Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν «κατά κάποιο τρόπο» συμφωνήσει σε μια πυρηνική συμφωνία, καθώς ολοκλήρωσε την περιοδεία του στον Κόλπο με άλλη μια συγκομιδή επενδύσεων που, όπως είπε, ανέρχονται σε τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ο αμερικανός πρόεδρος χρησιμοποίησε την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η οποία ολοκληρώνεται την Παρασκευή, για να εμβαθύνει τους δεσμούς με χώρες που έχουν πολλά λεφτά για μπίζνες , και οι οποίες ταυτόχρονα θεωρούνται ανοιχτές σε καλύτερες σχέσεις με το Ισραήλ.
Προσπάθησε επίσης να πείσει τους ηγέτες αυτών των κρατών να ασκήσουν πίεση στο Ιράν, γεγονός που εξηγεί την προθυμοποίησή του να συναντηθεί με τον Αχμέντ αλ-Σάρα της Συρίας σε συνεννόηση με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Οι Times παραθέτουν τα τέσσερα σημαντικότερα συμπεράσματα από το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή.
Συμφωνία με το Ιράν;
Μια συμφωνία για την αποφυγή ενδεχόμενου πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ήταν στην κορυφή της διπλωματικής ατζέντας.
Μιλώντας στην Ντόχα την Πέμπτη πριν αναχωρήσει για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Τραμπ χαρακτήρισε τις συνομιλίες μεταξύ του απεσταλμένου του για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και του Αμπάς Αραγκτσί, του ιρανού υπουργού Εξωτερικών, στο Ομάν το περασμένο Σαββατοκύριακο, ως «πολύ σοβαρές διαπραγματεύσεις» για «μακροπρόθεσμη ειρήνη».
Τις δύο πρώτες ημέρες στη Σαουδική Αραβία, ο Τραμπ απηύθυνε επανειλημμένα τελεσίγραφο στην Τεχεράνη να σταματήσει «να χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, τους αιματηρούς πολέμους της μέσω πληρεξουσίων και να σταματήσει μόνιμα και επαληθεύσιμα την επιδίωξή της να αποκτήσει πυρηνικά όπλα», να δεχθεί τον κλάδο ελαίας που της προσφέρει και να διαπραγματευτεί μια συμφωνία ή να αντιμετωπίσει «μέγιστη πίεση».
Στο Κατάρ, το οποίο προσπαθεί να λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ, εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος από ό,τι στη Σαουδική Αραβία, η οποία είναι περισσότερο εχθρική προς το καθεστώς της Τεχεράνης.
Ο Τραμπ δήλωσε στη Ντόχα: «Δεν πρόκειται να κάνουν, το αποκαλώ, με φιλικό τρόπο, “πυρηνική σκόνη”. Δεν πρόκειται να δημιουργήσουμε “πυρηνική σκόνη” στο Ιράν. Νομίζω ότι είμαστε κοντά στο να κάνουμε ίσως μια συμφωνία χωρίς να χρειαστεί να το κάνουμε αυτό».
Με τον όρο «πυρηνική σκόνη», ο Τραμπ ενδεχομένως αναφερόταν στο εμπλουτισμένο ουράνιο που χρησιμοποιείται στην κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι στήριξε την αισιοδοξία του στις δηλώσεις ιρανών αξιωματούχων. «Πιθανότατα διαβάσατε σήμερα τα νέα για το Ιράν. Εχει κατά κάποιο τρόπο συμφωνήσει με τους όρους», είπε.
Ομως, οι Ιρανοί δεν ξεχνούν ότι ο Τραμπ είχε δώσει εντολή να δολοφονηθεί ο Κασέμ Σουλεϊμανί, ο ήρωας του καθεστώτος. Ο Χοσεΐν Σαλαμί, διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, δήλωσε την Πέμπτη ότι το ιρανικό έθνος θεωρεί τον Τραμπ «δολοφόνο» του Σουλεϊμανί.
Ηταν διοικητής της Δύναμης Κουντς των επίλεκτων Φρουρών της Επανάστασης, με αρμοδιότητα τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό, όταν σκοτώθηκε στο Ιράκ σε μια επίθεση με drone τον Ιανουάριο του 2020, την οποία διέταξε ο Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.
Ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος Eθνικής Ασφαλείας του Τζο Μπάιντεν, δήλωσε σε εκδήλωση του Politico την Πέμπτη: «Νομίζω ότι μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν θα ήταν καλή. Είχαμε μία. Ηταν καλή. Ο Ντόναλντ Τραμπ την έσκισε [το 2018]… Θα ήταν καλό να έχουμε ξανά μία καινούργια».
Συμφωνίες τρισεκατομμυρίων
Εντυπωσιακές συμφωνίες για όπλα, εμπόριο και τεχνολογία σφράγισαν τις τρεις στάσεις του Τραμπ στο Ριάντ, στη Ντόχα και στο Αμπου Ντάμπι. Οι αριθμοί αυξάνονταν σε κάθε στάση προχωρούσε, με τον Τραμπ να καυχιέται για τέσσερα τρισεκατομμύρια δολάρια συνολικά.
Τα 600 δισ. δολάρια που ανακοινώθηκαν στη Σαουδική Αραβία περιλάμβαναν περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια νέων συμφωνιών, με 142 δισ. δολάρια για στρατιωτικό εξοπλισμό των ΗΠΑ, αν και οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί.
Στο Κατάρ, ο Λευκός Οίκος ανέβασε το συνολικό ποσό στα 1,2 τρισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένης μιας παραγγελίας για 210 αεροπλάνα της Boeing, κάπως ειρωνικό, καθώς η είδηση της δωρεάς ενός πολυτελούς αεροσκάφους Boeing 747-8 από τη βασιλική οικογένεια στον Τραμπ, προκάλεσε έντονες επικρίσεις τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από Ρεπουμπλικανούς.
Ο αμερικανός πρόεδρος απάντησε ότι το δώρο ήταν μια ανταμοιβή για την «καλή δουλειά που έκανε» υπερασπιζόμενος το Κατάρ και ότι «μόνο ένας ΒΛΑΚΑΣ δεν θα δεχόταν αυτό το δώρο. Το Boeing 747 δίνεται στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών/Υπουργείο Άμυνας, ΟΧΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ»!
Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ο Τραμπ υπέγραψε μια συμφωνία για τις σύγχρονες τεχνολογίες. «Αυτό ήταν ένα καταπληκτικό ταξίδι -συγκεντρώσαμε επενδύσεις τρισεκατομμυρίων δολαρίων για τη χώρα μας», δήλωσε.
Ο Τραμπ είπε ακόμα, ότι τόσο στη Σαουδική Αραβία όσο και στο Κατάρ, έκανε πολλές χειραψίες, λέγοντας στους δημοσιογράφους στο Air Force One: «Λιμοκτονούσαν για αγάπη, επειδή η χώρα μας δεν τους έδωσε αγάπη»…
Ισραήλ, Γάζα και Χαμάς
Ο Τραμπ επανέλαβε την επιθυμία του να καταλάβει τη Λωρίδα της Γάζας, λέγοντας σε ένα επιχειρηματικό φόρουμ στο Κατάρ ότι οι ΗΠΑ θα την «μετατρέψουν σε ζώνη ελευθερίας» και υποστηρίζοντας ότι δεν έχει απομείνει τίποτα να σωθεί στο παλαιστινιακό έδαφος.
Εθεσε για πρώτη φορά την ιδέα μιας «Ριβιέρας της Μέσης Ανατολής» τον Φεβρουάριο, προτείνοντας ότι οι ΗΠΑ θα την αναπλάσουν και θα αναγκάσουν τους Παλαιστίνιους να την εγκαταλείψουν. Οι Παλαιστίνιοι, τα αραβικά έθνη και ο ΟΗΕ είπαν ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με εθνοκάθαρση.
Το Κατάρ φιλοξενεί το πολιτικό γραφείο της Χαμάς. Ο Τραμπ δήλωσε ότι έχει «ιδέες για τη Γάζα που νομίζω ότι είναι πολύ καλές: να την κάνουμε μια ζώνη ελευθερίας, να εμπλακούν οι Ηνωμένες Πολιτείες».
Ο αξιωματούχος της Χαμάς, Μπασέμ Ναΐμ, δήλωσε ότι ο Τραμπ «διαθέτει την απαραίτητη επιρροή» για να τερματίσει τη σύγκρουση και να βοηθήσει στη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, αλλά πρόσθεσε: «Η Γάζα είναι αναπόσπαστο μέρος της παλαιστινιακής γης -δεν είναι ακίνητο προς πώληση στην ελεύθερη αγορά».
«Η ευκαιρία της Συρίας να γίνει σπουδαία»
Η απροσδόκητη ανακοίνωση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα άρουν όλες τις κυρώσεις κατά της Συρίας για να της δώσουν «μια ευκαιρία για να γίνει σπουδαία», οδήγησε σε συνομιλίες στην Τουρκία την Πέμπτη μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και του υπουργού Εξωτερικών της Συρίας Ασαάντ αλ Σαϊμπάνι για τα επόμενα βήματα προς την ανάκαμψη της χώρας.
Η Τουρκία ήταν ο κύριος υποστηρικτής των τζιχαντιστών που τον Δεκέμβριο ανέτρεψαν τον Μπασάρ αλ Ασαντ και κατέλαβαν την εξουσία.
Η 33λεπτη συνάντηση του Τραμπ με τον Σάρα στο Ριάντ σηματοδότησε έναν διπλωματικό θρίαμβο για τον Ερντογάν, ο οποίος συμμετείχε μέσω ανοικτής ακρόασης. «Ο Ερντογάν μου τηλεφώνησε και μου είπε: “Υπάρχει τρόπος να το κάνεις αυτό; Γιατί αν δεν το κάνεις αυτό, δεν έχουν καμία ελπίδα”». δήλωσε ο Τραμπ. «Ετσι, το έκανα».