέλω εγώ, κάτσε να τα βρούμε»– ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας υποστήριξε ότι το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών μπορεί να επιλυθεί:
«Δεν δέχομαι 12 μίλια (σ.σ. όπως έχει δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα η Ελλάδα, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας), εσείς δεν δέχεστε 6 μίλια. Στεκόμαστε, λοιπόν, σε ορισμένα σημεία, έχουν γίνει διερευνητικές συνομιλίες στο παρελθόν, έχουν καλυφθεί ορισμένες αποστάσεις. Το ζήτημα του Αιγαίου δεν είναι ένα άλυτο πρόβλημα. Οσο υπάρχει η βούληση, αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί», ήταν η εκτίμηση του Xακάν Φιντάν που δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό να κάνει και υποδείξεις (όπως έχει κάνει και στο παρελθόν ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν) για τον τρόπο που λειτουργεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα εν συνόλω απέναντι (στην απειλή που λέγεται) Τουρκία.
Στην ελληνική πολιτική «ευδοκιμεί το αντιτουρκικό αίσθημα», διαμαρτυρήθηκε και «το σύστημα ασφάλειας της Ευρώπης, έχει καταληφθεί από μία ή δύο χώρες, όπως η Ελλάδα» – χώρες, που όπως υποστήριξε, «δεν έχουν καμία σχέση με την ασφάλεια της Ευρώπης».
Και για να δικαιολογήσει την ενόχληση της Αγκυρας για την ερμητικά κλειστή πόρτα που κρατάει η Αθήνα ως προς την είσοδο της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στα προγράμματα του SAFE, ο κ. Φιντάν προέβη σε έναν ιστορικά και επί της ουσίας ατυχή παραλληλισμό με την… «καλή καρδιά» που επέδειξε η Τουρκία αποδεχόμενη το 1980 την επιστροφή της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (από το οποίο και είχε αποχωρήσει με απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τον Αττίλα Ι και ΙΙ στην Κύπρο).
Με άλλα λόγια, το νόημα της συγκεκριμένης αναφοράς Φιντάν ήταν: «Οπως το κάναμε εμείς το 1980 βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, να το κάνετε και εσείς με το SAFE», όπως άλλωστε επιθυμούν πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ.
Οπως παρέλειψε όμως να αναφέρει τον λόγο της αποχώρησης τότε της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (ανεξάρτητα από το αν ήταν σωστή ή λανθασμένη απόφαση), έτσι και τώρα ο υπουργός Εξωτερικών της γείτονος απέφυγε να μιλήσει για τον λόγο που λέει «όχι» η Αθήνα στην τουρκική συμμετοχή στο SAFE.
H απάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη, ολιγόλογη αλλά ουσιαστική:
«Η Ελλάδα ασκεί ενεργητική και συνεπή εξωτερική πολιτική που στηρίζεται στις οικουμενικές αξίες του διεθνούς δικαίου και δεν ετεροκαθορίζεται. Από τις αρχές αυτές δεν πρόκειται να αποστεί και όποιος ενοχλείται οφείλει να το αποδεχθεί, διότι υποδείξεις και μομφές δεν είναι αποδεκτές. Η Ελλάδα επιδιώκει εμπράκτως την ειρήνη και τις σχέσεις καλής γειτονίας, εντούτοις σε θέματα εθνικού συμφέροντος, δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση», ξεκαθάρισε.
Και τώρα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών καλούνται να τα πουν και από κοντά, στο Λουξεμβούργο, στο περιθώριο των εργασιών του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, όπου ο κ. Γεραπετρίτης είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος, πέρα από τα παράπονα του κ. Φιντάν, και με τις πιέσεις ευρωπαίων ομολόγων του, που επιθυμούν διακαώς να δουν την Τουρκία να μπαίνει στο SAFE.
«Γιατί είναι το χρήμα, ανόητε!» όπως θα μπορούσε να περιγράψει κανείς τη θέρμη που επιδεικνύουν στο ζήτημα συγκεκριμένοι ευρωπαίοι εταίροι, όπως π.χ. η Γερμανία.
Μόλις προ ημερών άλλωστε, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ, σε δηλώσεις του από την Αγκυρα (όπου αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες και ο καγκελάριος Μερτς), τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής της Τουρκίας στο SΑFE, επισημαίνοντας και την αναγκαιότητα της συνεργασίας της Γερμανίας με την Τουρκία, στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Η Σύνοδος των «5» και ο αμερικανικός παράγων
Το τετ α τετ Γεραπετρίτη-Φιντάν έρχεται επίσης, λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση Μητσοτάκη για την πρόθεση της Ελλάδας να συγκαλέσει Σύνοδο πέντε παράκτιων χωρών της Μεσογείου (Ελλάδα, Τουρκία, Αίγυπτος, Λιβύη, Κύπρος) προκειμένου να συζητηθούν τα εκκρεμεί ζητήματα, μεταξύ των οποίων και το ακανθώδες θέμα της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών.
Σε συνδυασμό μάλιστα με το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον για την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου (Chevron και ExxonMobil), αλλά και την αλλαγή δεδομένων στα Κατεχόμενα της Κύπρου, με την ήττα Τατάρ και την εκλογή στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων του αρχηγού της αριστερής αντιπολίτευσης Τουφάν Ερχιουρμάν, διαφαίνεται «παράθυρο ευκαιρίας» για τη διευθέτηση των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ των πέντε χωρών.